Kırgızistan'da hükümet çatırdıyor

Akayev’in görevden alma kararının muhalefete ödün verme anlamına gelip gelmediği anlaşılamadı. Muhalefet, Akayev’in yanı sıra hükümet, Merkez Seçim Komisyonu ve Başsavcı’nın istifasını istiyordu. Yaşanan önemli bir gelişme de Başbakan Nikolay Tanayev’in ülkenin güneyine gideceğinin açıklanması oldu. Tanayev’in muhalefet temsilcileriyle görüşmelerde bulunması bekleniyor.

Kırgızistan’daki olaylar parlamento seçimlerine hile karıştırıldığı iddiasıyla başladı. Muhalefet, 27 Şubat ve 13 Mart’ta yapılan seçimlere temsilcilerinin sokulmadığını öne sürüyor. Muhalefetin öfkesi, güneydeki Oş ve Celalabad kentlerinde isyana dönüştü ve protestocular buralarda yönetimi ele geçirdi. Akayev, istifa etmeyi düşünmediğini ve seçim sonuçlarını iptal etmeyeceğini açıkladı, ancak ihlallerin yaşandığı öne sürülen bölgelerde soruşturma açılmasını istedi. Akayev, muhalefeti yabancı güçlerin desteklediğini de iddia etti.

Seçimler yaklaşıyor

Olayların perde arkasında, başkanlık seçimlerinin yaklaşması yatıyor. Akayev’in görev süresi ekim ayında doluyor ve anayasaya göre bir daha aday olma hakkı bulunmuyor. Ancak muhalefet, kendisine sadık bir parlamentoyla Akayev’in doğrudan ya da dolaylı olarak iktidarını sürdürmeye çalışacağını öne sürüyor. Parlamento seçimlerine Akayev’in oğluyla kızı da katılmıştı. İsyanın diğer nedenleri arasında ekonomik sorunlar ve ülkenin güney ve kuzey kesimleri arasındaki geleneksel düşmanlık da var.

Gürcistan ve Ukrayna’da yaşanan barışçı devrimlerin ardından benzer olayların Kırgızistan’da tekrarlanabileceği uzun süredir konuşuluyordu. 1990’ların başında iktidara gelen Akayev aslında bir akademisyen. Muhalefet, bir zamanlar Orta Asya’daki en liberal lider olarak gösterilen Akayev ‘in giderek sertlik yanlısı bir yönetim kurduğunu düşünüyor.

Rus basınının değerlendirmesi

Olayları yakından izleyen Rus basını, Gürcistan ve Ukrayna’da yaşananlarla Kırgızistan’daki gelişmeler arasında farklılıklar bulunduğunu yazıyor. Bunların başında, muhalefetin dağınık olması ve karizmatik bir lidere sahip bulunmaması geliyor. Gürcistan ve Ukrayna’da muhalefeti iktidara taşıyan başkentin desteği olmuştu. Kırgızistan’da ise başkent Bişkek iktidarı destekliyor. Ancak, ortak yönler de var. Gürcistan’da devrimin sembolü gül, Ukrayna’da turuncu renkti; Kırgızistan’da ise sarı renk ya da lale gibi sembollerden söz ediliyor.

Kırgızistan’da olayların başlangıcında çıkan çatışmalarda 10’a yakın kişinin öldüğü haberleri yayıldı, ancak resmen doğrulanmadı. Gürcistan ve Ukrayna’da olduğu gibi Kırgızistan’da da iktidar güç kullanmaktan kaçınıyor. Yine de taraflar arasında uzlaşma sağlanamaması durumunda ülkenin bölünme tehlikesi bulunuyor.