İş çok, eleman yok

Son araştırmalar Almanya’nın, dünyanın rekabet gücü en yüksek on ülkesi arasına giren tek Euro Bölgesi üyesi olduğunu gösteriyor. Almanya bu özelliğini geniş ölçüde, iyi yetişmiş kalifiye işgücüne borçlu. Ama bazı branşlarda kalifiye eleman açığı endişe verici boyutlara vardı. Nüfus yaşlanıyor, genç kuşaklar iş hayatında aranan vasıflı işgücü potansiyelini doldurmaya yetmiyor. Almanya hükümeti ülkenin kalifiye işgücü ihtiyacını karşılayacak çeşitli önlemler üzerinde duruyor.

Federal İş Kurumu ayda bir istihdam piyasasıyla ilgili detaylı bir durum değerlendirmesi yapar. İşsizliğin yüksek olduğu yıllarda istihdam raporu pek iç açıcı çıkmazdı. Son yıllarda durum değişti. İşsiz sayısı azalırken, doldurulamayan işlerin sayısı artmaya başladı. Aranıp da bulunamayan elemanların sayısı son bir yılda 30 bin artarak 500 bine yaklaştı.

Transfer eleman sayısı az

Mekatronik, elektro, metal, makine, otomotiv, lojistik, sağlık ve ticaret gibi işkollarında eleman açığı büyüyor. Enformasyon ve komünikasyon teknolojileri de kalifiye eleman açığı yüzünden milyarlar kaybediyor. Bu işkolunda faaliyet gösteren şirketlerin birliği olan Bitkom’un başkanı Bernhard Rohleder sadece enformasyon teknolojilerinde doldurulması mümkün olmayan 38 bin iş olduğunu söylüyor. Kallifiye eleman ve beyin gücü sıkıntısı yüzünden bu branşın her yıl 1,5 milyar euroluk ciro kaybına uğradığı hesaplanmış. 

Bitkom Başkanı Rohleder vasıflı işgücü ihtiyacının karşılanabilmesi için eğitim sisteminin düzeltilmesi, atıl kapasite olarak görülen kadınlarla yaşlıların çalışma hayatına kazandırılması ve göç politikasının değişen şartlara göre yeniden düzenlenmesi gerektiğini söylüyor. Ancak işgücü göçü Avrupa Birliği (AB) bünyesinde de oldukça tartışmalı bir konu. Borç krizi yüzünden iş arayan Avrupalıların sayısı rekor düzeye çıktı. Yine de Yunan, Portekizli ve İspanyollar Almanya’da çalışmakta tereddüt ediyorlar.

Federal İş Kurumu yönetim kurulu üyesi Heinrich Alt bu tespitin doğru olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Evet, Avrupa’da iç göçün arttığını söyleyebiliriz. Almanya’nın göç bilançosu bu yıl 150 binlik fazla verecek. Şirketler yurt dışında eleman arıyor. Ama aradıkları, özel vasıflı profesyoneller. Mühendisler, matematikçiler, enformatikçiler ve fenciler. Şirketlerin dışarıdan getirttiği kalifiye eleman sayısı oldukça düşük kaldı.”

Çalışacak değil, yaşanabilecek ülke

Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden Almanya’ya gelen kalifiye işgücü de ihtiyacı kapatacak düzeyde değil. Bitkom başkanı Rohleder, AB’nin başlattığı Mavi Kart uygulamasından yararlanıp çalışmaya gelecek olan yabancılarda yılda 35 bin euro kazanma şartı aranmasının yeterli olmadığını söylüyor. Rohleder, Hindistan'dayken başından geçen bir olayı şöyle anlatıyor: “Hindistan'da Almanya'da iş bulan bir enformatik uzmanıyla konuştuğumda bana, ‘Almanya’ya gitmekle hata yapıp yapmadığını’ sordu. Almanya’da çilek yetiştirildiğini biliyor, birkaç futbolcunun adını hatırlıyor ve bir Alman otomobil markasını tanıyor. Ama yetenekli bir enformatikçi olarak Almanya’ya gitmek ona zor geliyor. Almanya onun hayallerindeki ülke değil.”

2011 yılında Almanya’ya AB dışından 1221 hekim ve 1191 mühendis gelmiş. Almanya üstün kaliteli yabancılara cazip gelmediği sürece bu sayının artması zor. Muhalefet vasıflı işgücü açığını kapatma gayretlerinde göçmen alımının tek çare olamayacağını ve önce ülkedeki potansiyelin değerlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Sosyal Demokrat Parti Meclis Grup Başkan Vekili Hubertus Heil Almanya’da her yıl 65 bin gencin okulu terk ettiğini, uzun süreli işsizlerin çalışma hayatından koptuğunu ve adeta karın tokluğuna çalışmak zorunda bırakıldığını belirtiyor. Hubertus Heil'e göre geleceğin kalifiye eleman ihtiyacının karşılanmasında, özel sektör, sendikalar ve hükümet arasında nasıl bir işbirliği yapılabileceği tartışılmıyor.

Koalisyon hükümeti ise, üçüncü kalifiye işgücü zirvesi öncesinde yaptığı açıklamada, hükümet ile özel sektör arasındaki işbirliğinin meyve verdiğini ve bu alanda Berlin yönetiminin yeni bir hamle başlatacağını duyurdu.

© Deutsche Welle Türkçe

Sabine Kinkartz/ Çeviri: Ahmet Günaltay

Editör: Ercan Coşkun