Kuzey Irak'ta sandıktan bağımsızlık çıktı

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı kentlerde yapılan bağımsızlık referandumunun sonuçları belli oldu. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin yayın kuruluşu Rudaw'da yer alan verilere göre ilk elde edilen sonuçlar Kuzey Iraklıların yüzde 93,2'si bağımsızlık yönünde oy kullandığını gösteriyor. Bağımsızlığa karşı çıkanların oranının da yüzde 6,8 olduğu belirtiliyor. Kesin sonuçların 72 saat içinde açıklanması bekleniyor.

Rudaw'da yer alan bilgilere göre referanduma katılım oranı ise yüzde 78 civarında seyretti. IKBY'nin başkenti Erbil'de katılımın yüzde 90'ın üzerine çıktığı belirtiliyor. IKBY'de referandumda 5 milyondan fazla seçmen sandık başına çağrılmıştı.

Bölgede olası protestolara karşı önlem alınıyor. Kerkük Valiliği bir sonraki emre kadar gece sokağa çıkma yasağı ilan etti. Arap, Kürt ve Türkmenlerin yaşadığı kentte tansiyonun yükselmesinden endişe ediliyor.

BM'den uzlaşma çağrısı

Kuzey Irak'ta yapılan referandumun sonuçları nedeniyle uluslararası toplum endişeli. Referandumla ilgili bir açıklama yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, bağımsızlık referandumunun "istikrarsızlığa yol açabilecek muhtemel sonuçları" nedeniyle endişe duyduğunu ifade etti.

Sözcüsü aracılığı ile açıklama yapan Guterres, Irak'ın birliğine, toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı duyduğunu belirterek Irak'ın merkezi hükümeti ile Kürt yönetimi arasında yaşanan sorunlara ilişkin yapısal bir diyalog ve yapıcı bir uzlaşma sağlanması çağrısında bulundu.

Beyaz Saray'dan da referandumla ilgili bir açıklama yapıldı. Beyaz Saray sözcüsü, ABD'nin birleşik bir Irak'ın IŞİD'le mücadeleye ve İran'ı da geri püskürtmeye yoğunlaşmasını umduğunu söyledi. 

Bağdat, Türkiye ve İran kızgın

Bağdat yönetimi, Türkiye ve İran ise referanduma sert tepki gösterdi. Referandum sonucunu tanımayacağını açıklayan Ankara, Kuzey Irak'la olan sınırlarını kapattı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ayrıca Kuzey Irak'tan yapılan petrol sevkiyatını durdurma tehdidinde bulundu.

İran da Bağdat'ın çağrısı üzerine Kuzey Irak'a açılan sınır kapılarını kapattığını ilan etti. Ancak İran Dışişleri Bakanlığı bu açıklamadan birkaç saat sonra bir başka açıklama daha yaparak yalnızca hava sınırının kapalı olduğunu duyurdu.

Irak parlamentosu da referanduma karşı harekete geçti. Parlamentoda kabul edilen kararda Başbakan Haydar El İbadi'den 2003 yılından bu yana Kürtlerin kontrolündeki bölgeye askeri birlik göndermesi istendi. Irak yasalarına göre hükümet, parlamentoda alınan kararları anayasal çerçevede yerine getirmek zorunda. Bölgeye asker gönderilmesi ise Kürtlere karşı bir savaş ilanı anlamına geliyor.

"İstikrar faktörü olacağız"

Referandumun hukuku bir bağlayıcılığı bulunmuyor. IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, Erbil'de yaptığı açıklamada referandumla ilgili olarak "Komşu ülkelerle ilgili olduğu şeklinde anlaşılmasını istemiyoruz. Bağdat'tan ümidimizi kestiğimiz için bu yola girdik. Kürdistan'da yaptığımız, asla Türkiye için tehdit değildir. Türkiye'nin bizi anlamasını bekliyoruz. Referandum, asla 26 Eylül'de Kürdistan devletini ilan edeceğimiz anlamına gelmiyor" dedi.

IKBY Başkanı Mesud Barzani de Bağdat'la ilişkilerin başarısızlığa uğradığını ifade ederek Türkiye ve İran'a bölgede istikrar faktörü olma güvencesi vermişti.

Reuters/dpa/HS/BÖ

© Deutsche Welle Türkçe