Libyalı asilerden yabancı güçlere davet

Libya sorunu için çözüm arayışları sürerken, ülkeye kara birlikleri gönderilmesi tartışmaları giderek hararetleniyor. NATO, resmi olarak kara birliklerini görevlendirmeyi düşünmediğini açıklasa da, NATO komutanları, kısıtlı bir süre için ve sadece insani yardımların güvenliğini sağlamak üzere kara birliklerinin görevlendirilmesinin mümkün olabileceğini düşünüyor. Öte yandan, Fransa ve İtalya isyancılara destek vermek için Libya’ya askeri danışman göndereceklerini açıkladı.

Kara operasyonu belirsizliği

Çoğu siyasi gözlemci NATO’nun hava operasyonlarının tek başına halkı koruyamayacağını düşünüyor. Ancak, ABD ve Almanya başta olmak üzere pek çok Batılı ülke Libya’ya kara operasyonuna mesafeli yaklaşıyor.

Beyaz Saray’dan yapılan son açıklamada, ABD Başkanı Barack Obama’nın, Libya topraklarına Amerikan askerleri gönderilmesine karşı olduğu bir kez daha vurgulandı. Almanya da kara operasyonuna karşı çıkan ülkelerden biri. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Abu Dabi’de düzenlenen AB-Körfez İşbirliği Konseyi dışişleri bakanları toplantısında, Libya sorununun askeri olarak çözülemeyeceği görüşünü bir kez daha yineledi ve bu yönde bir çözümün BM kararı kapsamına da girmediğini vurguladı. Westerwelle, şunları kaydetti:

”Özellikle de kara birlikleri gönderilmesi çağrılarının yapıldığı şu dönemde giderek daha açık bir şekilde görüyoruz ki, hızlı askerî bir çözüm mümkün değildir. Tam aksine siyasi bir çözüm muhtemelen daha hızlı olacaktır ve bizim bu konuya odaklanmamız gerekiyor.”

Almanya öte yandan, Libya halkına yapılacak insani yardımların güvenliğini sağlamaya prensipte hazır olduğunu her fırsatta dile getiriyor. Böyle bir destek, Alman ordusunun Libya topraklarında görev üstlenmesi anlamına gelebilir. Ancak şu ana kadar bu konuda BM’ye resmi bir başvuruda bulunulmadı.

NATO: Yetkimiz yok

NATO da, resmi olarak Libya topraklarında kara birliklerini görevlendirmeyi düşünmüyor. NATO'nun Libya operasyonu komutan yardımcısı Tuğamiral Russell Harding de BM'nin verdiği yetkinin kapsamına atıfta bulunarak şu açıklamayı yaptı:

“Bize verilen yetki, bir işgal gücünü öngörmüyor. Yani Libya topraklarına ayak basmıyoruz. Bu konuda bir tartışma varsa, bu uluslararası toplum tarafından yürütülmeli ve NATO ancak o zaman bu konuda konuşmalıdır.“

Sınırlı operasyon olabilir mi?

Libya'ya düzenlenecek bir operasyonun ne kadar tehlikeli olabileceği kestirilemiyor. Nitekim Libya hükümeti, “topraklarında yabancı postalların dolaşmasının çatışmayı uzatacağı“ uyarısında bulunmuştu. Üst düzey NATO yetkilisi Alman General Manfred Lange, DW'ye verdiği demeçte şu aşamada sadece çok sınırlı bir kara operasyonunun düşünülebileceğini belirtti ve şunları söyledi:

“Bugün güvenli olmayan, risk altında bulunan bir bölgede, insani yardım faaliyetlerinde bulunmak istiyorsanız, bu otomatik olarak bu operasyon için korumaya ihtiyacınız olduğu anlamına gelir. Ve bu da, kara kuvvetlerinin kısıtlı bir süre görevlendirilmesine yol açabilir.“

NATO, kısıtlı bir süre için ve sadece insani yardım faaliyetlerinin korunması adına bir operasyon için plan geliştirmeye hazır görünüyor. Ancak şüphesiz Libya’daki isyancıların dileği bu değil. Onlar Kaddafi güçlerine karşı topraklarında yabancı birliklerle Irak ve Afganistan’daki gibi somut bir destek istiyor. Abu Dabi’deki toplantıda dışişleri bakanları, Libya Geçici Ulusal Konseyi’ne destek açıkladı. Acil ve gerçekçi bir ateşkes çağrısında bulunan bakanlar, Kaddafi rejiminin meşruiyetini yitirdiğini belirttiler. Ancak isyancıların istediği yönde bir açıklama gelmedi.

“Ateşkes çabaları yoğunlaşmalı”

Kosova Barış Gücü’nün eski NATO Başkomutanı Klaus Reinhardt ise ateşkes anlaşması için çabaların artırılması gerektiğini düşünüyor:

“Amerikan Başkanı daha en başından beri kara birliklerine karşı olduğunu söyledi. Fransa Dışişleri Bakanı da aynı görüşü benimsedi. Baktığınız zaman kara birlikleri göndermek isteyen kimseyi görmüyorum. Bu tür bir savaşın askerî olarak devam ettirilebileceği ve kazanılabileceği düşüncesinden artık vazgeçilmesi gerektiğine inanıyorum. Ağırlık, bir ateşkes anlaşması için müzakerelere verilmeli. Burada asıl önemli olansa, 'Kaddafi gitsin' denemez. Yoksa ateşkes için görüşülecek kimse kalmaz. Aksine ateşkes için ona ihtiyaç var ve onunla üst düzey diplomatik bağlantı kurmalıyız. Bunun NATO için mantıklı bir ödev olacağını düşünüyorum.”

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/AFP/Reuters, BS/BK