Gözler BM oylamasında

Savunma Bakanı Davud Racha, İçişleri Bakanı Muhammed el Şaar, Devlet Başkanı Beşar Esad'ın eniştesi, Savunma Bakan Yardımcısı ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Asıf Şevket, İstihbarat Teşkilatı’nın Tahkikat Bölümü Başkanı Hafız Mahluf ve Esad'ın özel temsilcisi Hasan Türkmani. Suriye rejiminin tüm bu üst kadro isimleri, dün Şam’daki ulusal güvenlik binasında bakanlar kurulu toplantısı sırasında düzenlenen intihar saldırısında hayatını kaybetti. Saldırıyı başlıca isyancı gruplarından biri olan Özgür Suriye Ordusu ve Liva el İslam adlı İslamcı bir örgüt üstlendi.

DW’ye konuşan Berlin’deki Bilim ve Siyaset Vakfı Direktörü Ortadoğu uzmanı Volker Perthes, Esad rejimine beklenmedik bir darbe vuran bu saldırıyı şöyle değerlendiriyor: “Son günlerde, rejimin çekirdek kadrosundan da olmak üzere belli bir kopma hareketi gözlemleniyordu. İsyanların başladığı günden bu yana geçen 1,5 yıllık süre içinde benzeri olmayan bir gelişme bu. Gözlemciler isyanların baş göstermesinden bu yana, rejimin nesnel olarak bakıldığında sonunun geldiğini dile getiriyor. Ancak rejim bunu görmüyor ya da görmezden geliyor.”

Şam’daki saldırı, uluslararası alanda da geniş yankı uyandırdı. ABD Savunma Bakanı Leon Panetta, saldırının, Suriye'de şiddetin hızla kontrolden çıktığının delili olduğunu söyledi.

'Yeni karar almanın zamanı geldi'

Almanya Başbakanı Angela Merkel de saldırının, BM’nin yeni bir karar alması zamanının geldiğini gösterdiğini ve Suriye'de insan hakları ihlallerinin sona erdirilmesi için tüm ülkelerin birlikte çaba harcaması gerektiğini kaydetti.

BM Güvenlik Konseyi’nde Suriye’ye daha fazla yaptırım uygulanmasını içeren taslağın oylanması ise ertelendi. BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın isteği üzerine oylaması bugüne ertelenen taslak, Birleşmiş Milletler Şartı'nın 7'nci bölümünün devreye girmesini, yani Suriye hükümetinin ağır silahları şehir merkezlerinin dışına çekmemesi durumunda BM ülkelerinin silahlı güçlerine müdahil olma hakkı tanıyor. Ayrıca ülkedeki gözlemci heyetin yarın sona erecek olan görev süresini 45 gün uzatıyor.

Suriye’nin müttefiki olan Rusya ise karar metnini veto edeceğini belirtiyor. Kremlin yönetimi, gözlemci heyetin görev süresinin üç ay uzatılmasını istiyor ancak buna ek yaptırımlara kesinlikle karşı.

'Diplomasi çabaları devam etmeli'

Bu arada Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da günübirlik bir ziyaret için Moskova’daydı. Kremlin Sarayı'nda Erdoğan ile görüşen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Türkiye'nin Cenevre sürecini desteklemesinden dolayı memnuniyet duyduklarını söyledi. Ancak Güvenlik Konseyi’nden Suriye’ye bir yaptırım kararı çıkabileceği yönünde herhangi bir sinyal vermedi.

Alman Ortadoğu uzmanı siyaset bilimci Volker Perthes, son gelişmelerin ışığında Kofi Annan’ın diplomasi çabalarının yine de devam etmesi gerektiği görüşünde: “Kofi Annan’ın siyasî çözüm isteği doğru yol. İç savaş ne kadar uzun sürerse, toplumu ve devleti tekrar bir araya getirmek o kadar zor olacak. Devletin parçalanması ihtimali de artıyor. Bu ne Suriyelilerin ne de komşu ülkelerin çıkarına. Bu nedenle Annan’ın misyonuna yönelik umutlar her geçen gün azalsa da, sonuçta bu çizgi doğru. Şu ana kadar kimse masaya gelen önerileri dinlemek istemiyor. Ancak bir ya da iki yıl sonra bu öneriler aynen hayata geçirilecek.”

Bu arada ABD Suriye’ye yönelik yaptırımlarını arttırma kararı aldı. Yaptırımlar, Suriye Devlet Başkanı Esad'ın tüm kabinesi ile üst düzey yöneticilerini ve altı şirketi hedef alıyor. Listedeki isimlerin ABD'nin egemenlik alanındaki tüm varlıkları donduruldu ve Amerikalıların bu isimlerle iş yapması yasaklandı.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Aydın Üstünel (Ajanslar)

Editör: Nihat Halıcı