İsrail’de askerlikten muafiyet tartışması

İsrail’de Ultra-Ortodoks Yahudilerin zorunlu askerlik hizmetine ilişkin yeniden alevlenen tartışmalar hükümet krizine yol açtı. Koalisyonda yer alan Ultra-Ortodoks partiler Birleşik Tevrat ve Şas, ilahiyat eğitimi alanların zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulmasını isterken, laik kanatta yer alan Evimiz İsrail partisi lideri ve Savunma Bakanı Avigdor Lieberman bu öneriye karşı çıkıyor.

İsrail medyası, ilgili bakanların Pazartesi günü yaptığı olağanüstü oturumda Ultra-Ortodoks Yahudi erkeklerin zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulmasını öngören yasa tasarısının kabul edildiğini duyurdu. Tasarı, ilahiyat eğitimi alan Ultra-Ortodoks erkeklerin 26 yaşına kadar zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulmasını öngörüyor. Ancak tasarının yasalaşabilmesi için İsrail parlamentosu Knesset tarafından onaylanması gerekiyor. Tasarıya ilişkin ilk oturumun bu Çarşamba günü yapılacağı belirtildi.

Tasarıya destek vermeyen Evimiz İsrail partisi lideri ve Savunma Bakanı Avigdor Lieberman ise ilk etapta koalisyondan çekilmeyeceğini açıkladı. "Hükümetten çekilmeye gönüllü olmadıklarını” belirten Lieberman, tasarı son şeklini alana kadar mücadeleye devam edeceklerini ifade etti. Sadece askeri yetkililerden oluşan bir komisyon tarafından hazırlanan bir tasarıya onay vereceklerine işaret eden Bakan Lieberman, "İsrail'de bir yandan genç insanların çoğu üç yıl zorunlu hizmette bulunurken, diğer yandan bir grubun her türlü yükümlülükten muaf tutulması söz konusu olamaz” dedi.

Erken seçim iddiaları gündeme gelmişti

Lieberman, Ultra-Ortodoksları zorunlu askeri hizmetten muaf tutan yasa tasarısının kabul edilmesi halinde koalisyondan çekilme sinyali vermiş, bunun üzerine erken seçim olasılığı gündeme gelmişti. İsrail'de genel seçimlerin 2019 yılı Kasım ayında yapılması planlanıyor.

İsrail medyasına yansıyan haberlerde, Netanyahu'nun rüşvet ve yolsuzluk suçlamalarından kurtulmak için erken seçimlerin yapılmasını istediği öne sürülüyor. Son kamuoyu yoklamaları, yolsuzluk iddialarına rağmen Netanyahu ve partisi Likud'un seçimlerden birinci çıkacağını gösteriyor. Eğitim Bakanı Naftali Bennett de, Ultra-Ortodoksların zorunlu askerlik hizmetine ilişkin krizin erken seçimlerin yapılmasını sağlamak için "yaratılan bir kriz” olduğunu savunmuştu.

Askerlik hizmetinden muaf tutulma tartışmaları

Ultra-Ortodoksların askerlik hizmeti İsrail’de uzun yıllardan beri tartışılan konular arasında bulunuyor. İsrail'de 18 yaşına gelen erkekler üç yıl, kadınlar ise iki yıl zorunlu askeri hizmette bulunmakla yükümlü. İsrail'in kurucusu David Ben-Gurion ilahiyat eğitimi alan Ultra-Ortodoksların  askerlik hizmetinden muaf tutulmasını onaylamıştı. O dönemde, din eğitimi alan Ultra-Ortodoksların sayısı birkaç yüz cıvarındayken günümüzde dokuz milyon dolayında olduğu tahmin ediliyor.

İsrail Yüksek Mahkemesi, geçen yıl eylül ayında aldığı bir kararda Ultra-Ortodoksların askerlerin hizmetinden muaf tutulmasının ayrımcılık olduğuna hükmetmişti. Koalisyon hükümetinde yer alan Ultra-Ortodoks Birleşik Tevrat ve Şas partileri yeni bir yasa ile mahkemenin bu kararına rağmen aşır dindarların askerlik hizmetinden muaf tutulmasını hedefliyor. Ultra-Ortodoks partiler, aksi takdirde 2019 bütçe tasarısını boykot tehdidinde bulunmuştu.

dpa, KNA, AFP/ JD, BK

© Deutsche Welle Türkçe