Asteroidler Dünya yolunda

Adını eski Mısır'ın Kötülük Tanrısı'ndan alan Apophis Asteroidi, 10 Ocak 2013'te dünyanın 15 milyon kilometre yakınından geçecek. Astronomlar bu mesafeyi “güvenli” kabul ediyor. Yine de 300 metrelik bir çapa sahip olan bu gök cisminin geçişi, astronomlar tarafından teleskoplar ve radar antenleri kullanılarak büyük dikkatle gözlenecek. Zira Apophis'in 2029 ve 2036 olmak üzere iki defa daha gezegenimizin yakınından geçme ihtimali var.

Hesaplamalara göre, 13 Nisan 2029'daki geçiş sırasında mesafe 30 bin kilometreyi bulacak. Meteoroloji ve iletişim uydularının ekvatorun 36 bin kilometre üzerinde görev yaptığına dikkat çeken uzmanlar, Apophis'in dünya ile 2029'daki buluşmasını tehlikeli olarak niteliyor. Apophis'le bundan 7 sene sonraki randevuda ise çarpışma ihtimali daha yüksek görülüyor. Apophis'e ilişkin 10 Ocak'ta yapılacak gözlemlerin bu kapsamda büyük önem taşıdığına işaret ediliyor.

“Asteroit 2012 DA14” çarparsa?

Apophis'ten bir ay sonra, 15 Şubat'ta, “Asteroit 2012 DA14” adı verilen gök cismi, dünyanın 24 bin kilometre yakınından geçecek. 40 metre çapındaki asteroidin dünyaya çarpma ihtimali bulunmuyor. Çarpması halinde ise etkisinin yerel düzeyde kalması bekleniyor. Gök cisminin ya atmosfere girişte tamamen yok olması ya da çarpma anında büyükçe bir krater oluşumuna yol açması tahmin ediliyor.

Astronomlara göre gerek Apophis gerekse DA14 isimli gök cisimleri, dünyanın her an maruz kalabileceği kozmik bombardıman riskinin ciddiyetini vurguluyor. Amerikan Uzay ve Havacılık Kurumu (NASA) ile Avrupa'nın uzaycılık kuruluşu Avrupa Uzay Ajansı ESA'nın bu yöndeki çalışmalarına hız kazandırmaları bekleniyor. İki kurumun araştırmaları, bu tür cisimlerin gözlemini, bunlardan tehlikeli olanların belirlenerek sözkonusu gök cisimlerini saf dışı edecek bir sistem kurulmasını öngörüyor. Konuyla ilgili Birleşmiş Milletler bünyesinde hazırlanan bir araştırma komisyonu raporunun da 2013 yılının Şubat ayı içinde açıklanması bekleniyor.

Gecelerimizi kuyruklu yıldızlar aydınlatabilir 

2013 yılında asteroitlerin yanı sıra bazı kuyruklu yıldızların geçişleri de yerküreden gözlenebilir olacak. Panstarrs kuyruklu yıldızının 10 Mart'ta, Güneş'e, en yakın gezegen olan Merkür'den daha fazla yakınlaşması bekleniyor. Panstarrs bu sırada kuzey yarıküreden çıplak gözle görülebilir olacak. Panstarrs'ın buz yapısının bu sırada buharlaşarak geniş bir kuyruklu yıldız baş ve kuyruğunun oluşması bekleniyor. 1997 yılında güneşin etrafından dolanan Hale-Bopp kuyruklu yıldızı dünya gecelerinde izlenmeye değer bir manzara ortaya çıkarmıştı.

Güneşe tehlikeli şekilde yaklaşacak bir başka gök cismi ise ISON kuyruklu yıldızı. ISON, ilk olarak 2012 Eylül'ünde, Rusya'daki bir gözlemevi tarafından belirlenmişti. ISON, 28 Kasım 2013'te güneşin iki milyon kilometre yakınından geçecek. Kuyrukluyıldız, yüzeyindeki maddelerin erimesiyle daha parlak görünecek.  

Uzmanlar 2013'te güneş ve ay tutulmasının yaşanacağı tarihleri de belirledi. 25 Nisan'daki parçalı Ay tutulması Avrupa ve Afrika ülkeleri ile Asya'nın büyük kısmı ve Avustralya'dan gözlenebilecek. 9 ve 10 Mayıs tarihlerindeki halkalı güneş tutulması Avustralya, Endonezya ve Pasifik Okyanusu'nun belli kesimlerinden gözlenebilecek. 3 Kasım 2013 tarihinde meydana gelmesi beklenen tam güneş tutulması Afrika ve Amerika kıtaları ile Güney Avrupa ve Arabistan yarımadasında kısmen gözlenebilecek. 



Uzaycılığın gündemi

2013'te çeşitli kurumların uzay araştırmaları da yeni projeler ve var olan projelerin yeni etaplarıyla devam edecek. Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) çok uydulu Swarm Programı'nın Nisan ayında başlatılması bekleniyor. Merkezi Almanya'nın Friedrichshafen kentinde bulunan Astrium firmasınca yapılan uydular, dünyanın manyetik alanını inceleyecek. Program, Rusya'ya ait taşıyıcı füzelerdeki aksaklık nedeniyle birkaç kez ertelenmişti. Swarm Programı'na ait uydular fırlatıldıktan sonra yeryüzünden 500 kilometre yükseklikte görev yapacaklar.

Uluslararası Uzay İstasyonu çeşitli vesilelerle 2013'te gündeme gelmeye devam edecek. Mayıs ayında Avrupa Uzay Ajansı astronotlarından Luca Parmitano istasyona gönderilecek. Parmitano, Uluslararası Uzay İstasyonu bünyesindeki Columbus Laboratuvarı'nda 6 ay boyunca çeşitli deneyler yapacak. Luca Parmitano'yu daha sonra Alman astronot Alexander Gerst'in izlemesi bekleniyor.

Çin,  dünya yörüngesindeki istasyonu Tiangong’a 2013 yılı içinde bir insanlı uçuş öngörüyor. 2013'te Çin’i Uluslararası Uzay İstasyonu ortakları arasına katmak için görüşmelerin yapılması bekleniyor. Amerika Birleşik Devletleri bu girişimlere sıcak bakmıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Dirk Lorenzen / Nihat Halıcı

Editör: Beklan Kulaksızoğlu