Moda dünyasına damgasını vuran kadın: Aenne Burda

Kesik, düz, paralel ve kesişen çizgilerle dolu patronlar. Acemi erkeklerin bir uçak yapım projesi olarak algılayabilecekleri çizimleri kadınlar kolaylıkla kavrıyordu. Çünkü Burda’nın patronları kadınlar için hayal ettikleri kıyafeti dikebilmelerini sağlayan bir rehber niteliğindeydi… Bu fikir, Aenne Burda'nın, dünyanın en büyük moda dergisinin yaratıcısı ve “kalıp modellerin kraliçesi” olmasını sağladı.

Aenne Burda, nasıl yola çıktığını şu çarpıcı sözlerle açıklamıştı: "Benim fikrim, moda bilinci olan ancak arzu ettiklerini alabilecek kadar parası olmayan kadınlar için moda yaratmaktı.”

Aklına koydu ve yaptı

Aenne Burda, çoğu kimseye göre Alman ekonomik mucizesinin kadın simgesi. Offenburg kentinde bir demiryolu işçisinin kızı olarak dünyaya gelen Burda, 17 yaşında sıkıcı bulduğu örgü saçlarını keser ve demode bulduğu Anna-Magdalene ismi yerine kendine Aenne diye hitap edilmesini ister.

Savaş sonrası dönemde daima güzel, başarılı ve mutlu bir kadın olmayı aklına koyar. Bir erkeğin yapabileceklerini bir kadın olarak başarmak, kariyer yapıp hayatın tadını çıkarmak ve kendi parasını kazanmayı hedef olarak belirler.

Yayınevi sahibi Franz Burda ile evlenip üç erkek çocuğu dünyaya getiren Aenne Burda'nın en küçük oğlu Hubert Burda, annesinin motivasyonunu şu sözlerle aktardı: "Kendisi gibi savaşta hayatta kalmayı başaran kadınların yeniden zarif olmasını istedi."

Aldatılan kadın

Aenne Burda, zarif kalıp modelleri yaratma vizyonunu hayata geçirme fırsatını ilginç bir şekilde yakalar. Hatta evli bir kadın açısından bakıldığında bu vesileyi belki de "acı bir olay" diye de adlandırmak mümkün. Kocası Franz, Aenne'yi aldatır, hatta sevgilisinden bir de çocuğu olur. Aenne Burda uzun süre bu durumdan bihaber yaşar. Hikayenin devamını, yıllarca onun grafikerliğini yapan Oswald Moser aktardı: "Herkes biliyordu. Bir tek Bayan Burda bilmiyordu. Öğrendiğindeyse çılgına döndü. Ve sonra kocası ona ‘sen şimdi Burda’yı yapıyorsun. Dergiye ‘Burda Modası’ adını verebilirsin’ dedi.”

Zirveye tırmandı

1949 yılında Franz Burda, sadakatsizliği için özür mahiyetinde karısına küçük ve aslında kötü durumda olan bir yayınevini devreder. Aenne Burda yayınevini, model kalıplarla patronların yer aldığı bir moda dergisiyle dünyaca ünlü bir adrese dönüştürmeyi başarır. İlk Burda moda dergisi 1950 yılında 100 bin adet basılır ve 1 Mark 40 Pfennig'den satışa sunulur. Böylece büyük bir başarı öyküsü de başlamış olur.

Zamanla satışlar 4 milyon sınırını aşar. Demir perdenin yıkılmasıyla Aenne Burda önce Doğu Avrupa’ya sonra Rusya’ya hatta Çin’e kadar açılır. Bugünse 120’yi aşkın ülkede kadınlar Aenne Burda’nın patronlarıyla kendi kıyafetlerini kendileri dikiyor.

45 yıl boyunca yayınevini yöneten Aenne Burda, 85 yaşına kadar aktif olarak çalışmaya devam etti. 2005 yılında, 96 yaşında hayata gözlerini yuman Burda'nın adı, kadınların moda tutkusu sürdüğü müddetçe yaşamaya devam edecek.

Benjamin Wüst / Çeviri: Değer Akal


Editör: Murat Çelikkafa