İsrail'e yönelik soykırım davasında suçlamalar dinlendi
11 Ocak 2024
Güney Afrika'nın İsrail'e karşı, Filistin halkına yönelik "soykırım" eylemlerinde bulunduğu gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanında açtığı davanın görülmesine Perşembe günü başlandı. Birleşmiş Milletlerin (BM) yargı organı olan Divan, ilk duruşmada Güney Afrika'nın iddialarını dinledi.
İsrail'in Filistinlilere yönelik olarak "sistematik olarak soykırım" eylemlerinde bulunduğunu iddia eden Güney Afrika, Lahey'deki mahkemeden İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki askeri eylemlerine derhal son vermesi için geçici tedbirlerin alınmasını talep etti.
Hamas'ın kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığının verilerine göre 7 Ekim'den bu yana bölgede 23 binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü ve Gazze'de büyük bir yıkım olduğunu hatırlatan Güney Afrika, İsrail'in askeri operasyonlarla Gazze'deki "nüfusun yok edilmesini" hedeflediğini savundu.
"Gazze'nin yok edilmesi niyeti devletin üst düzeyi tarafından besleniyor" ifadesini kullanan Güney Afrika Yüksek Mahkemesi avukatı Tembeka Ngcukaitobi, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun da aralarında bulunduğu üst düzey siyasetçi ve komutanların "soykırımın kışkırtıcıları" olduğunu iddia etti. Ngcukaitobi, "Bu, askeri saldırıların yürütülme şeklinde de açıkça görülüyor" dedi.
Mahkemede İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanının sürdüğüne işaret eden Güney Afrika, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın savaşın ilk günlerindeki "İnsansı hayvanlara karşı savaşıyoruz" şeklindeki ifadelerini hatırlattı. Ngcukaitobi, "soykırım niyetine ilişkin kanıtların dehşet verici olmasının yanı sıra çok güçlü ve tartışılmaz olduğunu" söyledi.
Güney Afrika: İsrail Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal etti
Güney Afrika Yüksek Mahkemesi avukatlarından Adila Hasim "Filistin halkının her gün telafisi mümkün olmayacak bir şekilde canını, malını, onurunu kaybettiğini, insanî niteliklerinden edildiğini" belirterek, "Bu mahkemenin kararı dışında bu acıyı durduracak bir şey yok" ifadesini kullandı.
7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırıya atıfta bulunan Güney Afrika Adalet Bakanı Ronald Lamola ise mahkemede "Hiçbir silahlı saldırı Soykırım Sözleşmesi'nin ihlal edilmesini haklı çıkartamaz" dedi.
Güney Afrika, 29 Aralık'ta Divan'a yaptığı başvuruda, İsrail'in BM tarafından 1948'de kabul edilen Soykırım Sözleşmesi'ndeki yükümlülüklerini ihlal ettiğini öne sürerek "İsrail'in Gazze'deki Filistin halkına karşı soykırım eylemlerine giriştiği, buna devam ettiği ve bunu daha da sürdürme riskinin bulunduğunu" savunmuştu.
Netanyahu'dan Güney Afrika'ya "ikiyüzlülük" suçlaması
Cuma günü mahkemede savunmasını verecek olan İsrail ise Güney Afrika'nın iddialarını reddederek Hamas'ın saldırısı sonrasında meşru müdafaa hakkını kullandığına işaret ediyor. İsrail Başbakanı Netanyahu da Perşembe günkü duruşma sonrasında yaptığı açıklamada, Güney Afrika'nın suçlamalarını reddetti. "Teröristlere ve yalanlara karşı savaşıyoruz" diyen Netanyahu, "Bugün dünyanın alt üst olduğunu görüyoruz. İsrail soykırıma karşı savaşırken soykırım ile suçlanıyor" ifadelerini kullandı. "İsrail insanlığa karşı suç işleyen katil teröristlere karşı savaşıyor. Çocuklara, kadınlara, yaşlılara yönelik katliam yaptılar, tecavüz ettiler, yaktılar, uzuvlarını, başlarını kestiler" ifadelerine yer veren Netanyahu, Güney Afrika'yı da "ikiyüzlülükle" suçladı. "Suriye veya Yemen'de milyonlarca insan öldürülürken evlerinden edilirken Güney Afrika neredeydi" diyen Netanyahu, İsrail tamamen zafere ulaşana kadar meşru müdafaa haklarını kullanacaklarını söyledi.
Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail topraklarında düzenlediği saldırılarda yaklaşık bin 200 kişi öldürülmüş, 240 civarında kişi de rehin alınmıştı. Hamas'ın saldırılarının ardından İsrail Gazze Şeridi'ne havadan ve karadan operasyon başlatmıştı.
Soykırım konusundaki karar yıllar sürebilir
Uluslararası Adalet Divanı yargıçlarının İsrail'in soykırım suçu işleyip işlemediği yönünde hüküm vermeden önce, Güney Afrika'nın askeri eylemlerin derhal sona erdirilmesi yönündeki acil talebi konusunda geçici tedbir kararını açıklaması bekleniyor. Bu konuda kararın birkaç hafta içinde alınabileceği tahmin ediliyor. İsrail'e yönelik soykırım suçlamasına ilişkin esas davanın sonuçlanmasının ise yıllar sürebileceği belirtiliyor.
15 ülkenin yargıçlarının oluşturduğu Uluslararası Adalet Divanının kararlarının hukuki bağlayıcılığı olmasına rağmen, mahkemenin ilgili ülkeyi kararı uygulamaya zorlama konusunda yetkisi bulunmuyor.
rtr, AFP, dpa/JD, BK