G7'den Çin ve İran'a Rusya uyarısı
14 Haziran 2024
İtalya'nın güneyindeki Puglia'da bir araya gelen G7 liderleri, Çin'e karşı ulusal ekonomilerini korumanın yeni yollarını ele aldılar.
Zirve sonuç bildirgesinin taslağında, "G7, Çin'in ekonomik büyümesini terse çevirmeye veya ona zarar vermeye çalışmıyor" denildi, ancak her ülkenin kendi ekonomilerini korumak için Pekin'in "adil olmayan" uygulamalarına karşı durmayı sürdüreceği ifadeleri yer aldı.
Yakın zamanda önce ABD, ardından Avrupa Komisyonu Çin'den ithal edilen elektrikli araçlara ek vergi getirdiklerini açıklamıştı.
Toplantıları izleyen yetkililerin aktardığına göre Washington, Pekin'in piyasa koşullarını bozucu tavırlarına karşı G7 masasındaki muhataplarından "görülmemiş birliktelik" bekliyor.
Aynı masa etrafında toplanan ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Kanada ve Japonya liderleri, Pekin destekli "yıkıcı" aşırı kapasiteyi de eleştirdi.
Batılı ülkeler, Çin'i özellikle güneş paneli ve elektrikli araç sektörlerine sağladığı sübvansiyonlarla aşırı üretimi desteklemekle suçluyor. Bunun adil olmayan üretim koşulları ve ekonomik denge için riskler yarattığına dikkat çeken ABD ve Avrupa ülkeleri, Pekin'i "Batıyı sanayisizleştirmeye çalışmakla" suçluyor.
Sonuç bildirgesinin taslağında Çin'in, "piyasa dışı politikaları ve uygulamaları konusunda" endişeler dile getirilirken, Pekin'in tutumunun "piyasa çarpıklıklarına ve artan sayıda sektörde zararlı olabilecek fazla kapasite sorununa yol açtığı" kaydedildi.
Güney Çin Denizi vurgusu
Liderler, Pekin'in Güney Çin Denizi'nde karıştığı "tehlikeli" ihlallere de tepki gösterdi: "Pekin'in, sahil güvenlik güçlerini Güney Çin Denizi'nde tehlikeli şekilde kullanmasına ve diğer ülkelerin açık denizlerdeki haklarını ihlal etmesine karşı çıkmayı sürdürüyoruz."
Tayvan'ı ilhak etmekle tehdit eden Çin, diğer taraftan Filipinlerle Güney Çin Denizi'nde gerilim yaşıyor. Geçen bir yılda iki ülke sahil güvenliğinin karıştığı karşılıklı taciz vakalarında büyük artış yaşandı.
G7 toplantılarında liderler, Çin'in Rusya'yı destekleme kapasitesiyle mücadele konusunda da uzlaşıya vardı. Çinli finans kurumlarına, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı silahlanmasına yardım ettiği gerekçesiyle yaptırım uyarısında bulunuldu.
ABD Başkanı Joe Biden, Perşembe günü Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy ile yaptığı basın açıklamasında, "Çin, Rusya'ya silah vermiyor, ancak bu silahları üretmesine yarayan teknolojiyi sağlıyor. Yani Rusya'ya yardım ediyor" dedi.
Hafta içinde Washington, bazı Çinli şirketlere Rusya ile ticaret yasaklarını ihlal ettiği gerekçesiyle yaptırım açıklamıştı.
İran'a yeni yaptırım tehdidi
G7 liderleri İran'a yönelik de bir dizi uyarıda bulundu. İran'ın, nükleer çalışmalarını "sivil kullanım" şeklinde gerekçelendirmesinin "inandırıcı olmadığı" kaydedilen taslak metinde, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son verilmesi istendi.
Taraflar ayrıca, Tahran'ın Rusya'ya balistik füze ve bunlar için gerekli teknolojiyi transfer etmesine karşılık "hızlı ve koordineli yanıtta" uzlaştıklarını bildirdi.
"İran, Ortadoğu'yu istikrarsızlaştırıcı eylemlerine son vermezse" yeni yaptırımlar açıklanacağı da bildirge taslağındaki unsurlardan oldu. Tahran'a ayrıca "adil olmayan tutuklamalara son vermesi" çağrısı yapılırken, sivillere yönelik şiddet uygulamaları kınandı.
AP,AFP,Reuters / MUK,JD