Muhalefet Cumhur İttifakı'na karşı ne yapacak?

AKP ile MHP’nin 2019 cumhurbaşkanlığı, milletvekilliği seçimleri ve yerel seçimlerinde ittifak yapacaklarını açıklanmasının ardından Ankara’da siyaset kulisleri hareketlendi. TBMM’ye sunulan düzenleme, Türkiye’deki yüzde 10’luk seçim barajını koruyor. Düzenlemeye göre ittifaktaki toplam oyun barajı geçmesi halinde ittifak partileri ayrı ayrı barajı geçmiş sayılacak.

Peki AKP-MHP ittifakının karşısına başka ittifaklar geçecek mi, düzenlemeyle AKP kanadına geçmiş olan MHP’nin pozisyonu muhalefeti nasıl etkileyecek?

CHP’li Tezcan: Siyaseti kutuplaştırma projesi

DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan ana muhalefet partisi CHP'nin sözcüsü Bülent Tezcan, Cumhur İttifakı ile Türkiye’de seçimlerde "demokratik yarış" ilkesinin tamamen kaldırıldığı görüşünde. “Demokratik yarış istiyorsak barajı kaldırmak gerekirdi” diyen Tezcan, AKP’nin cumhurbaşkanlığı seçimindeki yüzde 51’lik eşikten kurtulmak, MHP’nin de yüzde 10 barajından kurtulmak için yeni düzenlemede baraj sistemini koruduklarını savundu.

“Cumhur İttifakı, küçük partileri büyük partilerin iltihak modelidir” diyen Tezcan, Türkiye’de demokratik seçim sisteminin büyük yara aldığını kaydetti. Cumhur İttifakı'yla mühürsüz zarf ve oy pusulalarının da geçerli sayılacağını anlatan Tezcan, “16 Nisan mühürsüz referandumunun meşrulaştırılmasını da açıkça görüyoruz” dedi. Tezcan, Cumhur İttifakı'yla getirilen düzenlemede siyasi partilerin sandık kurullarındaki denetiminin de azaltıldığını öne sürdü. İttifakı “Siyaseti kutuplaştırma, çoğulculuğu ortadan kaldırma projesi” olarak tanımlayan Tezcan, CHP’nin ittifak projeleri içinde yer alıp almayacağı konusunda ise “Biz bunları konuşmayacağız. Cumhur İttifakı'na karşı muhalefet, bu eşitsizliğe karşı gelenler, demokrasi isteyenler bir şekilde mutlaka ama mutlaka sandıkta buluşacaklar” dedi.

İYİ Parti: Kimseyle ittifak yapmayacağız

MHP’li muhaliflerin kurduğu ve cumhurbaşkanlığı seçimine Meral Akşener’le gitmeyi planlayan İYİ Parti, Cumhur İttifakı’nın İYİ Parti’nin AKP ve MHP’de yarattığı rahatsızlık ve kaygıdan dolayı kurulduğunu düşünüyor. Partinin seçim işlerinden sorumlu genel başkan yardımcısı Mustafa Erdem DW Türkçe’ye “Cumhur İttifakı, saray koalisyonudur. İYİ Parti’nin yükselişini engelleyemeyecek. Hiçbir partiyle ittifak yapmayacağız ve cumhurbaşkanlığı seçimini de milletvekili seçimini de aşacağız” diye konuştu. 15 yıllık AKP iktidarının yıprandığını, tüm dünyada itibar kaybettiğini, toplumu böldüğünü öne süren Erden, “Türkiye; Kürtleriyle, Alevisiyle, Sünnisiyle bir bütündür. Biz, Kürtlerden de oy alacağız. MHP’nin kaybettiği itibardan söz bile etmiyoruz. Türk milliyetçileri Erdoğan’ı hiçbir zaman desteklemedi, desteklemeyecek. MHP, barajı geçip Hazine yardımını almak için Cumhur İttifakı’na onay vermiştir. Yoksa MHP’nin derdi Türkiye’nin geleceği değildir” dedi.

