Güvenlik Konseyi’nde İran pazarlığı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Cumartesi günü ele alınması beklenen İran’a karşı yeni yaptırımlar içeren üçüncü karar tasarısı oylaması pazartesi gününe erteledi. Karar tasarısını Konseye sunan İngiltere ve Fransa'nın, tasarının oybirliğiyle Konsey'den geçmesini sağlamak amacıyla oylamayı erteledikleri belirtiliyor.

Konsey üyeleri arasında İran’a yeni yaptırımlar uygulanması konusunda görüş ayrılıkları yaşanıyor. Konsey’in 5 daimi üyesi ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile Almanya tarafından hazırlanan karar tasarısıyla ilgili olarak geçici üyeler Libya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Endonezya ve Vietnam'ın çekinceleri olduğu biliniyor. Daimi üyeler arasında da anlaşmazlıklar söz konusu. Fransa ve Rusya, yaptırımlara mesafeli yaklaşırken, ABD ise Tahran yönetimi üzerindeki baskıyı arttırmakta kararlı.

İran’a karşı aralık 2006 ve mart 2007 tarihlerinde iki ayrı karar kabul eden BM Güvenlik Konseyine sunulan bu son tasarı, nükleer programda görev alabilecek kişi ve kullanılabilecek mallara seyahat yasağı; İran’ın mali kurumlarının daha sıkı denetimiyle İran’a hava ve deniz yoluyla giden ve gelen kargoların daha sıkı kontrolünü öngörüyor. Tasarı ayrıca, Konseye İran’a karşı yaptırım uygulamalarını izleyecek ve Konseye 3 ayda bir rapor sunacak bir izleme kurulu kurabilme yetkisi tanıyor.

Baradey’in İran raporu

Yeni karar tasarısına zemin hazırlayan ise Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun geçtiğimiz haftalarda Kurum üyesi ülkelere gönderdiği rapor olmuştu. Kurumun İran’la ilgili yayınladığı raporda, Tahran'ın, nükleer planları konusunda daha şeffaf hale geldiğini ancak tüm şüpheleri kaldırmak konusunda gerekeni yeterince yapmadığını bildirmişti.

Tahran yönetimine, "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşmasının (NPT) ani denetimleri öngören ek protokolünü onaylaması" çağrısında bulunan raporda, "İran’ın geliştirdiği yeni tip santrifüjleri Natanz'daki pilot tesise yerleştirip UF-6 gazı yüklediğini saptadıklarını" kaydediliyor. ABD de raporun, yeni BM yaptırımları için iyi bir gerekçe sağladığını belirtmişti.

UAEK Başkanı Muhammed El Baradey'nin yönetim kurulu üyesi ülkelerin heyet başkanlarına gönderdiği İran’ın nükleer programına ilişkin raporunu 3 Mart’ta Viyana'da yapılması planlanan yönetim kurulu olağan toplantısına sunacak.