Libya’ya askeri müdahale başladı

Fransa'nın başkenti Paris'teki uluslararası kriz zirvesinin ardından, Kaddafi yönetimine karşı askeri müdahalenin ilk aşaması başladı.

BM Güvenlik Konseyi’nin sivilleri koruma amaçlı “uçuşa yasak bölge” kararını uygulamaya başlayan savaş uçakları ve AWACS’lar, Kaddafi muhaliflerinin kalesi Bingazi üzerinde ve Libya semalarında uçuyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Batılı ülke liderleri ve Arap Ligi temsilcileriyle yaptıkları zirvenin ardından kameraların karşısına geçerek, müdahalenin başladığını açıkladı. Sarkozy, “Ortaklarımızda aldığımız karar doğrultusunda, Albay Kaddafi’ye bağlı kuvvetlerin, savaş uçaklarının Bingazi halkına saldırmasını engelliyoruz. Uçaklarımız, Bingazi’ye hava saldırılarını engelliyor” dedi. Sarkozy, silahsız sivillerin hedef alınması durumunda, Libya tanklarını da engelleyeceklerini açıkladı.

Fransa Cumhurbaşkanı, Kaddafi yönetiminin saldırılara son vermesi ve BM kararlarına uyması durumunda, diplomasi kapısının yeniden aralanacağını, daha kötü gelişmelerin önlenebileceğini belirtirken, “Libya halkına, kendi kaderlerini belirleme imkânı vermek üzere müdahalede bulunuyoruz. Libya halkının şiddet ve terör yoluyla haklarından mahrum edilmesi kabul edilemez” dedi. Sarkozy, müdahalenin BM Güvenlik Konseyi kararına dayandığını ve Arap ülkelerinin de desteğine sahip olduğunu özellikle vurguladı.

Ateşkes konusunda karşılıklı suçlamalar

BM Güvenlik Konseyi, uzun tartışmalar sonucunda Perşembe günü kabul ettiği 1973 nolu kararla, Libya'da derhal ateşkes çağrısında bulunmuş, sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki vermişti. Bu karara rağmen, Kaddafi'ye bağlı güçlerle isyancılar arasında çatışmalar Cumartesi sabahı da sürdü. Taraflar birbirini ateşkesi ihlal etmekle suçladı.

Bingazi'de hangi tarafa ait olduğu konusunda çelişkili açıklamaların yapıldığı bir savaş uçağı düşürüldü. El Cezire televizyonu, Bingazi'nin batısındaki banliyölere giren Kaddafi güçlerinin kent merkezine yönelik ağır topçu ateşi başlattığını duyurdu. Libya hükümeti ise saldırı iddialarını yalanladı, “El Kaide çetelerinin, ordu birliklerine saldırdığını” öne sürdü.

10 ülkeden aktif destek

Libya’da sivilleri koruma amaçlı askeri müdahalede Fransa, İngiltere ve Kanada hava kuvvetlerine bağlı savaş uçakları başı çekiyor. Şu ana kadar 10 ülke, Libya üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturulmasına aktif destek vereceklerini açıkladı. Bu ülkeler, Belçika, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya, Norveç, İspanya, İsveç, Katar ve Amerika Birleşik Devletleri olarak sıralanıyor.

İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, Libya'ya yönelik operasyona sadece, üs sağlayarak destek verdiklerini söyledi. Ansa ajansının haberine göre Berlusconi, gerekli olursa hava akınlarına katılabileceklerini de belirtti.

Libya üzerinde uçuşa yasak bölge kararını uygulamayı amaçlayan müdahalenin seyrinin nasıl gelişeceği belirsizliğini koruyor. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Paris'te gazetecilerin sorularını yanıtlarken, BM Güvenlik Konseyi kararının, askeri olarak Kaddafi yönetimini hedef almadığını, sivilleri korumayı amaçladığını vurguladı. Müdahalenin ayrıntıları konusunda NATO üyesi ülkeler arasında planlama çalışmalarına Brüksel'de Pazar günü de devam edilecek.

ABD, AB ve Arap Ligi'nden ortak tavır

Askeri müdahale konusunda siyasi kararın alındığı, Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin evsahipliğinde Paris’te yapılan zirveye, BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon'un yanı sıra, İngiltere Başbakanı David Cameron, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Avrupa Birliği, Afrika Birliği ve Arap Ligi'nden üst düzey temsilciler katıldı.

BM Güvenlik Konseyi'ndeki oylamada “çekimser” oy kullanan ve askeri müdahaleye de katılmayacak olan Almanya’nın Başbakanı Angela Merkel de Paris’teki zirveye katılan isimler arasındaydı.

Merkel: Şiddet derhal son bulmalı

Uluslararası toplumun Libya’da şiddetin son bulması konusunda tek ses olduğunu vurgulayan Merkel, Libya konusunda alınan BM kararında katılmadıkları bazı yönler olduğunu ancak artık kararın başarılı bir şekilde uygulanmasını istediklerini belirterek “Savaşın son bulması konusunda hemfikiriz. BM kararı uygulanmalı” dedi. Merkel, Almanya’nın Afganistan’da sorumluluklarına işaret ederken, Libya’da askeri müdahaleye katılmayacaklarını yineledi. Almanya Başbakanı, Alman askerlerinin Afganistan'da kullanılan AWACS erken uyarı uçaklarında görev yapabileceğini, böylece diğer NATO personelinin Libya üzerinde kullanılacak olası keşif uçaklarına kaydırılabileceğini sözlerine ekledi.

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de dün yaptığı açıklamada, Libya yönetimine karşı yaptırımların sertleştirilmesini desteklediklerini ancak askeri müdahale seçeneği konusunda ciddi soru işaretleri olduğunu söylemişti. Bunun ciddi tehlike ve riskler içerdiğini ifade eden Westerwelle, Kaddafi rejimine karşı tavırlarının ise değişmediğini vurgulamıştı. Westerwelle, “Diktatör, kendi halkına karşı uyguladığı şiddete derhal son vermeli. Koltuğunu bırakmalı ve işlediği suçlar için hesap vermeli” ifadelerini kullanmıştı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/Reuters/AA/AFP/dpa, AŞ/MÇ