Guaido Maduro'ya karşı: Karayipler'deki karşılaşma

Venezuelalı siyaset bilimci Luis Salamanca, Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile muhalefet lideri Juan Guaido arasındaki güç çekişmesini 1974 yılında ağır sıklet dünya boks şampiyonu George Foreman ile "bütün zamanların en büyük boksörü” olduğunu iddia eden Muhammed Ali arasında yapılan tarihi karşılaşmaya benzetiyor. Kinshasa’daki unvan maçında Ali önce favori rakibinin darbeleriyle sarsılmış, onu iyice yorduktan sonra da "kelebek gibi uçup, arı gibi sokarak” 8’inci rauntta Foreman’ı nakavt etmişti.

Salamanca, “Bu da tıpkı Kinshasa’daki gibi bir yıpratma mücadelesidir. Rollerin paylaşıldığı, patlamaya hazır ortamdaki taktik mücadelesine tanık oluyoruz” dedi. Peki, Ali kim, Foreman kim?

Gülerek, “Tabii ki Guaido’ya Ali diyebiliriz. Maduro ise Foreman’ı andırıyor. Eskiden güçlü bir devdi ama biraz yontulmamıştı” diyen Venezuelalı siyaset bilimci iktidar mücadelesinin uzun süreceğini ve ne zaman sonuçlanacağının kestirilemeyeceğini belirtti. Salamanca tek bir darbenin sonucu tayin edebileceğini ve "avantajın Kinshasa’daki gibi halkın büyük çoğunluğundan destek alan Guido’da olduğunu” söyledi.

1’inci raunt: Juan Guaido’nun kontrası

Brezilya başkentinde Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ile görüşen Guaido hafta sonundan önce Caracas’a döneceğini ve geçici başkanlığının çok sayıda devlet tarafından tanındığına işaretle “Bu yükümlülüğü Venezuela dışında yerine getirmek için üstlenmedim” dedi. Tutuklanmasının Venezuela’da ve dış dünyada benzeri görülmemiş tepkiye yol açacağını ve "kendisini tutuklamak gibi tarihi bir hataya düştükleri takdirde dünyaya bunun hesabını vereceklerini” söyledi. Geçici başkan, "Bu ihtilal yerine geçer ve ülkenin istikrarına suikast işlemek anlamına gelir” dedi.

Luis Salamanca, Juan Guaido'yu "fenomen” olarak tanımlıyor: "Maduro Ocak başında yatağa yattı ve ertesi sabah gözünü Guaido'ya açtı. Muhalefet lideri sanki aniden peyda olmuştu. Aynı zamanda Maduro’nun Bolivar devrimine son verdirmeye de kararlıydı.” Siyaset bilimci, Guaido’nun yükselişini Hugo Chavez’in 1990’ların sonlarındaki parlayışına benzeterek bunu tarinin bir cilvesi olarak nitelendiriyor.

Guaido’nun son haftalarda kendini ispatladığını belirten Salamanca “Guaido en doğru zamanda, doğru yerdeki doğru adamdır”, dedi.

Caracas’a döndüğü takdirde Guaido’nun tutuklanabileceği hatırlatılan siyaset bilimci Salamanca, “küçük, orta ve büyük hatalar vardır. Hükümet Guaido’yu tutuklamakla muazzam bir hata yapmış olur. Çünkü o artık dünya siyasetinin aktörlerinden sayılır” dedi.

2’inci raunt: Maduro’nun karşı atağı

Devlet Başkanı Maduro, Caracas’a döndüğü takdirde Guaido hakkında cezai takibat yapılacağını belirterek, “Dilediği gibi gidip dönemez, yargı yurt dışına çıkmasını yasaklamıştı” dedi. Guaido yurt dışına çıkış yasağına aldırmayarak Venezuela yararına Kolombiya’da düzenlenen konsere katılmak için Cucuta’ya gitmişti.

Maduro’nun tehdidi uluslararası tepkiye yol açtı. ABD Guaido’nun tutuklanmasının kabul edilemeyeceğini duyurdu. Kolombiya Dışişleri Bakanı Carlos Holmes Trujillo, “Guaido’ya kuvvet kullanılması ortak hareket etmeyi gerektiren bir uluslararası durum yaratır” dedi.

Caracas Üniversitesi hukuk profesörlerinden Jesus Ollarves Maduro hükümetinin kazanacak bir şeyi kalmadığını belirterek "Guaido tutuklansa da tutuklanmasa da krizin daha da tırmanacağını” söyledi. Ollarves iktidar mücadelesinde kilit rolü oynayan ordunun Guido’nun tutuklanmasına seyirci kalmayacağını ve askerler arasında saf değiştirenlerin artacağını belirterek “Tutuklanması bardağı taşıran son damla olabilir ve ordu Maduro hükümetini devirmek için taraf değiştirmek zorunda kalabilir”, dedi.

3'üncü raunt: Kim kaybedecek?

Ollarves'e göre Venezuela'daki iktidar mücadelesinin üçüncü ve belki de son raundu başladı. Guaido’nun ülkeye dönüşüyle ilgili tartışmalar hafta sonunda yardım malzemesi yüzünden çıkan çatışmaların uzantısı olabilir. Maduro sonunda dediğini yaptırmış ve yardım konvoylarının sınırı geçmesine izin verilmemişti. Ancak kendi halkına ateş açtırması Maduro’ya destek kaybettirmişti.

Ancak Guaido'nun "vatan kurtarıcı” imajı da yara almadı değil. Cucuta’daki konserde şöyle bir görünüp yardım için gelen gönüllüleri yalnız bırakması eleştirilmişti.

Washington'daki "Advocacy for Human Rights in the Americas” adlı düşünce kuruluşundan Geoff Ramsey, “Guaido bir an önce Caracas’a dönmeli. Onsuz muhalefetin bölünme tehlikesi artar” dedi. Siyasi analiz uzmanı geçici de olsa Guaido’nun dönüşte tutuklanacağını tahmin ediyor. Ramsey, “Maduro sırf otoritesini kanıtlamak için büyük bir ihtimalle onu geçici olarak tutuklatacaktır” dedi.

Caracas hükümetinin yoğun iç ve dış baskı altında olduğunu ve yaptırım da uygulandığını hatırlatan Ramsey, "daha da artırılması mümkün olan yaptırımlar Maduro yönetimine nefes aldırmayacaktır. Guaido ise Chavez’cileri ikna etmeye çalışacak ve cezalandırmak yerine onlarla muhtemel geçici hükümette nasıl bir rol üstlenebileceklerini konuşacaktır” dedi.

Muhammed Ali, “Risk almaya cesaret edemeyen hayatta hiçbir şey kazanamaz” demişti. Juan Guaido Muhammed Ali’nin sözlerini düstur edinirse Venezuela’ya dönüşünde cesareti daha da artabilir.

Oliver Pieper, DW

© Deutsche Welle Türkçe