Yeni Fransa Dışişleri Bakanı neden Türkiye'yi eleştiriyor?

Fransa tarihinin 34 yaşandaki en genç Başbakanı Gabriel Attalyönetimindeki yeni kabine bugün iş başı yaptı. Yeni kabinenin en çok konuşulan isimlerinin başında ise Dışişleri ve Kültür bakanları geliyor.

Fransa'nın yeni hükümetinde Dışişleri Bakanlığı görevine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a en yakın isimlerden biri olarak gösterilen, 38 yaşındaki Stephane Sejourne getirildi. Sejourne bu görevi, Mayıs 2022'den bu yana Dışişleri Bakanlığı yapmakta olan kariyer diplomatı Catherine Colonna'dan devraldı. Colonna'nın neden görevden alındığına dair net bir açıklama yapılmış değil. Kimi Fransız analistler Ukrayna ve Gazze krizlerinde "yetersiz" görüldüğü yorumları yapıyor.

Sejourne'nin uluslararası ilişkiler deneyimi aslında pek yok. Buna karşılık 34 yaşındaki yeni Başbakan Attal'ın hayat arkadaşı. Attal-Sejourne ikilisinin 2015'te birlikte olmaya başladığı ve 2017 yılında Fransa'da PACS adı verilen eşcinsel evliliğiyle bu birlikteliği resmileştirdikleri biliniyor. Çiftin yeni kabine açıklanana kadar beraber olduğu sanılıyordu, ancak kabine açıklandıktan sonra "iki yıl önce gizlice ayrıldıkları" söylentisi yayılmaya başlandı. Bu söylentiyi çift henüz teyit etmedi.

Sejourne, 2014 yılında dönemin Ekonomi Bakanı Emmanuel Macron'un yanında danışman olarak siyasete atıldı. Macron 2017'de Cumhurbaşkanı seçildikten sonra siyasi danışman olarak görevine devam etti. Ardından 2019 yılında Avrupa Parlamentosu (AP) üyeliğine, 2021 yılında ise AP Liberal Grup Başkanlığına seçildi. Eylül 2022'den bu yana da Macron'un kurduğu La Renaissance (Yeniden Doğuş) adlı liberal eğilimli partinin Genel Sekreterliği görevini yürütüyor.

Sejourne Türkiye ile ilgili hangi açıklamaları yapmıştı?

Sejourne başkanlığındaki AP Liberal Grubu'nun (Renew) Türkiye politikası gözle görülür biçimde sertleşmişti.

Grup, Avrupa Birliği (AB)-Türkiye ilişkilerininüyelik perspektifli olmaktan çıkıp yeni bir model temelinde yürütülmesini savunmaya başladı. Grup adına Eylül 2023'teki son AP Türkiye raporu tartışılırken yapılan açıklamada, Ankara ile yürütülen üyelik müzakerelerine son verilip "yeni bir iş birliği formatı yaratılması" çağrısında bulunuldu. Grup, yeni iş birliği formatı kapsamında Ankara ile AB (eski adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu) arasında 1963 yılında imzalanan Ortaklık Anlaşması'nın "modernleştirilmesi" görüşünü savunuyor.

Fransa'nın yeni Dışişleri Bakanı, Azerbaycan konusunda datamamen Ermenistan tezlerini destekleyici bir çizgide. Karabağ krizi nedeniyle Azerbaycan'a yaptırım uygulanmasını istiyor. AB'yi Bakü yönetimine karşı "yeterince sert olmamakla" suçlayan açıklamaları var.

Sejourne'nin Dışişleri Bakanlığına getirilmesi Bakü-Paris hattında son birkaç haftadır devam eden casusluk krizi açısından da ilginç. Azerbaycan'ın "casusluk faaliyetleri" gerekçesiyle iki Fransız diplomatı sınır dışı etmesinin ardından Fransa da geçtiğimiz günlerde misilleme olarak iki Azeri diplomatı "istenmeyen kişi" ilan etmişti. Bir Fransız iş insanı da aynı gerekçeyle Azerbaycan'da tutuklu bulunuyor. Bakü yönetimi Fransa'yı "Ermenistan'ı silahlandırmakla" suçluyor.

Sejourne, Kıbrıs sorunu konusunda da Ankara'yı hedef alan açıklamalarıyla tanınıyor. Geçen yıl Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Hristodulides'in katılımıyla gerçekleşen bir AP Genel Kurul oturumunda Türkiye'yi "militarist tahrikler" yapmakla eleştirmiş, Kıbrıs'ın egemenliğinin "Avrupa egemenliği" olduğunu savunmuştu.

Sürpriz Kültür Bakanı Rachida Dati

Fransa'da yeni kabinenin asıl sürprizi ise Kültür Bakanlığına getirilen Rachida Dati. Fransız kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim olan Dati, 2007-2012 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapan Nicolas Sarkozy'nin kurmayları arasındaydı. Baba tarafından Fas, anne tarafından Cezayir kökenli olan Dati, 2002'de Sarkozy'nin yanında danışman olarak siyasete atıldı, 2007-2009 yılları arasında da Adalet Bakanlığı yaptı.

Açık sözlülüğüyle tanınan Dati, 2008 yılında Paris'ın en şık semtlerinden olan 7'nci bölgenin Belediye Başkanı seçilip Paris Belediye Meclisine de girdi. 2020 yılında Paris Büyükşehir Belediye Başkanlığını solun adayı Anne Hidalgo'ya karşı kaybetti.

AP'de 2009-2019 arasında iki dönem parlamenterlik de yapan Dati hakkında, Renault-Nissan grubundan aldığı yaklaşık 300 bin euro nedeniyle Fransız mahkemeleri önünde açılmış bir dava da bulunuyor. Dati, grubun eski patronu Carlos Ghosn ile 2009 yılında "Renault-Nisan'ın Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki işlerinin genişlemesi" hedefiyle saati bin 100 euro olmak üzere yıllık 300 saatlik bir danışmanlık hizmeti sözleşmesi imzaladığını söylüyor.

Ancak Ghosn sonrasında grubun dizginlerini ele alan yeni yönetim, "bu sözleşmenin sahte olduğu ve Ghosn'un şahsi çıkarlarına hizmet ettiği" gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Soruşturma sonunda 2021'de Dati'ye karşı "pasif rüşvet" davası açıldı. Dava süreci halen devam ediyor.

Davalık olan Dati'nin bakan olarak atanması Fransız medyasında "Macron açısından risk" olarak değerlendiriliyor. Yeni Başbakan Gabriel Attal ise konuyla ilgili sorulara "masumiyet karinesi ilkesine saygı duyulması gerektiği" yanıtını veriyor.

Fransa'da 15 bakandan oluşan yeni kabinenin ilk Bakanlar Kurulu toplantısı bugün Cumhurbaşkanı Macron başkanlığından Elysée Sarayı'nda yapıldı.

DW Türkçe'ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?