Katalonya'daki referanduma polis müdahalesi

Katalonya'daki seçmenler, İspanya Anayasa Mahkemesi'nin askıya alınmasına karar verdiği, merkezi hükümetin de yasa dışı olarak kabul ettiği bağımsızlık referandumu için sandık başına gitti.

Referandumun gerçekleşmemesi için İspanyol polisi tarafından alınan önlemler sürerken, Girona kentinde Katalonya Başkanı Carles Puigdemont'un oy kullanacağı seçim merkezinde güvenlik güçleriyle seçmenler arasında arbede yaşandı.

Polis, oy verme işleminin başladığı spor salonuna, ön kapının camını çekiçle kırarak girdi. Puigdemont yaşanan arbede nedeniyle başka bir seçim merkezinde oyunu kullandı.

"Sonsuza dek utandıracak"

Çıkan olaylarla ilgili konuşan Katalan lider Puigdemont, güvenlik güçlerinin "oy pusulası, sandık ve okullara", cop ve plastik mermilerle" karşılık verdiğini söyleyerek, "Bu polis zulmü, İspanyol devletini sonsuza dek utandıracak" dedi.

Katalan yetkililer, olaylarda 465 kişinin yaralandığını açıkladı. İspanya İçişleri Bakanlığı, yaralı polis sayısını ise 11 olarak duyurdu.

Polis, Barcelona kentindeki Treball seçim merkezinin önündeki bazı Katalanları sürükleyerek uzaklaştırdıktan sonra gözaltına aldı.

İspanya İçişleri Bakanı Juan Ignacio Zoido, Barcelona'da el koyulan oy pusulası ve sandıkların görüntülerini Twitter'da paylaştı.

Polis seçim merkezlerinin "çoğunu" kapattı

Birçok Katalan aile ve aktivist, sandıkların kurulduğu okul ya da diğer binaları işgal ederek, polisin bu yerleri seçime kapatmasına engel olmaya çalıştı. Ancak İspanyol hükümeti, oy verme işlemi gerçekleştirilmesi planlanan merkezlerin "çoğunu" kapattığını duyurdu.

Katalan bölgesel hükümetinin sözcüsü Jordi Turull ise gelişmelerle ilgili düzenlediği basın toplantısında, seçim merkezlerinin dörtte üçünün açık olduğunu duyurdu ve seçmenlerden oy vermeye devam etmelerini istedi.

İspanyol polisinin referandumu engellemek için günlerdir sürdürdüğü girişimlere rağmen Katalan yetkililer, yaklaşık 5.3 milyon seçmene Katalonya genelinde kurulan 2 bin 300'ü aşkın seçim merkezine giderek oy kullanmaları için çağrıda bulunmuştu. Katalonya'daki referandum pusulasında "Katalonya'nın bir cumhuriyet olarak bağımsız bir devlet olmasını istiyor musunuz?" sorusu yer alıyor.

Katalan liderler, referandumdan "evet" çıkması halinde 48 saat içine bağımsızlık ilan edeceklerini duyurdular.

Anketlere göre 'hayır' çıkacak

Birçok Katalan, bölgenin geleceğine dair bir oylama yapılmasına destek verirken, yapılan kamuoyu yoklamalarına göre bağımsızlık talep eden Katalanlar azınlıkta.

Katalan Özerk Yönetimi'nin haziran ayında kendi anket şirketine yaptırdığı ankete göre; Katalanların yüzde 41'i bağımsızlık isterken, yüzde 49'u İspanya'nın bir parçası olarak kalmayı destekliyor.

Anketler, Katalan seçmenlerin Madrid yönetimi tarafından onaylanan bir referandumu, tek taraflı olarak ilan edilen bir referanduma tercih ettiğini ortaya koyuyor.

Katalonya'da 2014 yılında yapılan sembolik referanduma katılanların yüzde 80'i bağımsızlıktan yana oy kullanmıştı. Ancak referanduma katılım yüzde 40 civarındaydı.

Ekonomik faktörler

Madrid yönetimi ile Katalonya'yı karşı karşıya getiren bağımsızlık referandumuna ilişkin en büyük endişelerden biri İspanya'nın en zengin özerk bölgesinin bağımsızlığını ilan etmesiyle ülke ekonomisinin büyük bir darbe alması. 

Katalonya'nın ayrılması halinde İspanya'nın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'nın beşte birinden mahrum kalacağı tahmin ediliyor. Bu, milli gelirde 200 milyar Euro'luk bir azalmaya tekabül ediyor. Hatta bazı uzmanlar Katalonya ekonomisinin çökeceğini ve yüzde 20 oranında küçüleceği tahmininde bulunuyor. 

AB üyeliğini kaybeder

Katalonya İspanya'dan ayrılırsa Avrupa Birliği (AB) üyeliği düşecek. AB'ye yeniden üye olabilmek için başvuruda bulunması gerekecek. Üyelik görüşmelerinin tamamlanması da uzun zaman alacak. Bu bölgeden AB ülkelerine satılacak mallar için gümrük vergisi ödenmesi gerekecek. Otomobillerde gümrük vergisi yüzde 10'u buluyor. İspanya Ticaret Odaları Birliği Başkanı Jose Luis Bonet bağımsızlığın öncelikle küçük ve orta ölçekli Katalonya şirketlerini iflasa sürükleyeceğini iddia ediyor. Bonet büyük şirketlerin yatırım planlarını ertelediğini açıkladı. Sanayi kuruluşları gibi tekstil endüstrisinin önde gelen markaları da Katalonya'da üretim yapıyor. Başta Siemens, Bayer, BASF ve Evonik olmak üzere İspanya'daki Alman şirketlerinin yaklaşık yarısı Katalonya'da üretim yapıyor.

Turizmde de Katalonya başı çekiyor. 2016'da 17 milyon yabancı turist ağırlayan Katalonya, İspanya'nın diğer önemli turistik bölgeleri olan Balear ve Kanarya Adaları'nı açık farkla geride bırakmıştı. Turizm Bakanı Alvaro Nadal, Katalonya'nın İspanya'dan ayrılmasının olumsuz etkisinin Barcelona'daki son terör saldırısını bile gölgede bırakacağını söyledi. Bakan Katalonya'nın AB'nin ortak para birimi Euro'yu kaybedeceğini, bankamatiklerin çalışmayacağını ve yabancı turistlerin sıkıntı çekeceğini sözlerine ekledi. 

© Deutsche Welle Türkçe

AP/AFP/dpa,CÖ/AG