1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu

6 Mart 2023

Millet İttifakı, ittifakın cumhurbaşkanı adayının CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu olduğunu duyurdu. Kılıçdaroğlu, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçiş için 12 maddelik bir yol haritası üzerinde uzlaşıldığını açıkladı.

https://p.dw.com/p/4OJvm
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, muhalefetteki altı partiden oluşan Millet İttifakı'nın cumhrubaşkanı adayı.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, muhalefetteki altı partiden oluşan Millet İttifakı'nın cumhrubaşkanı adayı. Fotoğraf: DHA

14 Mayıs’ta yapılması beklenen milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayının CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu olacağı açıklandı. 

Açıklamayı Ankara’da Saadet Partisi'nin ev sahipliğinde düzenlenen altılı masa toplantısı sonrası konuşan Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu yaptı. İttifakın adayının Kılıçdaroğlu olduğunu söyleyen Karamollaoğlu, "Bu görevin hayırlı olmasını diliyorum" dedi.

Kılıçdaroğlu: İstişare ve uzlaşıyla yöneteceğiz

Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayı sıfatıyla yaptığı ilk konuşmada "Sevgili halkım, değerli kardeşlerim, Yunus Emre, bölüşürsek tok oluruz, bölünürsek yok olurunuz der. Biz Yunus Emre’nin sözünden aldığımız ilhamla Türkiye’nin bütün renklerini, aynı sofrada buluşturmak için yola çıktık. Bu sofra Halil İbrahim Sofrasıdır. Halil İbrahim, sofrası komşusu açken tok yatmamaktır, Halil İbrahim Sofrası tek bir çocuğun dahi yatağa aç gitmemesidir. Halil İbrahim Sofrası zulmün sona ermesi, hakkın hukukun ve adaletin hakim kılınması demektir. Bizim soframız barışın ve kardeşliğin sofrasıdır. En büyük gayemiz Türkiye’yi bereketli, huzurlu ve neşeli günlere taşımaktır. Allahın izniyle bunu hep birlikte başaracağız. Siz, biz Millet İttifakı olarak Türkiye‘yi istişare ve uzlaşıyla yöneteceğiz" dedi. 

Parlamenter sisteme geçişin yol haritası

Millet İttifakı'nı oluşturan siyasi partilerin genel başkanlarının Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçiş sürecinin yol haritası üzerinde de mutabık kaldıklarının altını çizen Kemal Kılıçdaroğlu,12 maddelik bir yol haritası açıkladı. Kılıçdaroğlu,  ayrıca Millet İttifakını oluşturan siyasi partilerin genel başkanlarının cumhurbaşkanı yardımcıları olarak görev yapacaklarını duyurdu.

12 maddelik Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçişin yol haritasını özetleyen mutabakat şöyle: 

  1. Geçiş süreinde Türkiye’yi, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ilke ve hedefleri ile mutabakata varılan referans metinleri doğrultusunda Anayasa, yasa ve kuvvetler ayrılığı, denge ve denetleme esasları çerçevesinde istişare ve uzlaşı ile yönetmek
  2. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş için gerekli Anayasal değişikliklerin, TBMM’de genel seçimle ortaya çıkan tablo izin verdiği ölçüde hızla yapılması ve yürürlüğe sokulması
  3.  Geçiş sürecinde Millet İttifakı’nın bileşeni olan partilerin genel başkanlarının Cumhurbaşkanı vekili olarak görev yapması 
  4.  Partilerin bakanlık dağılımının da genel seçimlerde çıkarılan milletvekili sayısına göre belirlenmesi, her partinin en az bir bakanlık alması. Başkanlık sistemi ile bakanlıklara paralel şekilde oluşturulan Cumhurbaşkanlığı kurul ve ofislerinin lağvedilmesi
  5. Bakanların atanma ve görevden alınmasının mensup oldukları siyasi partinin genel başkanıyla uzlaşı içinde Cumhurbaşkanı tarafından yapılması
  6. Geçiş sürecinde Cumhurbaşkanının yürütme yetkisini ve görevini katılımcılık anlayışı, istişare ve uzlaşı temelli yapması 
  7. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyelerinin görev ve yetkilerinin Anayasal düzenlemeler çerçevesinde çıkarılacak Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile belirlenmesi
  8. Cumhurbaşkanı, seçimlerin yenilenmesi, OHAL ilanı, milli güvenlik politikaları, Cumhurbaşkanlığı Kararları ve Kararnameleri, üst düzey atamalar ve genel nitelikteki düzenleyici işlemleri İttifak mensubu siyasi partilerin genel başkanlarıyla ortak uzlaşı ile alınması
  9. Geçiş sürecinde yaşama faaliyetlerinin işbirliği içinde gerçekleşmesini hayata geçirecek mekanizmaların oluşturulması 
  10. Geçiş sürecinin tamamlanmasından sonra da, Cumhurbaşkanının, varsa siyasi parti üyeliğinin son bulması
  11. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçiş tamamlandıktan sonra yeni bir seçim yapılmasına gerek olmaksızın 13’ncü Cumhurbaşkanının ve TBMM’nin görev süresinin son bulması
  12. İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Sayın Cumhurbaşkanının uygun gördüğü zamanda ve tanımlanmış görevlerle Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanması

12 maddelik mutabakatın altında da "Millet İttifakını oluşturan siyasi partilerin Genel Başkanları olarak, 2023 yılında gerçekleştirilecek 28. dönem TBMM ve 13. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ortak Cumhurbaşkanı adayımız sayın Kemal Kılıçdaroğlu’dur" ifadesi yer alıyor ve sonunda da "Ülkemiz için hayırlı ve uğurlu olsun" cümlesi dikkat çekiyor. 

Türkei I Übergangsprozess zur parlamentarischen Demokratie
Fotoğraf: CHP

Mutabakat metninin altında Millet İttifakı’ını oluşturan altı partinin liderleri olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Gelecek Partisi (GP) Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı Gültekin Uysal'ın imzası yer alıyor.

Akşener'den Kılıçdaroğlu'na şartlı onay

İYİ Parti lideri Meral Akşener'in geçen hafta Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığına itiraz etmiş ve partisinin "dayatmalara boyun eğmeyeceğini" açıklamıştı. Akşener, İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Ekrem Imamoğlu ile Mansur Yavaş'ı göreve çağırmıştı.

Altılı masayı dağılma noktasına getiren anlaşmazlık sonrası bugün İYİ Parti ile CHP arasında arabuluculuk görüşmeleri yürütüldü. İmamoğlu ile Yavaş'ın Akşener'i ziyareti sonrası açıklama yapan İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu, "Genel Başkanımız Meral Akşener milletimizin sesi doğrultusunda yeni bir kuşatıcı kapsayıcı yeni bir öneriyi Millet İttifakı'na sunmuştur. İki belediye başkanının (Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş) seçilecek 13. Cumhurbaşkanı'nın yetkili icracı Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması önerisi iletilmiştir" açıklaması yapmıştı.

Reuters'a konuşan CHP'li üst düzey bir yetkili de partisinin bu öneriyi kabul ettiğini belirtmişti.

DW, DHA /ETO, BÖ