İYİ Parti'deki istifalar ve yerel seçim hesapları

MHP'den koparak kurulmasının ardından merkez sağ parti olup olmayacağı ile ilgili beklenti oluşturan İYİ Parti son günlerdeki istifalarla sarsılırken, 14 Mayıs seçimlerinde aldığı kötü sonucun ardından yerel seçimlerde nasıl bir yol izleyeceği de partinin geleceği açısından önemli görülüyor.

Millet İttifakı'nın genel seçimde aldığı yenilginin ardından partiler arasındaki ilişki de bozulurken, İYİ Parti yerel seçimlerde 81 ilde kendi adaylarını çıkarma kararı almıştı.

Geçtiğimiz hafta ise açıklamalarıyla tartışmalar yaratan İYİ Parti Eskişehir Milletvekili İdris Nebi Hatipoğlu istifa ederek AKP'ye katılmıştı. Bu gelişmenin ardından İYİ Parti Genel İdare Kurulu üyesi Bahadır Erdem ve İYİ Parti kurucularından eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz partiden istifa ettiler.

Erdem, istifasına gerekçe olarak İYİ Parti'nin ittifaksız yerel seçim kararını gösterirken, Yılmaz ise "Hukukun dışına çıkmayacaktık. Türkiye'deki herkesin hakkını koruyacaktık, olmadı. Tam tersi oldu, her şey çöktü" açıklaması yaptı.

Partinin kuruluşunun ilk günlerinden beri Genel Başkan Meral Akşener’in yanında olan basın danışmanı Murat İde de birkaç hafta önce ayrılanlar arasında yer alıyor. 

Son olarak da İYİ Parti Onur Kurulu Üyesi Cahit Kale istifa kararı alırken, Ankara kulislerinde İYİ Parti’deki istifaların bunda sonra da sürebileceği ve partinin üst yönetiminden başka bazı isimleri kapsayabileceğine ilişkin iddialar yoğunlaşmış durumda.

İstifaların anlamı ne?

İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu son istifalarla ilgili, "Bizden arkadaşlarımız ayrılabilirler, başka partilerde siyaset yapmak isteyebilirler, bizimle ilkesel bir ayrılık yaşayabilirler. Bunlar başka partilerde de yaşanmış gelişmelerdir" derken, bu istifalar partinin bundan sonraki yönelimi için bir işaret olabilir.

Siyaset Bilimci Tanju Tosun, şimdi Bahadır Erdem ve Durmuş Yılmaz, daha önce de ayrılan bazı isimlerin İYİ Parti içinde MHP'den gelen ülkücü gelenekten beslenmeyen, daha liberal kimlikte olduklarına dikkat çekerek, şöyle konuşuyor:

"Bu isimlerin ayrılması İYİ Parti'yi şöyle bir açmazla karşı karşıya bırakabilir; bir tarafta merkez sağda bir boşluk olduğunu düşünerek orada konumlanmak istiyorlar. Ama diğer taraftan merkez sağa yakın olabilecek aktörleri de bir şekilde parti içinde çok fazla önemsemeyip ülkücü gelenekten gelen aktörlerle partiyi yönetiyorlar."

Kimliğini hala netleştiremeyen bir partinin "seçmene umut vermesinin ya da umudun adresi olmasının" zor olacağını belirten Tosun, "Partinin bir kimlik belirsizliği var. Kimliğini tayin edemeyen bir partinin politik rotasını oluşturması da kolay değil" yorumu yapıyor.

Eski Devlet Bakanı Ahat Andican, "Bugün geldiğimiz noktada İYİ Parti Yönetimi ile siyasal ve yapısal açıdan uyumlu bir çalışma yürütme imkânı kalmamış durumdadır" ifadelerini kullanarak istifa ederken, Andican'ın yanı sıra kuruculardan Aytun Çıray ile İYİ Parti Kurucular Kurulu Üyesi Emine Küçükali de partiden ayrılmıştı.

Peki ilk dönemde MHP'den gelen ülkücü ve milliyetçilerin yanı sıra liberal isimlerin de ön planda olduğu İYİ Parti'nin seçmen profili nasıl?

Bu soruya karşılık Metropol Araştırma Şirketi Başkanı Özer Sencar, İYİ Parti seçmeninin ülkücü ve milliyetçi, aynı zamanda da seküler olduğunu söyleyerek, şunu kaydediyor:

"Milliyetçi ama biraz daha şehirli ve modern bir seçmen. Ülkücü ve milliyetçilerin batı ve deniz kıyılarındaki kesimleri genelde İYİ'ye oy vermiş görünüyor. Orta Anadolu'daki milliyetçiler ise MHP'ye."

İYİ Parti seçmeninde kayıp var mı?

