IŞİD nedir?
Günümüzde birçok ülkede faaaliyet gösteren IŞİD Irak ve Suriye'de binlerce kişiyi öldürdü, milyonlarcasını yerlerinden etti. İşte yedi başlıkta, IŞİD'in "halifelik" faaliyetleri.
Nereden çıktı?
"İslam Devleti", IŞİD ya da DAEŞ adlı örgüt, el-Kaide örgütünden kopmuş, radikal Sünni İslamcı ideolojiye sahip kişilerden kuruldu. IŞİD, 2003’te Irak’ın ABD öncülüğünde işgali sonrası ortaya çıktı. Ebu Bekir El Bağdadi tarafından yönetiliyor. Amaçları dünya genelinde "halifelik" kurmak.
Nerede faaliyet gösteriyor?
IŞİD’in dünya genelinde birçok ülkede faaliyet gösterdiği tahmin ediliyor. Irak ve Suriye’de bazı bölgeleri kontrol altında tutuyor. Örgüt 2014 yılında kontrol alanını genişletmenin zirvesindeyken, bugün Irak ve Suriye’de kontrol ettiği bölgelerin çoğunu kaybetti.
IŞİD’e karşı kim savaşıyor?
IŞİD’e karşı kurulan ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonda 50’den fazla ülke var. Suriye hükümetini destekleyen Rusya, İran ve Lübnanlı Şii müttefiki Hizbullah da IŞİD’e karşı savaşıyor. Irak’taki Kürt peşmerge birlikleri ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri de IŞİD’e karşı mücadele ediyor. Irak ordusu ve müttefik milisleri, ülkenin büyük bölümünü IŞİD’den temizledi.
Örgüt nasıl para sağlıyor?
IŞİD’in ana gelir kaynaklarından biri petrol ve doğal gaz oldu. Örgüt bir dönem Suriye’nin petrol üretiminin üçte birini kontrol etti. Ancak ABD liderliğindeki hava saldırıları özellikle petrol kaynaklarını hedef aldı. Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri petrol kuyularının çoğunu IŞİD’den geri aldı. Diğer gelirleri arasında vergiler, fidye, tarihi eser kaçakçılığı ve gasplar bulunuyor.
Nerelerde saldırıyor?
IŞİD, dünya çapında birçok terör saldırısının sorumluluğunu üstlendi. Örgüt Berlin, Brüksel ve Paris dahil olmak üzere AB çapında başkentleri hedef aldı. IŞİD, "yalnız kurt" olarak tanımlanan kişileri bireysel saldırılara teşvik ediyor. Bu şekilde IŞİD’i destekleyen radikal kişiler, örgüte doğrudan katılım olmadan terör eylemleri gerçekleştiriyor.
Başka hangi taktikleri kullanıyorlar?
Örgüt, gücünü genişletmek için çeşitli taktikler uyguluyor. IŞİD savaşçıları Suriye ve Irak’taki tarihi eserleri "kültürel temizlik" girişimiyle yağmaladı ve tahrip etti. Ayrıca Ezidiler de dahil olmak üzere binlerce kadını köleleştirdi. Propogandasını yaymak ve sempatizan toplamak için sosyal ağları kullanıyor.
Bölgeyi nasıl etkiledi?
IŞİD, devam eden Suriye iç savaşını daha da şiddetlendirdi. Ülkelerinden kaçmak zorunda kalan milyonlarca Suriyeli ve Iraklı, Avrupa’ya sığındı. IŞİD en önemli kalelerini kaybetmiş olmasına rağmen, cihatçı savaşçılar geride büyük bir yıkım bıraktı. Örgütten geri alınan bölgelerin yeniden inşa edilmesi yıllar sürecek.