14 Mayıs'ta yapılması beklenen seçimlere doğru herkes muhalefet ittifaklarının çıkaracağı cumhurbaşkanı adaylarını tartışıyor. Doğru, muhalefetin cumhurbaşkanı adayının ilk turda kazanabilecek güçte olması çok önemli, ama bir o kadar önemli olan, muhalefetin mecliste anayasal değişiklikler yapacak çoğunluğu bulması. Bu olmazsa, Erdoğan tipi cumhurbaşkanlığı sisteminden kurtulmak mümkün olmayacak çünkü.
Formül basit: Millet İttifakı ile Emek ve Özgürlük İttifakı'nın genel seçimde alacakları oylar, meclisteki 600 sandalyenin en az 360'ını, daha da iyisi 400 sandalyeyi kazanmalarını sağlamalı. Nedeni basit: Anayasa değişikliklerini meclisten geçirmek için 360 oy gerekiyor. Bu durumda değişiklik halkoyuna sunuluyor, yani referanduma götürülüyor. Anayasa değişikliği meclisten 400 oyla geçerse, o zaman referanduma gerek kalmıyor.
Dolayısıyla Erdoğan'ın tek adama dayalı rejimini değiştirmenin en sağlam yolu o 400 oya ulaşmak. Bunun için de ittifakın milletvekili seçimi için kusursuz aday listeleri yapması gerekiyor. İşte seçime giden en dikenli yol da buradan geçiyor. AKP-MHP'nin, geçen yıl küçük partilerin aleyhine yaptığı seçim yasası değişikliği, ittifakın küçük partilerini büyük ortaklarının listesinden aday göstermeye zorluyor. Bu epey zorlu bir süreç, çünkü hem partiler arası, hem de parti içi müzakere gerektiriyor.
İYİ Parti "Listelerimi diğer adaylara açmam" demiyor
İYİ Parti'nin Genel Başkanı Meral Akşener'in, DEVA, Gelecek, Saadet Partisi ve Demokrat Parti adaylarına listelerini açmak istemediği, bu partilerin adaylarının CHP listelerine girmesini istediği yazılıp çiziliyor ama konuştuğum kaynaklardan hiçbiri bunu doğrulamadı.
Dinlediklerimi birleştirdiğimde ortaya çıkan tablo şu: İYİ Parti "Listelerimizi açmayız" diye somut bir tavır dile getirmiş değil; kısaca "Artı 1" olarak adlandırılabilecek, yani muhalefete bir milletvekili daha kazandırabilecek durumlarda iş birliğine hazır. Yani doğrudan, "Ben listemi küçük partilere açmam, o adaylar CHP'ye gitsinler" demiyor. Bununla birlikte kapalı kapılar ardında konuşulanları, İYİ Parti'nin listelerini diğer partilere ancak sınırlı sayıda seçim bölgesinde açmak istediği şeklinde formüle edenler de var.
Milletvekili aday listelerinin oluşturulması için de henüz erken. Öncelikle partilerin 81 ildeki 87 seçim çevresinin hangilerinde, ne kadar güçlü olduklarını saptamaları gerekiyor ki, buna göre en çok vekil çıkarabilecek aday kombinasyonunu ve sıralamasını oluştursunlar. Altılı Masa'nın zaman zaman toplanan seçim ittifakı komisyonunu, bu veriler toplandıktan sonra somut ve zorlu, çetin pazarlıklı bir çalışma bekliyor.
"Altı partinin temsilcileri dirayetli olmalı"
Liderlerin, parti yönetimlerinin belirlediği talepleri komisyona taşıyacak temsilciler buradan çıkacak sonuç, anlaşmazlık ya da uzlaşmaları liderlere bildirecek. Yani hem parti içinde hem de partiler arasında çeşitli düzeylerde pazarlık ve müzakerelerle geçen çok yoğun bir döneme gireceğiz. Bu dönemde AKP-MHP medyası da bilgi kirliliği yaratarak suyu bulandırmaya, Millet İttifakı'nı çatlatmaya çalışacak. Altı partinin temsilcileri dirayetli olmalı. Partilerin il örgütleri de kısa vadeli siyasi getiriler yerine, güçlendirilmiş parlamenter sistemin iki yıl içinde hayata geçmesini sağlayacak formüllere odaklanmalı. Çünkü demokratik bir Türkiye'ye bu seçimle kavuşulmayacak, asıl mücadele belki de bundan sonra başlayacak.
İki yıl içinde güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçtikten sonra yapılacak seçime kadar muhalefetin sapasağlam şekilde bir arada durması, siyaseten maksimum faydayı sağlayacak politikalar üretmesi hayati önemde olacak. Güçlendirilmiş parlamenter sistemi kuracak anayasa değişikliklerinin, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndan meclise girecek vekillerin mutabakatıyla yapılması da bunun koşullarından biri.
Bir devir ancak böyle kapanabilir.