İtalya 'yaşlanıyor'

İtalya’daki krizin çehresi oldukça genç. Ülkenin yıllardır kurtulamadığı derin resesyonun kurbanı, gençler. Başbakan Mario Monti 2011’in sonlarında görevi devraldığında gençlerin dertlerine deva olacaklarını söylemiş, hükümet programında şu cümlelere yer vermişti: “Gençlerin hayrına olan hemen her şey İtalya’nın da hayrınadır. Gençlere fırsat kaybettiren hemen her şey de İtalya’nın geleceğini tehlikeye sokar.”

Monti hükümeti sekiz aydır görevde ama pek bir şey değişmedi. İşsizlik artmaya devam ediyor. Gençler arasındaki işsizlik ise daha hızlı artıyor. 25 yaşın altındaki İtalyan gençlerinin yüzde 36’sı iş bulamıyor. Orta yaşlardakilerin durumu da onlardan iyi değil. 31 yaşındaki Siyasal Bilgiler mezunu Nicola Maaile de işten işe geçerek geçimini sağlamaya çalışıyor. Maaile şimdiye kadar kamu idaresinde çalışmış. Önce sözleşmeli daha sonra da götürü ücret üzerinden iş bulmuş. Üç ila altı aylık sözleşmeler en fazla üç ay uzatılabiliyormuş.

İtalyan istihdam piyasası sanki iki sınıfa ayrılmış gibi. Bir yanda yasaların işten çıkarılmaktan koruduğu yaşını başını almış kamu görevlileri. Diğer yanda ise Nicola gibi kadrolu iş bulması hemen hemen imkânsız olan gençler. Mario Monti yönetimi istihdam piyasası reformlarıyla sistemi esnekleştirmeye çalışıyor. İstihdam piyasası reformunun her iki yönde de daha fazla esneklik getirmesine önem veren İtalya Hükümeti aşırı sağlam işlerde çalışanlarla işten çıkarılma garantisi olmayan gençler ve işsizler arasında daha adil bir denge kurmayı amaçlıyor.

Genç nüfus erozyonu

İlerde İtalya’da da işten çıkarmalar kolaylaşacak. Görünüşte serbest olmakla birlikte bağımlı çalışmak da işverene ek mali külfet yüklemek suretiyle zorlaştırılıyor. Meslek hayatına hazırlık için Almanya’daki mesleki eğitim sistemi benimseniyor. Başbakan Monti bu önlemlerle gençleri teşvik etmeyi ve onların ülkede kalmalarını sağlamaya çalışıyor. Çünkü İtalyan gençleri şanslarını yurt dışında arıyorlar. Salvatore de çalışabilmek için İtalya’yı terk edip Hollanda’ya yerleşmiş. Bu İtalyan genci neden Hollanda'yı tercih ettiğini şöyle anlatıyor: “Ekonomik durum şimdilik İtalya’ya dönmeye elverişli değil. Hollanda’da Üniversiteyi bitirdikten sonra iş bulmak daha kolay. Gençler arasındaki işsizlik inanılmayacak kadar az. İtalya’da her üç gençten biri işsiz, Hollanda’da ise işsiz gençlerin oranı yüzde beş dolayında.”

Ekonomik kriz İtalya’nın nüfus yapısını da etkiliyor. Gençler kitleler halinde ülkeyi terk ediyor. Kalanlar da geleceğe güvenemediklerinden aile kurmaya cesaret edemiyorlar. Milano Üniversitesi öğretim üyelerinden Profesör Alessandro Rosina, nüfus piramidinin erozyona uğradığını söylüyor. Hayati önemdeki bir potansiyeli kaybettiklerini belirten Alessandro Rossina, ekonomik büyümenin motoru olarak nitelediği nüfusun en değerli kesiminin yitirildiğini söylüyor ve ekliyor: "Fransa ile nüfuslarımız hemen hemen aynı. Ama orada yaşayan 25 yaşın altındakilerin sayısı bizden dört milyon fazla.”

Profesör Rosina nüfusun yaşlanmasını konu alan bir kitap yazmış. İtalya’nın durumunu son derece iyi özetleyen kitabın adı: “İtalya gençler için yaşanacak yer değil”.

© Deutsche Welle Türkçe

Tillmann Kleinjung/A. Günaltay

Editör: Nihat Halıcı