Mısır’da peçe yasağı tartışma başlattı

Mısır'daki El Ezher Üniversitesi, İslam dünyasının en saygın okullarından biri olarak bilinir. El Ezher'deki din adamlarının verdiği fetvalar, Müslüman ülkelerde büyük saygı görür ve birçokları için örnek teşkil eder. El Ezher Üniversitesi aldığı yeni bir kararla, tüm dünyada dikkatleri üzerine çekti. Üniversite rektörü Şeyh Muhammed Said Tantavi, El Ezher ve bağlı tüm eğitim kurumlarında kadın öğretmenler ve öğrencilerin “peçe” takmasının yasaklandığını açıkladı. El Ezher Yüksek Kurulu'na göre, İslam öncesi dönemden gelen bir gelenek olan peçenin, İslam diniyle bir ilgisi bulunmuyor. Mısır'ın en yüksek dini otoritesi El Ezher Şeyhi Muhammed Seyyid Tantavi'nin kararı, ülkede hararetli bir tartışmanın da başlamasına yol açtı. İslamcı muhalefet karara tepki gösterirken, bazı insan hakları temsilcileri de, yasağın “kadınların seçim hakkını” ihlal ettiği görüşünde.

Mısır El Ezher Üniversitesi’nde İslam Hukuku profesörü olan Suad Salih, üniversitede getirilen peçe yasağının savunucuları arasında yer alıyor. Salih, şöyle konuşuyor:

“Eğer peçenin kullanılmasıyla güvenlik sorunları ve sosyal problemler ortaya çıkıyorsa, o zaman üniversite yetkilileri ve güvenlik birimlerinin, El Ezher Üniversitesi’nde de olduğu gibi, peçeyi yasaklama hakkı vardır. Çünkü bunun İslam dini ile hiçbir ilgisi yok.“

Mısır'ın en yüksek dini otoritesi El Ezher Şeyhi Muhammed Seyyid Tantavi, yasak kararından birkaç gün önce üniversitede gördüğü peçeli bir öğrenciye,

“peçe kullanımının İslam öncesi bir gelenek olduğunu, İslam dini ile bir ilgisi olmadığını” açıklamıştı. Üniversite rektörü Tantavi, kız öğrenciden peçeyi çıkarmasını istemişti.

Nikab nedir?

El Ezher Üniversitesi İslam Hukuku profesörü Suad Salih, öğrencilerin peçe takarak dış dünyadan izole olduklarını ve peçenin normal bir iletişimi engellediği görüşünde. Salih, bir kadının yüzünü tümüyle örtmesiyle kimliğinin de artık teşhis edilemez olduğunu, bunun bir güvenlik riski oluşturduğunu kaydediyor. Profesör, peçe konusundaki baskılardan da rahatsız:

“Peçe takanlar, İslami kurallara göre giyindiğini düşünüyor. Daha da kötüsü ise yüzünü gösterenlerin günah işlediğini ve cezalandırılacakları yönünde propaganda yapılıyor. Müslüman kadınların çoğunluğunun bu şekilde ahlaka aykırı davrandıkları ve inançsız oldukları şeklinde damgalanmalarını tehlikeli buluyorum.”

Mısır halkının büyük bir çoğunluğu Sünni Müslümanlardan oluşuyor. Kadınların çoğunluğu başörtüsü takıyor. Ancak nikab olarak da adlandırılan ve yüzü tamamen örten peçe, son dönemde giderek yaygınlık kazanmakta. Nikab, Suudi Arabistan merkezli olan ve katı İslami anlayışı savunan Selefilik'in geleneksel kıyafeti olarak biliniyor.

İslamcı muhalefet tepkili

El Ezher Üniversitesi yetkilileri, peçenin İslam dini ile ilgisi olmadığı yönünde açıklamalar yaparken, yasak kararı İslamcı muhalefetin tepkisini çekti. Bazı insan hakları savunucuları da getirilen yasağı, kadınların özgür kıyafet seçimi hakkının ihlali olarak değerlendiriyor. Mısır Bireysel Haklar Girişimi'nin yöneticisi Hüssam Bahgat, şunları söylüyor:

“El Ezher, peçe kullanımının İslami yükümlülük olmadığı görüşünde olsa bile genel bir yasak çıkarmaya hakkı yok. El Ezher hukuken geçerli dini yorumlar yapabilecek bir din otoritesi değil.”

Yargıya başvurdular

Bu eleştirilere rağmen, El Ezher'in peçe yasağına Mısır Yüksek Eğitim Bakanlığı da destek verdi. Ülke çapında yalnızca kızların bulunduğu öğrenci yurtlarında peçe kullanımı yasaklandı. Mısır Bireysel Haklar Girişimi yöneticisi Hüssam Bahgat ise bu karara karşı yasal girişim başlattıklarını söyledi:

“Burada, yürürlükteki yasaları ve Anayasa’yı ihlal eden ayrımcı bir tutum görüyoruz. Yüksek Eğitim Bakanlığı ile Kahire’deki üniversiteler ve ayrıca, El Ezher Üniversitesi, dinsel adalet ve hoşgörü değerlerinin geliştirilmesi, kadınların topluma tam katılım hakkının güçlendirilmesi için çalışmalıdır. Bu da aslında, kadınların dini inançlarına ilişkin özgür kıyafet seçme hakkını da içermektedir.“

Chamselassil Ayari / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ayhan Şimşek