NATO genişlemesine Yunanistan engeli
7 Mart 2008
NATO Dışişleri Bakanları Konseyi'nin Brüksel'deki toplantısında, hangi ülkelerin gelecek yıl ittifaka dahil olacağı konusunda bir sonuç alınamadı. Hırvatistan, Arnavutluk ve Makedonya NATO'ya katılım için gerekli siyasi ve askeri şartları yerine getirmiş olsalar da, Makedonya NATO üyesi Yunanistan'ın veto tehdidi ile karşı karşıya kalıyor. Atina, ''kendi topraklarına ve tarihine ait olduğunu'' savunduğu ''Makedonya'' isminin bir ülkeye verilmesine karşı çıkmaya devam ederken, Üsküp'ün söz konusu isimden vazgeçmemesi halinde veto hakkını kullanarak NATO'ya katılımını engelleyeceğini belirtiyor. Almanya Federal Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier:“Üç devletin de NATO’ya alınmasını arzulardım. İsim anlaşmazlığında uzlaşma sağlanamazsa sorun kendiliğinden çözülür. Çünkü Yunanistan’ın onayı olmadan oy birliği ile karar alamayız.”
"İsim anlaşmazlığı bir ay içinde çözülmeli"
Makedonya ve Yunanistan arasındaki isim anlaşmazlığının Nisan ayında Bükreş'te yapılacak NATO zirvesine kadar çözülmesi gerekiyor. Aksi halde, Makedonya'nın ittifaka üyeliği Yunanistan'ın vetosu sebebiyle mümkün görünmüyor. Ancak NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer NATO'nun genişleme süreciyle ilgili umutlu olduğunu belirterek, Hırvatistan, Arnavutluk ve Makedonya'nın yanı sıra ileride Bosna Hersek, Karadağ ve Sırbistan gibi Balkan ülkelerinin de ittifaka katılmalarının kaçınılmaz olduğunu söyledi.Scheffer, “Bu bölgenin Avrupa –Atlantik ittifakına entegrasyonu kesindir. Ancak şu an için bunun ne zaman gerçekleşeceği bilinmiyor. Bu entegrasyon barış ve istikrar için tek reçetedir.” dedi.
Ukrayna ve Gürcistan da ele alındı
NATO Dışişleri Bakanları toplantısında genişleme süreciyle ilgili ele alınan diğer iki ülke ise Ukrayna ve Gürcistan’dı. ABD Dışişleri Bakanı Rice, Bükreş'teki NATO zirvesinde Ukrayna ve Gürcistan'a üyelik için bir hazırlık önerisi yapılması gerektiğini belirtti. Amerikan Dışişleri Bakanı, Rusya'nın tüm itirazlarına rağmen, NATO'nun kapılarının eski Sovyet Cumhuriyetleri'ne kapalı kapatılmasının söz konusu olmadığını belirtti. Rice,"Bu kapsamda hiçbir aday devlet için öngörülmüş bir vetomuz bulunmuyor. Bu NATO üyelerinin kararıdır. Konuyla ilgili görüşmelerimiz sürecek ancak nihai karar, Bükreş'te verilecek." diye konuştu.
Ancak Aralarında Almanya'nın da bulunduğu birçok NATO üyesi, Ukrayna ve Gürcistan'daki siyasi tabloyu istikrarsız bulduğundan bu ülkelerin önümüzdeki yıllarda ittifaka üyeliğine şüpheyle yaklaşıyor.
Bükreş'te, ABD Başkanı sıfatıyla son NATO zirvesine katılacak olan George Bush da, bu zirvenin ''genişleme'' temalı olmasını, Arnavutluk, Hırvatistan ve Makedonya'ya, İttifak'a katılımları için yeşil ışık yakılmasını, Ukrayna ve Gürcistan'a da bu yolda ''cesaretlendirici mesajlar'' verilmesini öneriyor. NATO'ya yakın kaynaklar da,Bükreş'teki zirvede, Gürcistan ve Ukrayna'ya ittifakta bölünmelere yol açmamak için yeni öneriler sunulacağı görüşünde.
"Afganistan ve Kosova misyonları itibar konusu"
Brüksel'deki zirve de ele alınan diğer konularsa NATO'nun Kosova ve Afganistan'daki misyonu ve bu konuda yeni stratejiler belirlemekti. Bakanlar, bağımsızlık ilanının ardından Kosova'da, NATO yönetiminde bölge güvenliğini sağlayan barış ve istikrarı koruma gücü KFOR'un yeni tedbirler alması gereği üzerinde durdu. Zira Kosova'da istenmeyen gerginlik ve çatışmaların olası olumsuz sonuçlarının ittifaka itibar kaybettireceğinden endişe edilerek, bu konuda askeri ve siyasi tedbirlerin inceleniyor. NATO'nun zorlu bir sınavdan geçtiği Afganistan misyonuyla ilgi olarak da, ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice, çatışmaların nispeten daha fazla olduğu ülkenin güneyine asker göndermekten kaçınan Almanya ve diğer müttefiklere misyonun gereklerini yerine getirmeleri uyarısında bulundu. Rice, “bazı devletler sadece sivil yapılanma çalışmalarına destek vermekle kalmamalı, Taliban'la da askeri alanda mücadele etmek gerekiyor.” diye konuştu.
Afganistan Devlet Başkanı Hamit Karzai'nin de hazır bulunacağı Bükreş'teki NATO zirvesinde Afganistan için yeni siyasi ve askeri stratejilerin belirlenmesi bekleniyor.