Irak'a dönen Ezidiler: "Ölü topraklara döndük"

Uluslararası Af Örgütü Kuzey Irak'ta IŞİD'in yenilmesinin üzerinden bir yıl geçtikten sonra Ezidilerin hala ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğununa dair bir rapor yayınladı.

Af Örgütü'nün yayınladığı "Ölü topraklar: IŞİD'in Irak'taki tarım arazilerini kasıtlı yok etmesi" başlıklı 37 sayfalık raporda, IŞİD'in yakıp yıkma taktiğinin bölgeye dönen Ezidilerin yaşamlarını sürdürebilmelerini olanaksız hâle getirdiğine dikkat çekildi.

Raporda, IŞİD'den kaçan Ezidilerin bir kısmının Sincar'a döndüğü ve hâlâ bir yaşam kuramadığı kaydedildi. Af Örgütü IŞİD'in sulama tesisleri ve kaynaklarını yıktığını ya da  zehirlediğini, tarlaları ya da meyve bançelerini yok ettiğini, hayvanları ya da tarım makinelerini çaldığını, bölgeye yoğun biçimde mayın döşendiğini hatırlarak, "böylece bölgeden kaçmak zorunda kalan Ezidilerin yaşam koşullarının da yok edildiği" tespitinde bulundu.

Çiftçilerle görüşüldü

Af Örgütü söz konusu raporu hazırlayabilmek için Sincar'da çok sayıda çiftçi ile görüştü. Görüşülen çiftçilerden biri de IŞİD'in bölgeyi ele geçirdiği 2014 yazına dek babası ile hububat üretimi yapan, koyun ve tavuk besleyen Dachil. Dachil, "IŞİD istediği her şeyi aldı. Yanlarında götüremediklerini ise yıkıp, zarar verdi" dedi. Geçen yıl IŞİD'in yenilmesinin ardından Sincar'a dönen Dachil, hayvanları ve tarım araçlarının çalındığını, su kaynaklarının ise kapatıldığını aktardı: "Ölü topraklara döndük. Sanki burada daha önce hiç tarım yapılmamış gibi" dedi.

"Geri dönmeyin mesajı verdiler"

Raporda anlattıklarına yer verilen bir başka Ezidi çiftçi ise Hadi. Hadi topraklarına döndüğünde, su kuyularının kapatıldığını, zeytin ve nar ağaçlarının ise kesildiğini belirtti. Hadi, "Bize 'geri döneceğiniz yerde hiçbir şeyiniz yok. Eğer hayatta kalabilirseniz, sakın dönmeyi düşünmeyin' mesajı vermek istediler" dedi.

Af Örgütü, IŞİD'in 2014'deki yakıp yıkma taktiğinin "Ezidilere karşı imha kampanyasının önemli bir parçasını oluşturduğunu" belirtti. Irak'ta güvenlik güçleri ile IŞİD arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle tarım üretiminin günümüzde 2014'e kıyasla yüzde 40 azaldığı tespitini yapan Af Örgütü, 2014'de çiftçilerin üçte ikisinin tarım arazilerini sulama olanağına sahip olduğunu, günümüzde ise çiftçilerin sadece yüzde 20'sinin tarlalarını sulayabildiğini kaydetti.

Tarım arazilerindeki yıkımın Musul gibi kentlerdeki gibi kapsamlı olduğu belirtilerek, kırsal kesimde yaşayan çiftçilerin kendi kaderlerine terkedildiği eleştirisinde bulunuldu.

Af Örgütü'ne göre Irak'taki 550 bin Ezididen 100 bini yurt dışına kaçtı. Yüz binlercesi ise hâlâ Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde yaşıyor. IŞİD 2014'de Sincar'a saldırdığında binlerce Ezidi erkeği öldürmüş, gençleri zorla savaşçı yapmış, kadın ve kız çocuklarını ise istismar ederek köleleştirmişti.

AFP,eps/HT,GA

© Deutsche Welle Türkçe