Kaddafi'ye dört koldan baskı

Obama yönetimi, Libya’daki tüm Amerikalı diplomatların ülkeyi terketmesinin hemen ardından Tripoli’deki büyükelçiliğini boşaltır ve Muammer Kaddafi, ailesi ve yakın çevresine ait malvarlıklarını dondururken, BM Güvenlik Konseyi de, bugün Libya’ya ekonomik yaptırımlar getiren ve özellikle Kaddafi’yi hedef alan bir karar almaya hazırlanıyor.

New York’taki BM merkezinde Konsey’in Avrupalı üyeleri tarafından sunulan ve bugün yapılacak olağanüstü toplantıda görüşülecek olan tasarı, Libya’ya uygulanacak uluslararası ambargonun yanısıra, Kaddafi, oğulları ve yakınındaki yardımcılarının mal varlıklarını dondurmayı ve seyahat yasağı getirmeyi öngörüyor.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne çağrı

Tasarı ayrıca Libya’ya kapsamlı bir silah ambargosu uygulanması çağrısında bulunuyor ve Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ni, bu ülkede ‘insanlığa karşı işlenen suçlarla’ ilgili soruşturma yapmaya davet ediyor.

Konsey’in bu ayki dönem başkanı ve Brezilya büyükelçisi Maria Luiza Ribeiro Viotti de, ‘Libya halkının iradesine saygı gösterilmesini ve hesap verilmesini sağlamak ve mevcut krize barışçı bir çözüm bulunmasına yardımcı olmak amacıyla belirli ve hedeflenmiş önlemler içeren bir karar tasarısının’ Cumartesi günkü acil Konsey toplantısında ele alınacağını açıkladı.

BM’deki üst düzey diplomatlar, halihazırda Libya’ya karşı uluslararası bir askeri eylem düzenlemeye ya da bu ülke üzerinde ‘uçuşa yasak bölge’ oluşturmaya yetki veren herhangi bir öneri bulunmadığını bildirdiler. Dün AB Savunma Bakanları ile Bükreş’te biraraya gelen NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, uçuşa yasak bölge ilan etmenin, BM tarafından yetkilendirilmesi gerektiğini kaydetmişti.



Bu arada Güvenlik Konseyi’nin dünkü oturumunda bazı diplomatların deyimiyle ‘tüyler ürperten’ bir konuşma yapan BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Kaddafi’ye bağlı kuvvetlerin ev ev dolaşarak muhalifleri arayıp tutukladığına, hatta Tripoli’deki hastanelerde tedavi altına alınan yaralıları öldürdüğüne ilişkin haberlere dikkat çekti.

Konsey’in, Kaddafi rejimine karşı yaptırım uygulamaktan diğer cezalara kadar çeşitli düzeyde somut adım atmayı derhal gözden geçirmesini isteyen Ban, ‘bu koşullar altında zaman kaybı demek, daha fazla can kaybı demektir’ dedi ve bazı tahminlerin, ölü rakamının 1000’i aştığını gösterdiğini vurguladı. Ban, ‘şimdi Konsey için somut eyleme geçme vaktidir' dedi.

Libya’nın BM daimi temsilcisi büyükelçi Muhammed Şalgam da ülkesinde akan kanın durdurulması için uluslararası müdahale çağrısında bulunduktan sonra gözyaşlarını tutamadı. Eski arkadaşı ve akıl hocası Kaddafi’nin Libya halkını ‘ya sizi yöneteceğim ya da öldüreceğim” şeklinde kötü bir tercihle karşı karşıya bıraktığını bildiren Şalgam, bu sözlerin ardından Konsey’deki bazı diplomatlarca kucaklandı.

Şalgam’ın Cenevre’de bulunan BM merkezi nezdindeki meslektaşı da Kaddafi ile bağlarını kopardı ve diğer delegeleri, Kaddafi aleyhindeki gösterilerin başladığı ’17 Şubat Devrimi’nin şerefine’ bir dakikalık saygı duruşuna davet etti.

























Beyaz Saray'dan Kaddafi’ye tek taraflı ambargo

Öte yandan Obama yönetimi, Kaddafi’ye bağlı kuvvetlerin sivil halka ateş açmasından bu yana en sert adımını dün attı. Beyaz Saray yetkilileri, Tripoli’deki büyükelçilik boşaltıldıktan ve Libya’yı terketmek isteyen Amerikalıları taşıyan son uçak da havalandıktan bir kaç dakika sonra, Kaddafi’ye karşı kullandıkları uslubu dikkat çekici biçimde sertleştirdiler.

Libya’ya, Kaddafi ve hükümetinin milyarlarca dolarlık mal varlığını dondurmanın da dahil olduğu tek taraflı yaptırımlar uygulama kararı alan Beyaz Saray, göstericilere karşı kuvvet kullanılmasına katılan ya da buna destek veren Libya’lı yetkililerin de hem malvarlıklarının dondurulacağını, hem de Kaddafi ile birlikte savaş suçları mahkemesinde yargılanabileceğini bildirdi.

Beyaz Saray basın sözcüsü Jay Carney, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kaddafi’nin halkının güvenini kaybettiğinin aşikar olduğunu ve meşruiyetinin ‘sıfıra’ indiğini kaydetti. Carney’nin basın brifingi, Libya liderinin Amerikalılara zarar vermesini engellemek amacıyla Amerikan vatandaşlarını taşıyan uçağın kalkışına kadar ertelendi.

Beyaz Saray yetkilileri ayrıca Başkan Obama’nın Libya ile tüm askeri bağlantıları iptal ettiğini ve Amerikan istihbarat kaynaklarına, Libya’daki sivillerin ölümü üzerinde yoğunlaşmaları ve Libya askeri kuvvetlerinin konuşlandırılması ile tank hareketlerini izlemeleri için yeniden örgütlenme emri verdiğini bildirdiler.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu – New York

Editör: Murat Çelikkafa