Kahvenizi nasıl alırsınız?

Tek kullanımlık bardakların ortalama kullanım süresi 15 dakika. 15 dakika sonra bu bardaklar sokaklardaki ya da tren peronlarındaki çöp kutularına atılıyor. Oluşan bu çöp fazladan temizlik masrafına yol açmasının ötesinde çevre için de büyük bir sorun teşkil ediyor.

Alman Çevre Yardım Derneği'nin açıkladığı verilere göre, Almanya'da her sene yaklaşık olarak üç milyar tek kullanımlık bardak çöpe atılıyor. Bir kişi bebeklikten ihtiyarlığına kadar süren yaşamında yıllık ortalama 37 tek kullanımlık bardak kullanıyor. Ayrıca plastik veya kağıt bu bardakların üretimi esnasında Almanya'da sebep olmuş olduğu yıllık karbondioksit salınımı 100 bin tonun üzerinde.

Çok kullanımlık bardaklar bir trend olur mu?

Tek kullanımlık bardakların yaratmış olduğu rahatsızlık git gide arttığı için tüketiciler, kahve dükkanları ve şehirler çözüm arayışında. Bunun için evi ile işi arasındaki yolculuğunda kahve tüketenler kendilerine ait çok kullanımlık bardakları kullanıyor. Ayrıca her geçen gün daha fazla sayıdaki kantin, fırın ve kahveciler müşterilerine tek kullanımlık bardaklara alternatif olarak çok kullanımlık bardakları sunuyor.

Berlin şehri bu konuda radikal bir adım atmaya hazırlanıyor. Projeye göre, aynen çok kullanımlık şişelerde olduğu gibi, Berlin'deki tüketiciler yakın bir zamanda depozit karşılığında kahveciler çok kullanımlık bardaklarda kahve alabilecekler ve projeye katılmış olan dükkanların herhangi birinde bardakları sorunsuz olarak iade edip paralarını geri alabilecekler. Proje, Berlin Eyalet Hükümeti'nce mütalaa için Çevre Komitesi'ne sunuldu. Projeye ilişkin olarak gelecek haftalarda Berlin Eyalet Meclisi'nin karar vermesi bekleniyor.

Alman Çevre Yardım Derneği'nden Stefanie Otterstein, "Çok kullanımlık bardaklara ilişkin yükselen bir trend var. Kahveciler, üniversitenin çok kullanımlık ürünlere ilişkin geliştirdiği projeler ya da Berlin banliyö trenlerinde küçük bir hareket olarak başlayan bu akım, Berlin Eyalet Meclisi kararıyla başkentte çok kullanımlık ürünlere ilişkin geleceğe yönelik öncü bir plana dönüştü" dedi.

Berlin'nin yerel siyasi aktörleri tek kullanımlık bardaklardan çok kullanımlık bardaklara geçişi özendirici unsurlarla desteklemek istiyor. Bunun için çok kullanımlık bardak kullanımında 20 centlik bir indirim öngörülüyor. Böylece bir taşla iki kuş vurulmuş oluyor. Bir taraftan kullanıcılar çevre dostu bir davranışa davet ediliken, diğer taraftan da parklar ve bahçelerdeki çöplerin azaltılarak şehrin temizlik masraflarının azalmasına katkıda bulunuluyor. Her sene Berlin'de yerlere atılan tek kullanımlık bardaklar yaklaşık olarak 24 bin ton ağırlığında.

Gönül rahatlığıyla kahve içmek

Tüketici dostu çok kullanımlık ürünlere ilişkin olarak Berlin'de yürütülmekte olan "Just swap it” adlı pilot projeden oldukça olumlu sonuçlar elde edildi. Proje kapsamında bambu, mısır nişastası ve sentetik reçine kullanarak geliştirilmiş olan bardaklar Berlin'deki kahvecilerde 4 Euro karşılığında ödünç alınabiliyor. Tüketiciler bardağı alıp götürebiliyorlar ve projeye katılmış başka bir kahvecide iade edebiliyorlar.

Projenin yöneticisi Ulrike Gottschau DW'ye açıklamasında "Bardaklar oldukça kabul gördü ve sevilerek kullanılıyor” dedi. Gottschau açıklamasına "Artık vicdan rahatlığı ile sorumlu bir şekilde tükettiğim yaptığımız zamanlardayız. Tüketicilerin gözüne sokmak ve onlara kendilerini kötü hissettirmek istemiyoruz” diyerek devam etti.

Gottschau'nun paylaşmış olduğu bilgilere göre depozit sistemi ile ürünlerin birden fazla kullanımının sağlanması ekonomik olarak da mantıklı bir yöntem. Bir plastik bardağın kapağı dahil üretimi için 7 cent harcanırken, kullanılmış bir bardağın yıkama masrafları sadece 3 cent. Görüldüğü gibi bu rakam üretim için gerekenin yarısından az.

Çevre dostu tüketime özendirmek

Almanya'nın diğer şehirleri de çok kullanımlık ürünlerin tüketimini desteklemek istiyor. Geçtiğimiz kasım ayından beri Freiburg şehir merkezinde bulunan kahveciler ve fırınlardan çok kullanımlık "Freiburg Bardağı”nı 1 Euro karşılığında almak mümkün. 

Bu açıdan Freiburg çok kullanımlık bardaklar için geliştirilmiş depozit sistemini kullanan ilk Alman şehri. Şehirde yıllık olarak yaklaşık 2 milyon boş kağıt bardak yerlere atılıyor. Çevre konularından sorumlu Belediye Başkanı Gerda Stuchlik DW'ye açıklamasında "Bu uygulamayla şehir halkının daha az çöp üretmesinin ve sokaklara atılan kahve bardağı sayısını azaltmasını hedefliyoruz” dedi. 

©Deutsche Welle Türkçe

Gero Reuter