İran'da Cemşid Şarmehd idam edildi

İran'da terör eylemlerinde rol aldığı gerekçesiyle İran-Almanya çifte vatandaşı olan Cemşid Şarmehd hakkında verilen idam cezası infaz edildi.

Resmi adalet portalı Misan infazın sabah saatlerinde gerçekleştiğini duyurdu.

Almanya başta olmak üzere uluslararası toplum Şarmehd hakkında verilen idam cezasının iptal edilmesi çağrısında bulunmuştu. Ancak İran uluslararası tepkilere rağmen idamı gerçekleştirdi. 

Şarmehd hakkında idam kararı Nisan 2023'te Yüksek Mahkeme tarafından onaylanmıştı. İnsan hakları aktivistleri ve Şarmehd'in ABD'de yaşayan kızı Gazelle, Tahran'ın idam kararını geri alması için yoğun çaba harcamıştı.

Alman hükümeti de Yüksek Mahkeminin kararını sert bir dille eleştirmiş ve Şarmehd'in serbest bırakılması çağrısında bulunmuştu.

İdam cezasının infazının Tahran ve Berlin arasındaki diplomatik ilişkilerde yeni gerginliklere yol açması bekleniyor.

İran kendi vatandaşlarının idam cezalarını yoğun olarak uygularken, özellikle Batılı yabancıların infazını nadiren gerçekleştiriyor.

Neyle suçlanıyordu?

69 yaşındaki Şarmehd, 2008 yılında Şiraz kentinde gerçekleşen ve 14 kişinin ölümüyle sonuçlanan bombalı saldırıya karışmaktan geçen yılın Şubat ayında suçlu bulunarak idama mahkum edilmişti.

Kararın açıklamasının ardından Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Berlin'in idam cezasının onandığı yönündeki haberler karşısında şoke olduğunu ve bunu teyit etmeye çalıştığını söylemişti.

"Eğer bu doğruysa, durum gerçekten de çok ciddi demektir" ifadesini kullanan sözcü, Şarmehd hakkındaki ölüm cezasının Almanya için tamamen kabul edilemez olduğunu belirtmişti.

Almanya, alt mahkemenin kararı sonrasında da idam cezasını kınayarak İran'ın Berlin Büyükelçiliğinde çalışan iki personeli istenmeyen kişi etmişti. Buna karşılık Tahran yönetimi de geçtiğimiz ay iki Alman diplomatı sınır dışı etmişti.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, idam kararı çıktığında "Bunu sert bir şekilde kınıyoruz ve İran rejiminden bu kararı geri almasını istiyoruz" açıklamasını yapmıştı.

Yurt dışında yakalandı

Davaya bakan savcılık  ABD'de ikamet eden Şarmehd'i FBI ve CIA yetkilileriyle ile temas kurmakla, İsrail'in istihbarat örgütü Mossad'la ise temas kurma girişiminde bulunmakla suçlamıştı.

İranlı yetkililer, Ağustos 2020'de Şarmehd'i "karmaşık" olarak tanımladıkları bir operasyon sonucunda yakaladıklarını duyurmuş, ancak tutuklamaya ilişkin ayrıntılı bilgi vermemişti. Ailesi, Şarmehd'in Dubai'de transit geçiş yaparken İran güvenlik güçleri tarafından kaçırıldığını ve daha sonra İran'a getirildiğini belirtiyor.

İran'da altısı Fransa'dan olmak üzere Batı ülkelerinden en az 16 çifte vatandaş, çeşitli suçlamalarla tutuklu bulunuyor.

İran yargısına göre 2023'ün başından bu yana aralarında Şarmehd'in de bulunduğu üç çifte vatandaş güvenlikle ilgili suçlamalar nedeniyle ya ölüm cezasına çarptırıldı ya da idam edildi.

Casusluk suçundan hüküm giyen İngiliz vatandaşlığına sahip İran'ın eski savunma bakan yardımcısı Ali Rıza Akbari'nin Ocak ayında idam edilmesi uluslararası tepkilere neden olmuştu.

DW,dpa,AFP, Reuters / TY,BK

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?