Kömür: Doğal gaza kirli alternatif
22 Haziran 2022
Korkulduğu gibi Rusya'nın Almanya'ya doğal gaz sevkiyatını azaltmasının ardından, Almanya soğuk kış mevsimi başlamadan önce doğal gaz depolarının doldurulmasını hedefliyor. Şu anda doluluk oranı yüzde 57 düzeyinde ancak 1 Ekim tarihinde yüzde 80, Kasım ayı başında ise yüzde 90 düzeyinde olması öngörülüyor. Gaz arzı azaldığından depoların doldurulabilmesi için tüketimin de azaltılması gerekiyor.
Kömürden elektrik üretiminin artırılması
Almanya'da elektrik üretiminin yüzde 16'sı hâlâ doğal gaz ile çalışan elektrik üretim santrallerinde yapılıyor. Bu durumun yakın zamanda değişmesi gerekiyor. Elektrik üretiminin yüzde 42'sini sağlayan yenilenebilir enerjinin genişletilebilmesi kısa zamanda mümkün olmadığı için linyit ve taş kömürü ile çalışan santrallerin üretimi hızlandırılabilir. Almanya'da halihazırda 151 kömürle çalışan elektrik santrali mevcut.
Ancak bu durumun ülkenin kömürle üretilen enerjiden vazgeçme sürecini de etkilememesi gerekiyor. Alman hükümeti iki yıl önce kömürle çalışan elektrik üretim santrallerinin 2038'e kadar kapatılmasına karar vermişti. Hatta hükümet daha sonra 2030'a kadar kömür enerjisinden vazgeçilmesi hedefini gündeme getirmişti. Fakat Ekonomi Bakanı Robert Habeck önümüzdeki süreçte kömürle elektrik üretimi söz konusu olsa da bu hedeflere ulaşılacağını söylüyor.
Şu aşamada kömür santralleri yakında kapatılacağı için sınırlı bir kapsamda kullanılmaya müsait durumda. Hükümet acil durumlar için kullanıma hazır elektrik santrallerinin elektrik üretmesini istiyor. Acil durum rezervi de denilen son rezervin de aktive edilebileceği dile getiriliyor. Bu tamamen kapatılana kadar linyit yakıtlı termik santrallerin kullanılmaya devam etmesi anlamına geliyor. Linyit düşük kalori değeri nedeniyle iklime taş kömüründen daha fazla zarar veriyor.
Kısa bir süre kirli elektrik üretimi
Linyit yakıtlı santrallerin öngörülebilir bir zamanda tekrar devreye alınabileceğini söyleyen Alman Enerji ve Su Endüstrileri Birliği (BDEW) Yetkilisi Kerstin Andreae, bunun taş kömürü santralleri için de geçerli olduğunu ancak bu durumda ithal edilmesi gerektiğini kaydetti.
Almanya'da 2018 yılı sonunda son taş kömürü madeninin işletmesi kapatılmıştı. Geçen yıl kullanılan taş kömürünün yarısından fazlası Rusya'dan gelmişti. Maden Kömürü İthalatçıları Birliği'nden Alexander Bethe, Rus maden kömürünün kolaylıkla ikame edilebileceğini söylüyor. Ancak linyit kömürü Almanya'da çıkarılıyor.
Bir kanun tasarısına göre kömürden daha fazla elektrik üretilmesi ancak 2024 Mart ayında mümkün görünüyor. Ukrayna Savaşı'ndan önce doğal gazının yüzde 55'ini Rusya'dan sağlayan Almanya şu an gazın yüzde 35'ini Rusya'dan sağlıyor. 2024 yılı yazına kadar ise Rusya'ya gaz bağımlılığında oranın yüzde 10'a düşürülmesi öngörülüyor.
Ancak doğal gazdan değil de kömürden elektrik üretimi kısmen sorunlu zira gazla çalışan elektrik santralleri ısı da üretiyor ve bu da tüketicilerin ısınma ihtiyaçları için kullanılıyor.
Nükleer enerji alternatif oluşturmuyor
Almanya'da nükleer enerjidenvazgeçilmesinin ertelenmesi veya halen faaliyette bulunan üç nükleer santralin daha uzun süre elektrik üretiminde kullanılması ise söz konusu değil. Federal Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı ile Federal Çevre ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı'nın yaptığı değerlendirmelerde vardığı sonuç bunu gösteriyor. Essen merkezli enerji şirketi RWE'nin CEO'su Markus Krebber de 2022 sonrasında ülkedeki nükleer santrallerin kullanımını mümkün görmüyor.
Diğer tedbirler
Ancak kömüre dönüşe ek olarak Ekonomi Bakanı Habeck'in ortaya attığı başka fikirler de mevcut. Mesela gazın açık artırma ile satışı bu fikirler arasında bulunuyor. Bu şekilde, endüstrinin daha az gaz kullanması için mali teşvik sağlanması öngörülüyor. Doğal gaz sadece konutlarda ısınmak için değil, enerji üretiminde bir ham madde olarak endüstri için de önem taşıyor.
Öte yandan hükümet doğal gazı başka ülkelerden temin etmek için görüşmelerini sürdürüyor. Ayrıca sıvılaştırılmaz gaz ithalatı için kendi özel limanlarını inşa ediyor. Tüketicilerin de evdeki kaloriferin derecesini 1-2 derece düşürerek tüketimini azaltabileceği belirtiliyor.