Gazze Şeridi'nin Batı Şeria'dan farkı ne?
9 Ekim 2023
İsrail, Mısır ve Akdeniz'in arasındaki küçük bir bölge olan Gazze Şeridi, dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden biri.
Filistinli İslamcı militan örgüt Hamas, 7 Ekim'den beri Gazze Şeridi'nden İsrail'e saldırılar düzenliyor. Almanya, Avrupa Birliği, ABD ve bazı Arap ülkeleri Hamas'ı terör örgütü olarak görüyor.
Yaklaşık 10 kilometre genişliğinde ve 41 kilometre uzunluğundaki bir alanı kapsayan Gazze Şeridi'nin nüfusu iki milyondan biraz fazla.
Gazze'de kilometrekare başına ortalama 5 bin 500 kişi düşüyor. İsrail'de ise ortalama nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 400 kişi civarında.
Gazze Şeridi'nde kim yaşıyor?
Gazze Şeridi'nde ağırlıklı olarak Filistinliler yaşıyor. Gazze Şeridi'nin sakinleri arasında yerli Filistinlilerin yanı sıra 1948'de İsrail'in kurulması ve sonrasında Filistinliler ve İsraillilerin arasındaki askeri çatışmaların ardından İsrail'den Gazze'ye kaçan birçok mülteci de yer alıyor.
Gazze Şeridi'nin sakinlerinin çoğu, bölgenin kuzeyinde ve özellikle Gazze'de yaşıyor. Bölgede nüfus çok genç. Nüfusun neredeyse yüzde 40'ı 15 yaşın altında.
Gazze Şeridi'nin Batı Şeria'dan ne farkı var?
Filistin bölgeleri arasındaGazze Şeridi ve İsrail işgali altındaki Batı Şeria yer alıyor.
Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ün sınırlarında İsrail, Ölüdeniz ve Ürdün bulunuyor.
Gazze Şeridi'ne kıyasla Batı Şeria, alan olarak çok daha büyük ve daha az nüfusa sahip.
Batı Şeria, İsrail'in varoluş hakkını tanıyan ve çoğu Batılı ülke tarafından Filistinlilerin temsilcisi olarak görülen Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) en güçlü grubu El Fetih partisi tarafından yönetiliyor. Merkezi ise Ramallah kenti.
Gazze'yi kim yönetiyor?
Gazze Şeridi ise 2007 yılından beri militan İslamcı Hamas tarafından yönetiliyor.
İsrail'le barış sürecini reddeden örgüt, tüzüğünde İsrail'in yok edilmesi çağrısında bulunuyor.
Hamas militanları yıllardır Gazze'den İsrail'in çeşitli bölgelerine füze fırlatıyordu. 7 Ekim'de başlayan yoğun saldırı ise uzun süredir devam eden çatışmanın sert bir şekilde tırmanışı oldu.
Gazze Şeridi neden abluka altında?
2007'de Hamas'ın Gazze'de iktidara gelmesinden bu yana İsrail bölgeyi "düşman toprağı" sayıyor. Büyük ölçüde izole durumdaki bölgeyi İsrail karadan, denizden ve havadan erişimi kontrol ediyor.
Hamas ise Gazze'de iktidara gelmesinden bu yana İsrail'e yönelik "meşru müdafaa" olarak tanımladığı saldırılara devam etti. Bu saldırılar, İsrail ordusuyla 2008-2009 yılları arasında ve 2012, 2014 ve 2021'de dört büyük askeri çatışmaya sebep oldu.
Gazze'deki abluka, Mısır tarafından da büyük ölçüde destekleniyor. Nüfusun büyük bir bölümünün yoksulluk içinde yaşadığı Gazze'deki ekonomik izolasyon, yaşam koşullarında ciddi bir sorunlara yol açıyor.
15 ve 24 yaş arasındaki Gazzelilerin yaklaşık yüzde 40'ı işsiz.
Yoksulluk ve fırsat eşitsizliği, özellikle gençler arasında Hamas'ın destek toplamaya devam etmesini sağlıyor.
Gazze'ye mal tedariği nasıl sağlanıyor?
İsrail ve Gazze arasında yolcu geçişi için Erez Sınır Kapısı ve ticari malların geçisi için Kerem Şalom/Sufa Sınır Kapısı bulunuyor. Ayrıca Gazze'den Mısır'a Refah Sınır Kapısı'ndan geçilebiliyor.
Gazze'ye ithalat, İsrail tarafından sıkı bir şekilde kontrol ediliyor. Bunun bir sebebi, bölgeye silah taşınmasının önüne geçmek.
Gazze'nin Mısır ile olan sınırı ise sık sık kapatılıyor. Bu nedenle Hamas, tüneller aracılığıyla malları Gazze'ye sokmaya çalışıyor.
Gazze Şeridi büyük ölçüde uluslararası yardıma bağımlı. Birleşmiş Milletler'e göre yardıma bağımlılık, nüfusun yaklaşık yüzde 80'ini etkiliyor.
Yaşananlar, kamplarda yaşayan ve tamamen yardımlara bağımlı pek çok mülteci için özellikle zor.
Gazze'de ayrıca düzenli olarak elektrik kesintileri yaşanıyor. Bölgede elektrik, genellikle günde yalnızca birkaç saat kullanılabiliyor.
Su kaynaklarının kıt olduğu bölgede nüfusun çoğunluğu temiz içme suyuna sahip değil.
Gazze'de uluslararası yardıma bağımlı olan sağlık sistemi, özellikle İsrail ile yaşanan askeri çatışma dönemlerinde yetersiz kalıyor.
DW/EŞ/HS