AİHM'den Litvanya ve Romanya'ya 'CIA' cezası
31 Mayıs 2018
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Litvanya ve Romanya'nın, CIA'in yakaladığı terör şüphelilerini dünyanın farklı ülkelerindeki gizli gözaltı yerlerinde tutan ABD ile suç ortaklığı yaptığına hükmetti.
Mahkeme, 11 Eylül saldırılarının planlayıclarından olduğu iddia edilen Filistinli Ebu Zübeyde'nin Şubat 2005 ve Mart 2006 arasında Litvanya'daki bir gizli CIA gözaltı merkezinde tutulduğunu belirtti. 2002'de Fransız petrol tankeri MV Limburg'a düzenlenen ve 2000 yılında Yemen'de Amerikan savaş gemisi USS Cole'a yönelik gerçekleştirilen saldırıları planlamakla suçlanan Suudi vatandaşı Abdülrahim el Naşiri'nin ise Eylül 2001 ve Ekim 2005 arasında Romanya'da tutulduğu ifade edildi. Romanya söz konusu CIA merkezlerine ev sahipliği yaptığı suçlamasını reddediyor.
AİHM, Romanya ve Litvanya'nın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni "ihlal etmekten sorumlu olan" iki ülkenin, Ebu Zübeyde ve El Naşiri'nin gizlice gözaltına alınması ve kötü muameleye maruz kalmasını da gereğince tahkik etmediğine karar verdi.
Tazminat ödeyecekler
Her iki isim de ABD'nin eski başkanlarından George W. Bush'un El Kaide tarafından New York ve Washington'da 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldırılar sonrası başlattığı "terörle savaş" kampanyası kapsamında 2002 yılında yakalanmıştı. Ebu Zübeyde ve El Naşiri şu an ABD'nin Küba'daki askeri üssünde yer alan Guantanamo hapishanesinde tutuluyor. Askeri mahkemede yargılanan El Naşiri, idam cezasıyla karşı karşıya. Ebu Zübeyde'ye ise henüz resmi bir suçlama yönetilmedi.
AİHM, Romanya ve Litvanya'yı El Naşiri ve Ebu Zübeyde'ye 100 biner euro tazminat ödemeye mahkûm etti. Mahkeme ayrıca, Romanya ve Litvanya'nın, El Naşiri ve Ebu Zübeyde'nin ülkelerine getirilmesinden, gözaltında tutulmalarından ve yurt dışına çıkarılmalarından sorumlu kişilerin bulup cezalandırması gerektiğini belirtti. Mahkeme ayrıca Romanya'nın, El Naşiri'nin idam edilmeyeceği konusunda ABD'den güvence almasını istedi.
CIA, insan haklarına aykırı kabul edilen bazı sorgu tekniklerine imkân tanımayan ABD yasalarına takılmamak için birçok El Kaide şüphelisini dünyanın farklı bölgelerindeki gizli gözaltı merkezlerinde tutmuştu.
AFP,dpa,AP/CÖ,ÖA
© Deutsche Welle Türkçe