1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git
Öne çıkan konular
SuriyeAlmanya 2025 seçimleri Ukrayna savaşı
Güncel Videolar

Hitler'in intiharının yıldönümü

Gerda Gericke30 Nisan 2005

Bundan yaklaşık 60 yıl önce İkinci Dünya Savaşı, başladığı yere Berlin’e geri döndü. Kızıl Ordu’nun bazı dış mahalleleri ele geçirmesinin ardından hükümet binaları topçu ateşine tutuldu. 30 Nisan’da, Nazi Almanyası’nın teslim olmasından kısa bir süre önce Adolf Hitler hayatına son verdi.

https://p.dw.com/p/AarO

İkinci Dünya Savaşı’nın başladığı nokta Berlin’di. Savaş, 5,5 yıl sonra planlandığı kente 2,5 milyon asker, 41 bin 600 top, 6 bin 300 tank ve 7 bin 500 uçakla geri döndü. Sovyetler Birliği’nin Kızıl Ordusu’na Alman Ordusu toplamı 100 bin kişiyi bulan kuvvetlerle cevap vermeye çalıştı. Sivil savunma birimleri, polisler ve Nazi Partisi’nin kadroları, kentin savunmasına yardım ettiler. Verilen emir, „son adama, son kurşuna kadar çarpışmaya devam edilmesi“ idi. Nazi İmparatorluğu’nun başlattığı savaş o ana kadar toplam 55 milyon kişinin hayatına mal olmuştu. Propaganda Bakanı Joseph Goebbels, bu gerçeğe gözlerini kapayıp Almanları mağdur ilan etmekten çekinmedi:

"Düşman kuvvetlerin insanları zulmü, artık doruk noktasını çoktan aşmış bulunmakta. Düşmanın tavrı, insanlığı utandırmakta ve iğrendirmektedir.“

Kent çember altına alınıyor

Berlin kuşatması, 21 Nisan 1945’te, kentin kuzeydoğusundaki dış mahallelerinin Sovyet Ordusu Mareşali Şukow tarafından ele geçirilmesiyle başladı. 25 Nisan’da kent tamamen çembere alınmıştı.

Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’in iki yıl önce ifade ettiği „totale Krieg“ yani topyekün savaş, Berlin’de sokak sokak, adım adım yaşanmaya başladı. Naziler, halkı ve asker kaçaklarını korkutmak amacıyla suçlu suçsuz olduğuna bakılmaksızın, sokak lambalarında idamlara giriştiler. Henüz 10 yaşına yeni basmış küçük çocuklar taşlarla Kızıl Ordu’nun tanklarına karşı savaşmaya zorlandı. Berlin üzerine onbinlerce ton ağırlığında top mermileri yağdırıldı.

Hitler ölüyor

Berlin’de çemberin tamamlanmasının 5 gün ardından, 30 Nisan 1945’te Adolf Hitler başbakanlık binasında hayatına son verdi. Nazi İmparatorluğu’nda yetkileri devralan Amiral Dönitz, Hitler’in ölümünü şu sözlerle duyuruyordu:

„Alman vatandaşları, Alman ordusu mensupları! Liderimiz Adolf Hitler’i kaybettik. Alman halkı onun anısı önünde derin keder ve üzüntüyle eğilmektedir.“

Hitler’in intiharının 48 saat ardından Berlin’deki Alman kuvvetlerinin komutanlığına getirilen Weidling, ateşkes ilan etti. Kızıl Ordu, Meclis (Reichstag) binasına Sovyet bayrağını çekti.