İran ile Suudi Arabistan'dan "güvenlik ve refah" açıklaması
6 Nisan 2023
Çin'in arabuluculuğu kapsamında geçen ay yakınlaşmaya karar veren İran ve Suudi Arabistan'ın dışişleri bakanları yedi yıllık bir aradan sonra ilk defa bir araya geldi. Görüşme sonrasında yayınlanan ortak açıklamada bakanlar Orta Doğu'ya güvenlik, istikrar ve refahın getirilmesi için ortak bir şekilde çalışacaklarını belirtti.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan'ın Perşembe günü Çin'in başkenti Pekin'de gerçekleşen görüşmelerinin ardından yayınlanan açıklamada, "Taraflar, karşılıklı güven ile iş birliği alanlarının artırılması ve bölgeye güvenlik, istikrar ile refahın getirilmesine yardımcı olunması için Pekin Anlaşmasının uygulanmasının takip edilmesinin ve anlaşmanın hayata geçirilmesinin önemine dikkat çektiler" denildi.
Açıklamada, Çin'in arabuluculuğu sonucunda Mart ayında varılan kararlar kapsamında iki aylık süreç içerisinde karşılıklı olarak büyükelçiliklerin ve konsoloslukların açılması için tarafların gerekli işlemleri yapacağı ifade edildi. Açıklamada ayrıca, karşılıklı uçuşların başlatılması, özel sektör ve devlet temsilcilerinin karşılıklı ziyareti ile her iki ülkenin vatandaşlarına vize verilmesi gibi iş birliği konularında iki ülkenin teknik ekiplerinin koordinasyon sağlamaya devam edecekleri aktarıldı.
İran devlet televizyonu, İran Dışişleri Bakanı Emir Abdullahyan'ın Suudi mevkidaşıyla görüşmeler konusunda "iyi ve geleceğe dönük" dediğini aktardı. Çin devlet televizyonu CCTV ise görüşmeler sonrasında yayınlanan hükümet açıklamasında, Pekin yönetiminin "iki devletin dışişleri bakanları arasındaki yedi yıldan uzun bir süredir yapılan ilk resmi görüşme" ile Pekin yönetiminin bu diplomasideki aktif arabuluculuğunu övdüğü aktarıldı.
Ne olmuştu?
Suudi Arabistan ile İran arasındaki ilişkiler, 2016 yılında Şii bir din insanının Riyad'da idam edilmesi ve buna tepki olarak Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği'ne baskın düzenlenmesinin ardından kesilmişti. Riyad, 2019 yılında petrol tesislerine düzenlenen silahlı insansız hava aracı (SİHA) saldırılarından ve petrol tankerlerine yapılan saldırılardan da Tahran'ı sorumlu tutmuştu. İran ise bu suçlamaları reddetmişti. Suudi Arabistan ile İran, Yemen'deki savaşta da birbiriyle savaşan düşman taraflara destek veriyorlar.
Mart ayında Çin'in ev sahipliğinde bir araya gelen Suudi Arabistan ve İranlı yetkililer, diplomatik ilişkilerini yeniden başlatma ve en geç iki ay içinde karşılıklı olarak büyükelçiliklerini tekrar açma konusunda anlaşmışlardı.
AFP, rtr / DÇÜ, EC