Gürcistan’da halk hükümetin "ajan yasası"na karşı sokakta

Gürcistan'ın başkenti Tiflis’te binlerce kişi hükümetin yeni bir düzenlemesini protesto etmek üzere sokağa çıktı. Kamuoyunda "Yabancı ajan" yasası diye nitelenen düzenlemeye karşı sokağa çıkan göstericilerle polis arasında yaşanan olaylarda en az 66 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Ana muhalefet partisinin çağrısıyla düzenlenen gösterilerin bugün de sürdüğü haber veriliyor.

Muhaliflerin, tarafsız medyayı ve sivil toplum kuruluşlarını korkutmak ve sindirmek üzere hazırlandığını savunduğu yasa tasarısı meclisteki ilk görüşme sonrasında dün kabul edildi. Kabul edilen düzenleme, bütçesinin yüzde 20'sini yurt dışından aldığı destek oluşturan medya ve sivil toplum kuruluşlarının kendilerini "yabancı ajan" olarak kaydettirmelerini şart koşuyor. Aksi takdirde söz konusu kuruluşları cezalar bekliyor.

Subat ayında ülkedeki 60'tan fazla medya kuruluşu ve sivil toplum örgütü, yasanın geçmesi halinde de uygulamayı reddeceklerini duyurdu.

Rusya’nın parmağı endişesi

Muhalifler, Gürcistan'da halkın yoğun tepkisine neden olan kanuni düzenlemenin 2012 yılında Rusya’da kabul edilen kanuna benzediğine dikkat çekiyor. Moskova yönetimi, 2012'de onayladığı o düzenlemeyi kabul etmesinin ardından, yurt dışı bağlantılı kuruluşları daha da çok baskı altına almış, söz konusu kanunu özelikle bağımsız medyaya, muhalif organizasyonlara ve hükümeti eleştiren kesimlere karşı kullanmıştı.

Gürcistan muhalefeti yurt dışı destekli kuruluşların "ajan" ilan edilmesini mümkün kılacak kanuna karşı salı akşamı parlamento binası önünde toplandı. Polisin yoğun güvenlik önlemleri aldığı protestolara güvenlik güçlerinin tazyikli su ve biber gazi ile sert müdahale ettiği bildiriliyor. Gürcü televizyon kanalı Pireli TV’nin aktardığına göre, güvenlik güçlerinin müdahalesinden önce gösteriler barışçıl şekilde eylem düzenliyordu.

Resmi açıklamalara göre Tiflis'teki gösterilerde en az 66 protestocu gözaltına alındı. Polis, göstericileri taş, cisim ve akabinde de molotof kokteyli ve fişek atmakla itham ediyor. Emniyetin açıklamasına göre gösterilerde 50 de polis yaralandı. Yaralanan sivillerin sayısı ise bilinmiyor.

Cumhurbaşkanından göstericilere destek

Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, göstericilerin arkasında olduğunu vurgulayarak onlara destek verdi ve hükümetin söz konusu düzenlemesini eleştirdi. Fransa doğumlu Gürcü bir ailenin çocuğu olan ve yıllarca diplomatlık da yapan Zurabişvili ABD ziyareti sırasında ülkesindeki göstericilere seslendi ve "Sizler bugün, geleceğini Avrupa’da gören ve bunu kimsenin elinden almasına izin vermeyen özgür Gürcistan'ı temsil ediyorsunuz" dedi. Zurabişvili "ajanlık yasası" diye nitelenen düzenlemeyi veto edeceğini de duyurdu. Cumhurbaşkanı veto etse de iktidarda olan Gürcistan Rüyası adlı parti meclisteki çoğunluğunu kullanarak Cumhurbaşkanı’nın vetosunu kaldırma imkanına sahip.

Gürcistan'da en büyük muhalefet partisi olan Birleşik Ulusal Hareketi, göstericileri bugün de yeni düzenlemeyi protesto etmeye çağırdı. Eski cumhurbaşkanı Michail Sakaşvili’nin kurucusu olduğu partinin lideri Nika Melia, Tiflis’in ana caddesi Rustaveli Bulvarı’nda başlayacak gösterinin bugünden itibaren hergün düzenlenmesi çağrısı da yaptı. İnsan hakları savunucuları da başka protestolar planladıklarını duyurdu.

Eski Sovyet cumhuriyetlerinden olan Gürcistan yıllardır yüzünü Avrupa'ya çevirmesi ve Avrupa Birliği‘ne üye olmayı hedeflemesiyle biliniyor. Son dönemdeyse iktidardaki Başbakan İrakli Garibaşvili’nin attığı adımlar ülkenin Rusya'ya yakınlaşmaya çalıştığı yorumlarına neden oluyor. Garibaşvili ise izlediği çizgiyi "barış ve istikrar sağlayacak dengeli bir politika" diye niteliyor.

ABD ve AB'den tepki geldi

Yurt dışından finans desteği alan medya kuruluşları ve STK’ları yabancı ajan ilan etmenin önünü açacak düzenlemenin dün meclisten geçmesinden sonra ülkedeki ABD Büyükelçiliği, "Bugün Gürcistan demokrasisi için kara bir gündür" şeklinde açıklama yaparken, Tiflis yönetiminin bu kararında ısrarcı olması halinde stratejik partnerleri ile ilişkilerinin zedeleneceği uyarısında da bulundu. 

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Komisyon Başkan Yardımcısı Josep Borrell de bugün yaptığı açıklamada, Gürcistan hükümetinin düzenlemesinin AB'nin değer ve normaları ile bağdaşmadığını vurguladı. Borrell, bu adımın, AB’ye üye olma hedefiyle çeliştiğini de söyledi. Josep Borrell, "Kanun gerçekten de kabul edilir ve uygulamaya girerse ilişkilerimiz üzerinde ağır etkileri olabilir" diye uyardı.

Gürcistan, Rusya'nın Ukrayna’ya savaş açmasından hemen sonra Moldova ve Ukrayna ile birlikte AB’ye üye olmak için resmen başvuruda bulundu. Geçen haziran ayında düzenlenen liderler zirvesinde AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları Ukrayna ve Moldova’nın başvurularını işleme koyarken Gürcistan'dan adaylık statüsünü alabilmesi için bir dizi reform yapmasını talep etti. 

Gürcistan'ın AB’ye tam üyeliği ülkenin anayasasında da yer alıyor. Kamuoyu yoklamalarının da Gürcistan halkının da yüzde 80'inin AB'ye üyeliği desteklediği haber veriliyor.

AFP / ETO, BÖ