Gelecek için 17 hedef
BM'nin 2000'de belirlediği Milenyum Hedefleri'nin devamı olarak kabul edilen 2030 Hedefleri 17 konuyu kapsıyor. Daha adil, daha yeşil bir dünyayı teşvik etmek, açlık ve fakirliğin ortadan kaldırılması hedefleniyor.
1. Hedef: Yoksulluğun olmadığı bir dünya
2030'a kadar aşırı yoksul hiç kimsenin kalmaması. Uluslararası toplum böylece, daha önce Milenyum Hedefleri'nde yer alan açlığın yarıya düşürülmesi hedefinin önüne geçmiş oluyor. Birleşmiş Milletler, aşırı yoksulluğu günde 1 dolar 25 cent'ten az bir para ile geçinmek olarak tanımlıyor.
2. Hedef: Açlığın olmadığı bir dünya
BM Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre bugün 800 milyondan fazla insan yeterli beslenemiyor. Hedef, 2030’a kadar yetersiz beslenen kimse kalmaması. Bunda sürdürülebilir tarım büyük rol oynuyor. Küçük çiftçiler ve kırsal kesim kalkınma için teşvik edilecek.
3. Hedef: Dünya çapında sağlık
Dünyada her 5 saniyede bir küçük çocuk ölüyor. Bu da yılda beş yaşın altında 6 milyon 600 bin çocuğun hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Hamilelik ve doğum sırasında da yaklaşık 300 bin kadın hayatını kaybediyor. 2030’a kadar her bireyin sağlık hizmetlerine, ödenebilir ilaçlara ve aşıya erişimi olması hedefleniyor.
4. Hedef: Herkes için eğitim
Kız ya da erkek, zengin ya da fakir 2030’a kadar her çocuğun gelecekte kendisine mesleki gelişim sağlayacak eğitim alması hedefleniyor. Erkekler ve kadınlar etnik veya sosyal kökenleri ve engellerinden bağımsız olarak eğitimde aynı fırsat eşitliğine sahip olmalı.
5. Hedef: Kadınlar için eşit haklar
Kadınlar, kamusal ve siyasi yaşama eşit olarak katılmalı. Şiddet ve zorla evlendirmeler geçmişte kalmalı. Doğum kontrolü ve aile planlaması imkanlarına sahip olmalılar. Bu konu dini çevrelerin eleştirisine maruz kalıyor.
6. Hedef: Suya erişim insan hakkı
BM’nin tahminlerine göre, 770 milyon insan temiz içme suyu bulamazken 1 milyar kişi hijyen ihtiyacını karşılayamıyor. 2030 yılına kadar tüm insanların güvenli ve uygun fiyatlı içme suyu, ayrıca sıhhi tesislere erişmesi hedefleniyor. Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı sağlanmalı.
7. Hedef: Dünya çapında enerji kaynağı
Herkesin 2030 yılına kadar öncelikli olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik ve enerji sağlayabilmesi hedefleniyor. Küresel enerji verimliliğinin özellikle yoksul ülkelerde altyapı güçlendirilerek iki katına çıkarılması planlanıyor. Bugün 1 milyar 300 milyon insan elektriksiz yaşıyor.
8. Hedef: Herkes için adil iş
Dünya çapında adil ve sosyal çalışma koşulları, gençlere iş imkanı ve sürdürülebilir bir küresel ekonomi hedefleniyor. Bu madde, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi gelişmekte olan ülkelerde de çocuk işçiliğin sonlandırılması ve uluslararası çalışma standartları oluşturulması hedefini de kapsıyor.
9. Hedef: Sürdürülebilir altyapı
Daha iyi bir altyapıyla ekonomik kalkınmayı teşvikten herkesin yararlanması hedefleniyor. Sanayileşme, toplumsal ve çevresel olarak sürdürülebilir olmalı, daha iyi ve daha fazla istihdam sağlamalı, yeniliği teşvik etmeli ve sosyal adalete katkıda bulunmalı.
10. Hedef: Adil dağılım
Birleşmiş Milletler'e göre küresel ekonomik büyümenin yarısı, dünya nüfusunun sadece yüzde 1’inin elinde. Bu nedenle zengin ve yoksul arasındaki makas giderek açılıyor. Uluslararası kalkınma politikası özellikle nüfusun en yoksul diğer yarısı ve dünyanın en fakir ülkelerine yardımcı olabilecek.
11. Hedef: Yaşanabilir şehirler
Küresel metropollerde uygun fiyatlı konutlar, insan ve çevre dostu yaşam alanları olması hedefleniyor. Şehirler sürdürülebilir ve yeşil olmalı. Özellikle gelişmekte olan ülkeler, iklimle ilişkili afetlere karşı dayanıklı şehirler kurmaları konusunda desteklenmeye devam edilmeli.
12. Hedef: Sürdürülebilir tüketim ve üretim
Geri dönüşüm, yeniden değerlendirme, atık miktarının azaltılması, gıda üretimi ve tüketiminde yer alan herkesin sorumluluğu var. Kaynaklar ekolojik açıdan sürdürülebilir olmalı ve fosil yakıtlar için verilen sübvansiyonlar aşamalı olarak düşürülmeli.
13. Hedef: İklim değişikliğini önlemek
Küresel ısınmayı önleme ve iklim değişikliğine karşı küresel tedbirler almak bir zorunluluk. BM’de de bu konuda bir uzlaşma zaten mevcut. Zengin ülkelerin yoksul ülkelere teknolojik ve mali yardımda bulunması, aynı zamanda emisyon değerlerinin de önemli ölçüde aşağı çekilmesi hedefleniyor.
14. Hedef: Okyanusların korunması
Dünya denizleri tehlike altında. 2020’ye kadar aşırı avlanmaya, kıyıların ve ekolojik sistemlerin tahribatına karşı önlemler uygulamaya geçmeli. Böylece atık ve ötrofikasyonun sebep olduğu kirlilik beş yıl sonra 2025’e kadar önemli ölçüde azaltılmalı.
15. Hedef: Çevrenin yıkımını durdurmak
BM üyesi ülkeler, çevrenin zarar görmesini durdurmak için beş yıl içinde su havzaları, ormanlar ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını öngörüyor. 2020’ye kadar arazi, orman ve su kaynakları daha iyi korunurken doğal kaynakların kullanımının temelden değiştirilmesi hedefleniyor.
16. Hedef: Hakları ve yasaları uygulamak
Herkes yasalar karşısında eşit olmalı. Ulusal kurumlar ve uluslararası işbirliğiyle şiddet, terör, yolsuzluk ve organize suçla etkili bir şekilde mücadele edilmesi hedefleniyor. 2030’a kadar tüm insanların bir kimliği ve doğum belgesi olmalı.
17. Hedef: Dayanışma içinde gelecek
Milenyum Hedefleri'nde belirtildiği şekilde zengin ülkeler uluslararası kalkınma işbirliği için gayri safi milli hasılalarının yüzde 0,7’sini ayıracak. Almanya’nın kalkınma yardımı yüzde 0,39 oranında. © Deutsche Welle Türkçe