AKP-MHP ittifakını "siyasi hesapçılık" olarak gören HDP de her iki partinin siyasetin diğer partilerini ittifaka zorladıklarını, siyasi gündemi bu konu üzerinden yürütmeyi planladıklarını düşünüyor. Bu konuda toplumun tüm kesimlerinin dikkatli olması gerektiğini belirten HDP’li Mithat Sancar, “Bu konuları, ittifak yapmaları konuşmayı doğru zaman olarak görmüyoruz. Her parti kendi işine bakacaktır. Toplumun tüm kesimleri Türkiye’de yaşananlara elbette duyarsız kalmayacaktır” değerlendirmesi yaptı.

AKP’li İyimaya: İttifak, siyaseti bütünleştirir

Cumhur İttifakı çalışmalarında yer alan AKP Milletvekili Ahmet İyimaya da muhalefetin Cumhur İttifakı ile ilgili eleştirilerini DW Türkçe’ye değerlendirdi. Muhalefetin olaylara yanlış yerden baktığını savunan İyimaya “İttifak aslında bir siyasal istikrar rejimi değil parçalı siyaseti bütünleştirme sistemidir. Bu kanun, A ya da B partisinin değil, parlamentonun kanunu olacak” dedi.

Demokrasinin küçük partileri yasaklamayacağını ancak partileri istikrara zorlayacağını anlatan İyimaya “Türkiye, koalisyonlarla çok yıllar kaybetti. Şimdiyse bir demokratik siyaset dönemi duruyor önümüzde. Bu dönemde iktidarda, istikrarlı ve güçlü bir yapının olması çok önemli. Her şeyi oturup, muhalefetle konuşmaya hazırız” şeklinde konuştu. İyimaya, seçim güvenliği konusunda da hiçbir sorun yaşanmayacağını belirtirken, muhalefetten bu konuda gelecek her türlü öneriye açık olduklarını kaydetti.

MHP'liler sözü Bahçeli'ye bırakıyor

Cumhur İttifakı konusunda MHP lideri Bahçeli’nin gerekenleri söylediğini düşünen MHP'liler ise kendilerinin ayrı ayrı değerlendirme yapmasının ‘anlamsız’ olacağı görüşünde. MHP’liler, “Türkiye’yi cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine sağlıklı bir şekilde kavuşturmayı hedefliyoruz” görüşünü savunuyor.

Ankara’da dikkatlerin çevrildiği bir başka parti olan Saadet Partisi ise Cumhur İttifakı konusunda AKP-MHP ile diyaloglarının olabileceğini ancak bunun bir ittifak noktasına ulaşacağını ‘şimdilik’ düşünmüyor. Partide, cumhurbaşkanlığı için ayrı bir aday çıkarma fikri üzerinde duruluyor. BBP ise AKP ile MHP dışında Cumhur İttifakı’nda yer alacağını açıklayan ilk parti oldu.

Tarhan Erdem: Seçimin eşitliği bozuluyor

Araştırmacı ve analist Tarhan Erdem, Cumhur İttifakı düzenlemesi için “Seçimin ahlakını da eşitliğini de ortadan kaldıran bir düzenleme ile karşı karşıyayız” dedi. Erdem, DW Türkçe için ittifak düzenlemesini değerlendirirken oy pusulasında ‘ittifak’a oy verenlerin oylarının daha kıymetli gibi sayılacağı bir algının yaratıldığını belirtti. AKP ile MHP arasındaki ittifak çalışmalarında MHP’nin Erdoğan’dan istediklerini alabildiğinin de son düzenlemeyle görüldüğünü söyleyen Erdem, “MHP ittifaka girerek hem barajı geçmiş olacak, oylarını yüksek gösterecek halka, hem de Erdoğan’a –seni şu kadar oyla cumhurbaşkanlığına taşıdım- diyebilecek. Ama sonuçta elbette ki Erdoğan kazanacak” tespiti yaptı. Dünyanın hiçbir modern ülkesinde böyle düzenlemeler görülmediğini ifade eden Erdem, düzenlemenin bütünüyle "kafa karıştırıcı" olduğunun halk tarafından anlaşılmasını istiyor. Erdem, “Seçim sırasında yapılan ittifak, seçimin esasına terstir. Seçimlerin demokratik olmayacağını şimdiden söyleyebiliriz” yorumu yaptı.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe