Makedon'dan Bulgar, Bulgar'dan da AB vatandaşı

Bulgaristan başkenti Sofya’daki Ulusal Tarih Müzesi’nin popüler direktörü alışılmamış bir kampanya başlattı. Boşidar Dimitrov, Bulgaristan’da yaşayan mümkün olduğunca çok sayıda Makedonyalı’dan Bulgar, dolayısıyla AB vatandaşı yapmak istiyor. Onun tezine göre söz konusu bu kişilerin çoğunluğu zaten aslında Bulgar. Eski dış ülkelerdeki Bulgarlardan sorumlu, tartışmalı bakan Dimitrov şimdi bu hedefine ulaşmak için bu yıl içinde yasada değişikliğe gitmek istiyor. Komşu Makedonya'da ise bu çıkışlar pek de coşkuyla karşılanmıyor.

Bulgar kökenleri kanıtlamak için yazılı belge gerekmeyecek

Sofya’daki Ulusal Tarih Müzesi’nin Direktörü Boşidar Dimitrov’un Bulgar televizyonunda her cumartesi kendine ait bir tarih programı var. Bugün 70 yaşında olan Dimitrov kendisini Bulgar tarihinin ve millî konuların hamisi olarak algılıyor. Dimitrov şu sıralarda ülkedeki Bulgaristen kökenli Makedonların sadece sözlü olarak ve Bulgarca yaptıkları beyanlara dayanılarak Bulgar vatandaşlığına geçmeleri için yasa üzerinde değişiklik yapılmasına çalışıyor. Şimdiye kadar geçerli olan kişinin Bulgaristan kökenlerine ilişkin yazılı belgeler artık gerekli değil. Boşidar Dimitrov, tarih programında bunun makul bir adım olduğunu şöyle gerekçelendiriyor: “Makedonya'da 1944'e kadar 13 yüzyıl boyunca Bulgarlar yaşamıştı. Ve bir gün onlara denildi ki: ‘Siz Bulgar değil, Makedonsunuz’. Sizin Bulgaristan ile bir ilginiz yok' dediler ve onlara bir devlet oluşturacaklarını, kendi tarihlerini yazacaklarını ve bir dil oluşturacaklarını vaat ettiler. Ve tüm bunlar yapıldı. Ama yakın dönemlere gelindiğinde birdenbire kimlik sorunu ortaya çıktı.”

500 bin Makedonyalı'nın Bulgar, dolayısıyla AB vatandaşı olması hedefleniyor

İşte bu gerekçelerle Sofya’daki Ulusal Tarih Müzesi’nin Direktörü Boşidar Dimitrov 500 bin kadar Makedonyalının Bulgar ve aynı zamanda AB vatandaşı olmasını ümit ediyor. Bu rakam Makedonya’nın tüm nüfusunun dörtte birine denk geliyor. Dimitrov, bu rakamın Makedonya’daki gerçek Bulgar nüfusuna ilişkin kendi tezlerini doğrular nitelikte olduğunu vurguluyor. Bulgaristan’ın komünist döneminde istihbarat servisinde çalışmış olan Dimitrov ve tezleri tartışmalı ve Dimitrov bu geçmişinden dolayı bakanlık görevinden -istemeden de olsa- istifa etmek zorunda kalmıştı. Dimitrov şimdilerde yasada değişikliğe giderek Makedonlar'a AB yolunu açmak istediğini söylüyor ve ekliyor: “Tüm Makedonlar, en başta da Makedonya Başbakanı, Bulgar pasaportu almaya can atıyor.”

Makedonya’nın eski Başbakanı Georgievski 'Makedon Bulgarlar' tezine sıcak bakmıyor

Makedonya’nın eski Başbakanı Lyubco Georgievski bir Bulgar pasaportuna sahip ama yine de Makedon Bulgarlar tezine sıcak bakmıyor: “Makedonya'da 1945 yılından 1990'lı yılların ortasına kadar Bulgarların yüzüne tükürenler yurtsever sayılırdı. Bu atmosfer hâlâ devam ediyor. Kanımca Bulgarlar ile Makedonlar arasında bir ‘Berlin Duvarı' hâlâ mevcut. Fakat kendimizi bu tür önyargılardan kurtarmamız gerekiyor. Zaten Makedonya'nın bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana Bulgaristan ile yakınlaşma görülüyor.”

Krizlerle sarsılmış olan Makedonya'da vatandaşların üçte ikisi çifte vatandaşlığa ve daha büyük bir hareket serbestliğine sahip. Makedonyalı tır şoförleri de dış ülkelere genellikle Bulgar plakaları ile seyahat ediyorlar. Eski bir Yugoslav cumhuriyeti olan Makedonya'da nüfusun çoğunluğunu etnik Makedonlar ile Arnavut azınlık oluşturuyor. Makedon analizci Kim Mehmeti, “Bulgarlar ve Makedonlar kadar tarihleri iç içe geçmiş iki halk hiçbir yerde yoktur. Örneğin aynı anıtlara Sofya'da da Üsküp'deki Disneyland'da da rastlayabilirsiniz” diye konuşuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Karla Engelhard