HDP kapatma davasında son durum ne?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) hakkında açılan kapatma davasında kritik bir sürece girildi. Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), partiye verdiği ek savunma süresi 25 Kasım'da dolacak. AYM, artık "sözlü savunma" aşamasına geçecek. Ancak bu süreçte Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilen eski İçişleri Bakan Yardımcısı Muhterem İnce'nin HDP'yi terörle ilişkilendiren paylaşımları ortaya çıktı. HDP, bu nedenle İnce hakkında "reddi hâkim" talebinde bulunup bulunmamayı değerlendirmeye aldı.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın HDP hakkında açtığı kapatma davasında yargılama, iddianamenin 21 Haziran 2021'de Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle başlamıştı. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Başsavcılığı tarafından dava dosyasına sunulan ek delillere ilişkin partiye savunma için 26 Ekim'de 30 gün ek süre vermişti. Bu sürenin dolacağı 25 Kasım'da HDP'nin ek savunmayı AYM'ye sunacağı öğrenildi.

Sözlü savunma süreci başlıyor

Böylece HDP kapatma davasındaki "ön savunma" aşaması tamamlanarak, sözlü yargılama aşamasına geçilecek. AYM tarafından belirlenecek bir tarihte yapılacak duruşmada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin iddialarını bu kez sözlü olarak dile getirecek. HDP yöneticileri ile siyasi yasak istenen partinin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş gibi isimler ise sözlü savunma yapacak.

Sözlü savunmadan sonra kapatma talebi görüşülecek

Bütün sürecin ardından AYM Başraportörü, davaya ilişkin bilgi ve belgeleri inceleyerek esas hakkındaki raporunu hazırlayacak. Raporun, Yüksek Mahkeme üyelerine dağıtılmasının ardından Başkan Zühtü Arslan toplantı için bir gün belirleyecek. Üyeler belirlenen günde bir araya gelerek kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak.

AYM üyesi İnce'den tartışmalı HDP paylaşımları

HDP için kapatma kararı çıkması için 15 üyeden 10'nun oyu yetecek. Bu nedenle AYM'deki dengeler belirleyici olacak. AYM'de Başkan Zühtü Arslan'ın arasında bulunduğu 5 üyenin "muhalif" olduğu biliniyor. İrfan Fidan'ın arasında bulunduğu 9 üye ise genellikle hak ihlali karşıtı kararlara imza atıyor.

İçişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaparken Sayıştay Üyeliği'ne seçilen ve kısa sürede buradan TBMM tarafından AYM üyeliğine atanan Muhterem İnce'nin ise henüz AYM kararlarındaki duruşu netleşmedi. Bu nedenle İnce'nin HDP kapatma davasındaki oy tercihi sonuca etkili olacak.

Ancak Muhterem İnce'nin geçmişte HDP aleyhinde bazı paylaşımları ortaya çıktı. İçişleri Bakan Yardımcılığı yaptığı dönemde Süleyman Soylu'nun bir konuşmasını Twitter'da paylaşan Muhterem İnce, 21 Şubat 2021 tarihinde HDP'yi "terörist kargoculuğu yayıp, dağa adam kaçırmakla" suçladı. İnce, "Terörist kargoculuğu yapıp dağa adam kaçıran HDP milletvekili ve yardakçıları zarar ve ziyandan öte geçemeyen zavallılardır. Diyarbakır Annelerinin acılarının sorumlusu işte bunlardır" diye yazdı.

İnce'nin bir diğer paylaşımı ise HDP'li belediyelerin "terörden arındırıldığı" şeklinde oldu. 18 Kasım 2020'de kayyım tarafından yönetilen Batman Belediyesi'ni ziyaret eden Muhterem İnce, buna ilişkin "Terörden arındırılan belediyeler. 1 yıl görevde kalan HDP'li Batman Belediye Başkanı 150 Milyon TL ilave borç bıraktı. Bu süreçte vatandaşa sunduğu hizmet sayısı: 0. 7 aydır görevde olan Belediye Başkan Vekilimiz hem borç ödedi hem de hizmet üretti. Teröre değil millete hizmet" paylaşımını yaptı.

İhsas-ı rey tartışması

İnce'nin HDP'yi terörle ilişkilendiren paylaşımları ise bir davada tarafını önceden belli etme anlamına gelen "ihsas-ı rey" tartışmasına neden oldu. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede HDP, PKK'nın siyasi uzantısı olmakla suçlanıyordu. HDP'nin "PKK'yı açıkça desteklemekten öteye geçerek onun bir organı gibi faaliyette bulunduğu" öne sürülen iddianamede, "Aslında HDP ile PKK-KCK arasında bir fark yoktur" denilmişti.

HDP reddi hâkim talebini değerlendirecek

Alınan bilgiye göre HDP, Muhterem İnce hakkında reddi hâkim talebinde bulunmak için söz konusu paylaşımları gündemine aldı. Anayasa Mahkemesi üyeleri, olası bir başvuruda talebi kabul ederse, Muhterem İnce oymalara katılamayacak.

DW Türkçe'ye konuşan HDP'nin hukukçu milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, geçmişte HDP'yi doğrudan hedef gösteren bir kişinin bugün kapatma davası için oy kullanacak olmasının mahkemelerin bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkesine aykırı olduğunu kaydetti.

HDP daha önce de eski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan hakkında AYM'ye reddi hâkim talebinde bulunmuştu. Dilekçede, hakkında siyasi yasak istenenlerle ilgili 26 soruşturmada Fidan'ın imzası olduğu belirtilmişti. Ancak AYM heyeti, talebi reddetmişti.