Son günlerde istifalarla gündemde olan İYİ Parti'nin 14 ve 28 Mayıs seçim sonuçlarından nasıl etkilendiği anketlerle ölçülebilirken, en son gelişmelerin etkisiyle ilgili ise henüz bir sonuç bulunmuyor.

İYİ Parti son genel seçimlerde yaklaşık 5 milyon 276 bin seçmenin oyuyla yüzde 9,69 oy almış ve TBMM'de 44 sandalyenin sahibi olmuştu. Parti 2018 seçimlerinde ise yüzde 9,96 oy ile 43 milletvekili çıkarmıştı. Partinin oylarını artıramaması, anketlere ve beklentilere göre daha düşük oy alması parti içinde tartışmalara yol açmıştı. Haziran ayındaki kongrede ise Akşener yeniden seçilmişti.

Sencar, seçim yenilgisinin ardından CHP'nin ve İYİ Parti'nin seçmenlerinin neredeyse yarısına yakın bir kısmının "kararsızlara" kaydığını belirterek, CHP'nin kurultay sonrası durumunun ise önümüzdeki günlerde belli olacağını söylüyor. Sencar'a göre İYİ Parti'nin oyu son ankette yüzde 5-6 civarına kadar inmiş durumda.

Şu anda İYİ Parti içinde gerek istifalarla ilgili gerekse yerel seçimde ittifak yapıp yapmama kararı ile ilgili devam eden bir tartışma olduğunu hatırlatan Sencar, bu karmaşıklık çözülene kadar İYİ Parti'nin oy oranı ile ilgili gerçekçi bir tahminde bulunmanın zor olduğunu kaydediyor.

Yerel seçimde ittifak yeniden olur mu?

İYİ Parti'nin Millet İttifakı ile birlikte gittiği son genel seçimde alınan yenilginin ardından şimdi gözler yerelde en azından bazı büyükşehirlerde ittifak yapılıp yapılmayacağında.

İYİ Parti'den son istifaların nedenleri arasında partinin yerel seçimlerde kendi adaylarını çıkarma kararının da bir etken olduğu bilinirken, iktidarın çok istediği Ankara ve İstanbul'un İYİ Parti oyları olmadan kaybedilme riski olup olmadığı hem İYİ Parti'de hem de diğer muhalefet partilerinde değerlendirilmeye devam ediliyor.

İttifak olup olmayacağı ile ilgili partilerin üst düzey yetkilileri bağlayıcı bir şey söylemek için erken olduğunu belirtirken, Ankara ve İstanbul'un önemi herkesin dikkat çektiği ortak husus.

Bahadır Erdem, istifası sonrası Fox TV'ye yaptığı açıklamada İYİ Parti'nin yerel seçimlerde muhalefetin birliğini sağlaması gerektiğini savunduğunu söyleyerek, özellikle İstanbul ve Ankara'da İYİ Parti'nin kendi adaylarını çıkarması konusunda itiraz ettiğini belirtmişti.

Tanju Tosun, İYİ Parti'nin yerel seçimde izleyeceği tutum için "duygusal ve rasyonel" seçeneklerin söz konusu olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuşuyor:

"Önemli olan önümüzdeki süreçte İYİ Parti kendi geleneği açısından siyaseti duygusal bir zeminde mi yoksa rasyonel bir zeminde mi inşa edecek? Eğer duygusal zeminde inşa etmeyi tercih ederse, ittifakla iş birliklerine kapalı olacak. Ama rasyonel bir zeminde inşa etmeye çalışırsa iş birlikleri İYİ Parti için özellikle büyük kentlerde olmazsa olmaz."

Büyükşehirlerde yapacağı iş birliğinin İYİ Parti'ye daha küçük iller ya da ilçelerde göstereceği adaylar için fırsat yaratabileceğini belirten Tosun, "Bu da İYİ Parti için belediye başkanlığında kazanç getirir. Büyük kentlerde CHP'ye destek verilmesi, küçük yerlerde de İYİ adaylarına destek şeklinde olması İYİ Parti için de kazanç olur" diyor.

CHP kurultayındaki sonuç sonrası ittifak konusundaki tutumunun değişip değişmeyeceği merak edilen Akşener, "Bundan sonra kendimizden başka kimseye kefil olmayız. Siz isteseniz bile ben olmam. Kişisel ikbal siyasetini de ittifak diye paketlenen menfaat ilişkilerini de tek tek yıkacağız" demişti.

Sencar'a göre İYİ Parti seçmen kitlesinin ittifaklara taraftar mı yoksa karşı mı olduğu ile ilgili kamuoyunda çok sağlıklı bilgi şu an için bulunmuyor. Sencar ay sonuna doğru çıkacak olan Kasım anketinde buna ilişkin bir veri almaya çalışacaklarını ifade ediyor.

DW Türkçe'ye VPN ile nasıl erişebilirim?