Kıbrıs’ta yeni dönem

Kıbrıs'ın devlet başkanlığı seçimiyle siyasi dönüşümü tamamladığı söylenebilir mi? Muhafazakâr aday Nikos Anastasiadis seçimi kazanıp, nöbeti Komünist Dimitris Hristofyas'tan devraldı. Yeni Kıbrıs devlet başkanının müflis durumdaki ülkesinin malî problemlerini inkâr etmemesi, Euro Bölgesi'ndeki ortakları tarafından krize çözüm arayışının ilk adımı olarak kabul ediliyor.

Anastasiadis ikinci tur oylamada yüzde 57,5'luk oy oranıyla sürpriz yaparak iktidardaki Sol Parti'nin adayı Stavros Malas'ı geride bıraktı. Yeni devlet başkanının öncelikli görevi, bütçeyi disiplin altına almasını talep eden uluslararası alacaklılarıyla yardım paketi üzerinde anlaşıp Kıbrıs'ı batmaktan kurtarmak olacak.

Eski Devlet Başkanı Hristofyas, Avrupa Birliği (AB), Uluslararası Para Fonu ve Avrupa Merkez Bankası'ndan oluşan troyka ile sekiz ay boyunca 17,5 milyar euroluk yardım paketi için pazarlık yapmıştı. Görüşmelerde prensip anlaşmasına varıldığı ancak öncelikle özelleştirme gibi önemli konularda mutabakat sağlanamadığı öğrenilmişti. Annastasiadis seçim kampanyası sırasında reform ve dengeli bütçe vaat etmiş ancak özelleştirmeyle ilgili açıklamaları muğlâk kalmıştı. Muhafazakâr parti lideri seçim zaferinin ardından yaptığı ilk konuşmada iyimserlik yaratmaya çalıştı.

“Halkın desteğini siyasi gücümüzle birleştirip krizi aşmak ve yeniden büyüme rotasına girmek arzusundayız”, diyen Kıbrıs Rum devlet başkanı vaatlerini unutmayıp devleti modernleştireceklerini ve köklü reformlar yapacaklarını, söyledi.

Rum kesimini batmaktan kurtarabilecek mi?

Kıbrıs'ın müstakbel dışişleri bakanı sayılan muhafazakâr Yanis Kasulidis seçim gecesi Kıbrıslılara zaman kaybetmeden devlet iflasının önlenmesi için şu uyarıda bulundu: “AB ile biran önce anlaşıp, mümkün olan en iyi sonucu almaya çalışmalıyız. Tasarruf paketinin sadece maliye bakanları değil ama milli parlamentolar tarafından da onaylanması gerektiğinden, zaman daralıyor. Bu nedenle en azından haziran ayına kadar Kıbrıs'a para gelmeyecek ve ek kredi almak zorunda kalacağız.”

Kıbrıs'ın yeni devlet başkanı yardım paralarını garantiye almak için, öncelikle Almanya Başbakanı Angela Merkel ile arasındaki şahsi dostluk ilişkilerini devreye sokmak istiyor. Bu nedenle de eleştiriliyor. Sol Parti Genel Sekreteri Andros Kipriyanu ikinci tur oylamadan önce, Berlin ile arasındaki dostane ilişkilerden dolayı Anastasiadis'i eleştirmiş ve Almanya'nın dümen suyuna girilmesinden endişelendiğini ima etmişti. Anastasiadis'in, Bayan Merkel'in, Deutsche Bank'ın, Wall Street Journal'ın ve Financial Times'in tercihi olduğunu söyleyen Kipriyanu Avrupa'yı ve bütün dünyayı krize sürükleyen politikaların Anastasiadis kanalıyla Kıbrıs'a da uygulatılacağını öne sürmüştü.

Türk tarafına zeytin dalı

Borç krizi nedeniyle seçim kampanyasında arka plana düşmüş olmasına rağmen Kıbrıs anlaşmazlığının da yeni Rum yönetimi için önemli bir sınav olacağı anlaşılıyor. Türk tarafı tarafından kabul edilen Annan Planı Anastasiadis tarafından desteklenmiş, ancak eski devlet başkanı Papadopulos plana karşı çıkmış ve Kıbrıs Rumları birleşmenin yolunu açması beklenen barış planını referandumda ret etmişlerdi. Yeni devlet başkanının müstakbel koalisyon ortağına ters düşmemek için temkinli davranması bekleniyor. Ancak Anastasiadis seçildikten sonra Kıbrıs sorununun çözümüne karşı çıkmayacağı mesajını vermeye özen gösterdi.

Barış ve dostluk mesajı vermek üzere Kıbrıs Türklerine seslendiğini belirten yeni Rum devlet başkanı, ‘insan hakları, ilerleme ve refahın simgesi olan ortak Avrupa yurdunda birlikte yaşayabilmeleri için soruna çözüm getirmeyi samimiyetle arzuladıklarını' dile getirdi.

Selefi Hristofyas bundan beş yıl önce Kıbrıs'ı birleştirme azmiyle göreve başlamış, Türk tarafıyla görüşmelerde ilerleme sağlamış ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon çözüme ramak kaldığını söylemişti. Kıbrıs Türklerinin temsili ve mülkiyet hakları gibi konularda ilerleme sağlanamadığı için çözüm ertelenmişti. İktidar değişikliğinin toplumlararası diyalogu canlandırmaya yetip yetmeyeceğini bekleyip görmek gerekecek.

© Deutsche Welle Türkçe

Jannis Papadimitriou/A. Günaltay

Editör: Başak Özay