Milyonlarca hastanın umutlu bekleyişi

Kalkınma halindeki ülkelerde ilaç ihtiyacının yarısı jenerik ilaçlardan karşılanıyor. Bu ilaçların büyük bölümü Hindistan'da üretiliyor. Avrupa Birliği'nin Hindistan ile serbest ticaret anlaşması imzalaması durumunda bu ucuz ilaçların üretimi ve satışı yasaklanabilir. Çünkü Avrupa ilaç şirketlerinin patent haklarının bu anlaşmayla daha iyi denetlenip korunması hedefleniyor. Bu durumda Hindistan'daki AİDS hastaları da,ölümü geciktiren hayati önemdeki ilaçlardan mahrum kalacak.

Milyonlarca AIDS hastası için umut

Hintli Asha 40 yaşında. Sayıları artan yüzlerce HIV taşıyıcısından biri. Virüs kocasından bulaşmış ve oğlu da kendi gibi HIV taşıyıcısı. Yakın çevresi ve hatta ailesi tarafından dışlanıyor. Asha ve oğlu jenerik ilaçlarla hayatta kalabiliyor. Bir çok ülkede üretilen, patentli ilaçların benzeri jenerik ilaçlar daha düşük fiyatla satılıyor. Bu sayede dünya üzerindeki milyonlarca AIDS hastasının hayati önem taşıyan ilaçlara erişimi kolaylaşıyor. Asha; "İlaç kullanmazsam, bu hastalıkla savaşamam ve ölürüm. Virüsü tamamen yok etmek mümkün değil. İlaçlar en azından bağışıklık sistemimi ayakta tutmaya yetiyor" diyerek çaresizliğini belirtti.

Jenerik ilaç üretiminin yaklaşık yüzde 50’si Hindistan’da yapılıyor. Bu ilaçlar özellikle 3. dünya ülkeleri için büyük önem arz ediyor. Nitekim ilaç alabilecek durumda olmayan milyonlarca AIDS hastası da bu sayede tedavilerini sürdürebiliyor. Avrupa Birliği serbest ticaret anlaşması kapsamında, Hindistan’daki jenerik ilaç üretimini, Avrupa ilaç sektöründeki patent haklarını daha sıkı korumak amacıyla, engellemek istiyor. Bu yeni anlaşma milyonlarca AIDS hastasının tedavilerini sürdürmelerini zorlaştıracak.

"AB, orjinal patentleri korumak istiyor"

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, AIDS hastalarının tedavisinde kullandığı ilaçların yaklaşık yüzde 80’ni Hindistan jeneriklerinden karşılıyor. Hindistan, Dünya Ticaret Örgütü standartları çerçevesinde, ürettiği ilaçlar için patent geliştirdi. Hindistan, hayati öneme sahip ilaçlara ihtiyaç duyan hastalarla, ilaç endüstrisinn menfaatlerini dengeleyici bir patent geliştirdi. Ancak Avrupa Birliği, Hindistan ile yapacağı yeni ticaret anlaşması kapsamında, jenerik ilaçlara sınırlama getirip, yüksek maliyetle üretim yapan ilaç şirketlerinin, patent sürelerini uzatmak istiyor.

Yıllardır, hastaların eşit şartlarda ilaç alabilmesi için mücadele veren, Leena Menghaney; "Hayati önem arz eden ilaçlar piyasadan çekilecek. Ve jenerik ilaç üretimi durdurulduğunda, ilaç sektöründe tekelleşme başlayacak. Piyasada rekabet olmadığından da, ilaç fiyatları astronomik düzeye çıkacak" diyerek, yeni düzenlemenin milyonlarca AIDS hastası için bir felaket olacağını ifade etti.

Tedavi masraflarında büyük uçurum

Jenerik ilaç üretimine getirilecek kısıtlama, özellikle orjinal patentli ilaçları karşılayamayacak fakir ülkelerdeki milyonlarca AIDS hastasına darbe vuracak. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün 2000 yılına ait yıllık tedavi masrafının yaklaşık 12 bin dolar olduğu açıklandı. Jenerik ilaçlar özellikle de Hindistan’da üretilenler sayesinde 3. dünya ülkelerinde, hasta başına yılda yaklaşık 80 dolara mal oluyor.

Avrupa Birliği ile Hindistan arasındaki serbest ticaret anlaşması görüşmeleri sonbaharda karara bağlanacak. Milyonlarca hasta görüşmelerin sonucunu bekliyor. Leena Menghaney, Hindistan’ın jenerik ilaç üretimini sürdürmesi gerektiğini şu sözlerde dile getirdi;

"Yoksa bunun bedelini hastalar ödemek zorunda kalır. Anlaşmayı onaylamamız, Hindistan’daki jenerik ilaçların sonu olur. Çoğumuz bu ilaçlara bağımlıyız ve kazancımız bu ilaçları karşılamaya yetmiyor.“

© Deutsche Welle Türkçe

İlka Steinhausen / Çeviri: Gezal Acer

Editör: Ahmet Günaltay