Kadın ve genç işsizliği alarm veriyor

Türkiye ekonomisinde 2018’in ikinci yarısından itibaren yaşanmaya başlayan durgunluk, kendini işsizlik verilerinde göstermeyi sürdürüyor. Eylül ayında yüzde 11,4 ile son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkan işsizlik, Ekim 2018’de yüzde 11,6’ya çıktı.

Böylelikle Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi verilerine göre, Türkiye’de işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 501 bin kişi artarak 3 milyon 788 bine ulaştı. Bu sonuçlarla işsizlik son 6 aydaki kesintisiz yükselişini sürdürerek, son 19 ayın zirvesine çıkmış oldu.

İşsizlik verilerine ilişkin en çarpıcı tablo ise kadın ve genç işsizliğinde ortaya çıkıyor. İşsizlik oranını yaklaşık 3,5 puan aşan kadın işsizliği, Ekim 2018'de yüzde 14,7'ye yükseldi. Genç̧ kadın işsizlik oranı ise yüzde 27,9’a çıktı.

Gençlerin işsizlik sorunu da aynı kadın işsizliği gibi artış eğiliminde. 15-24 yaş arası genç nüfusta işsizlik oranı 3 puanlık artış ile yüzde 22,3 olurken, ne eğitim gören ne de çalışan gençlerin oranı ise yüzde 24,7 ile rekor seviyeye çıktı.  DW Türkçe’ye konuşan uzmanlara göre, gençlerde ve kadınlarda giderek artan işsizlik, Türkiye’nin yakın gelecekteki büyüme ve gelişme hedeflerini tehdit ediyor.

Kayıt dışı çalışan sayısı arttı

TÜİK’in açıkladığı Ekim 2018 dönemine ilişkin işgücü istatistiklerine göre, istihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Ekim döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 225 bin kişi artarak 28 milyon 870 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 47,5 oldu. Aynı dönemde, tarım dışı işsizlik oranı 1,3 puanlık artış ile yüzde 13,6 olarak tahmin edildi. İstihdam edilenlerin yüzde 18,5'i tarım, yüzde 19,7'si sanayi, yüzde 6,7'si inşaat, yüzde 55'i ise hizmet sektöründe yer aldı.

Ekim 2018 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puan azalarak yüzde 33,7 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörlerde kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,6 puan artarak yüzde 22,4 oldu.

"İşsizlik yükselmeye devam edecek"

DW Türkçe'ye konuşan İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Alçın’a göre Türkiye’de 3 ay önceden gelen işsizlik verileri, işsizlik sorununun 2019’un başında da artmaya devam edeceğini gösteriyor. Prof. Alçın, geçtiğimiz günlerde açıklanan Kasım ayı sanayi üretimi endeksinde yaşanan yüzde 6,5’lik gerilemenin de etkisiyle işsizlik artışının süreceğini söylüyor. 

Hükümetin Eylül ayında açıkladığı Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) 2019 sonunda işsizliğin yüzde 12,1 olarak hedeflendiğini hatırlatan Prof. Alçın, "ABD’li ünlü yatırım bankası Morgan Stanley ise Türkiye için işsizliğin 2019 sonunda yüzde 13,4’e çıkacağını hesapladı. Görünen o ki, 2019 boyunca işsizlikteki yükselişi konuşmaya devam edeceğiz" diyor.

"Kadın ve genç işsizliği artıyor"

Son bir yılda Türkiye’ye yönelik mülteci akınlarının devam etmesi nedeni ile kayıt dışı istihdamın arttığını, öte yandan inşaat sektöründeki kan kaybı nedeni ile de yüz binlerce yeni işsiz oluştuğunu kaydeden Prof. Alçın, bu noktada özellikle tarım dışı işsizlik oranının yüzde 13,6’ya kadar çıkmasının dikkat çekici olduğunu ifade ediyor.

Türkiye’de giderek yükselen kadın ve genç işsizliğine de dikkat çeken Alçın, "Ekim 2018’de hem çalışmayan hem de okumayan gençlerin oranı yüzde 24,1’den yüzde 24,7’ye çıktı. Ülke genelinde erkek işsizlik oranı yüzde 10,3 iken, kadın işsizliği yüzde 15’e dayandı. Bu iki dezavantajlı grubun işsizlik sorunu, Türkiye’deki işsizlik görünümünü temelden etkileyebilir" diyor.

Alçın bu durumun geleceğe yönelik büyüme ve gelişme hedefleri açısından çok olumsuz bir tablo olduğuna işaret ediyor.

Her 3 genç kadından biri işsiz

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan Ocak 2019 – İşsizlik ve İstihdam Raporu’na göre ekonomideki küçülme işsizliği tetiklerken, genç işsizliği 1,2 milyonu kadın işsizliği ise 1,5 milyonu aştı.

Genç kadın işsizliğinin ise yüzde 27,9’a ulaştığına, yani neredeyse her 3 genç kadından birinin işsiz olduğuna vurgu yapan DİSK-AR raporunda, bu dönemde işsizlik sigortası başvurularının da 211 bine ulaşarak rekor kırdığına işaret ediliyor. Raporda, "Ekonomide küçülme, yüksek enflasyon ve işsizliğin bir arada yaşandığı ağır bir kriz tablosu yaşanıyor" tespitine yer veriliyor.

Türkiye’de Aralık 2018 itibariyle çalışmayan nüfusun 1 milyon 579 binini iş aramayıp çalışmaya hazır olanlardan oluştuğuna vurgu yapılan raporda, iş aramayan tüm kesimler hesaba katıldığında ülkedeki gerçek işsizliğin 3,8 milyon değil, 6,3 milyon olduğu belirtiliyor. 

"Hükümet tedbir almalı"

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel de son işsizlik verilerinin üniversite düzeyindeki genç kuşakta çok ciddi bir sorun  haline geldiği görüşünde.

Genel işsizlik artarken, genç işsizliğin çok daha hızlı arttığına dikkat çeken Prof. Gürsel, "Önümüzdeki dönemde işsizlik artacaksa, belli ki genç işsizlik daha vahim seviyelere çıkacak. Bu gerçekten de üstünde ciddiyetle durulması gereken bir problem. Hükümetin genç işsizliği konusunda ne gibi tedbirler alacağını bir an önce düşünmesi gerekiyor" diye konuşuyor.

Türkiye’nin dört bir yanında ardı ardına açılan üniversitelerin gelişigüzel eğitim verdiğini ve bu nedenle mezun olan gençlerin özel sektörde iş bulmakta zorlandığına dikkat çeken Gürsel, "Sanayinin ihtiyacı olan alanlarda nitelikli bir eğitimle gençlerin eğitilmesi gerekiyor" diyor.

Aram Ekin Duran

© Deutsche Welle Türkçe