TÜR 1704 Obama CIA

“Şimdi yüzleşme (düşünme) zamanı, cezalandırma zamanı değil”

Bu sözler, Bush döneminde CIA tarafından uygulanan ve işkenceye varan soruşturma tekniklerini kamuoyuna açıklayan ABD Başkanı Barack Obama’ya ait.

2001 yılından bu yana terör zanlılarına karşı uygulanan tartışmalı sorgu teknikleri, ABD Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan belgelere dayanıyordu. Bugüne kadar gizli tutulan ve ilk kez Obama’nın tarafından açıklanan belgelerde, CIA ajanlarına, hangi tekniklerin işkence oluşturmadığı anlatılıyordu.

Başkan Obama, 2002 ve 2005 tarihlerine ait bu belgeler üzerinde gizliliği kaldırırken, bu adımın 'tarihin karanlık ve acı dolu bir dönemiyle' yüzleşmeyi sağlayacağını söyledi.

CIA görevlilerini korudu

Amerikan Başkanı Obama, yaptığı açıklamada, terör zanlılarına işkence yapmakla itham edilen CIA görevlilerine ise sahip çıktı ve bu kişiler için soruşturma açılmayacağı güvencesi verdi. Obama yazılı açıklamasında, “Görevini adalet bakanlığının talimatlarına sadık kalarak yürüten hiç kimseyi cezai kovuşturma beklemiyor” dedi.

Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanı Eric Holder konuya ilişkin açıklamasında, Bush döneminde, waterboarding gibi işkence tekniklerinin sorgu yöntemi olarak kullanılması nedeniyle hiç bir dava açılmayacağını söyledi. Eski hükümetin kanunları yorumlama biçimi gerekçe gösterilerek CIA görevlilerini bugün mahkeme önüne çıkarmanın haksızlık olacağını dile getiren bakan, CIA çalışanlarına karşı ülke içinde ya da dışında bir yargı süreci başlatılması halinde, Amerikan yönetiminin görevlilerin arkasında olacağını kaydetti.

Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı’nın 2002 yılında yayımlanan yönergesinde, mağdurda boğulma hissi yaratan “waterboarding” yöntemini işkence olarak nitelendirilmiyor. CIA görevlileri, Bush’un başkanlık döneminde, terör zanlılarının sorgulanması sırasında bu tekniği kullanmakla suçlanıyor. Bu yöntem Cenevre Konvansiyonu'nda işkence olarak kabul ediliyor.

Obama’nın verdiği söz

ABD Başkanı Obama, seçim kampanyası sırasında, “Bence, ‘waterboarding’ bir işkence ve benim döneminde işkence yapılmayacak" sözü vermişti. Obama seçim kampanyası sırasında hukukun üstünlüğünü savunmuş ve geçmişte yaşanan insan hakları ihlallerinin incelemeye tabi tutulacağı mesajını vermişti:

“Sorgu, soruşturma ve tutuklama konularını nasıl ele almamız gerektiğini inceliyoruz. Tabii ki geçmişteki uygulamaları da değerlendiriyoruz. Benim için geçerli olan şudur: Hiç kimsenin konumu yasalardan daha üstün değildir"

Sivil toplumdan tepki

Barack Obama’nın, tartışmalı soruşturma yöntemlerini kullanan CIA görevlileri hakkında soruşturma açılmayacağı açıklaması, insan hakları savunucularının tepkisini çekti. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) Obama’nın tutumunu eleştirdi. Birlik, bir suç işlenmişse bunun sorumlularının yargı önüne çıkarılması gerektiğini savunarak, kanunların siyasi iradeye bağlı olarak uygulanamayacağını vurguladı.

BÖ/AS/HT, AFP, dpa, DW