Frank yükseliyor, İsviçre’de korku büyüyor

İsviçre'nin para birimi Frank’ın durmak bilmeyen yükselişi, İsviçreli sanayicileri ve şirketleri çileden çıkarıyor.

Frank’ın hızla değer kazanmasıyla kâr marjları ve rekabet güçleri azalan İsviçreli üreticiler, ihracatta sorunlarla karşı karşıya. Ünlü İsviçre saatleri dışında hemen hemen tüm ihracat kalemlerinde gerileme yaşanması ve iş dünyasından art arda yapılan çağrılar üzerine İsviçre Merkez Bankası harekete geçti.

İsviçre Frankı’nın aşırı değerlenmesine müdahale eden Merkez Bankası, bankalar arasındaki borçlanma faiz oranını yüzde 0.0-0,75'ten yüzde 0.0-0,25'e çekeceğini, ayrıca İsviçre Frankı para piyasasında likiditeyi 'önemli oranda'' artıracağını bildirdi. Bu adımların, Frank’ın değerini ABD Doları ve Euro karşısında dengelemede yeterli olup olmayacağı ise belirsizliğini koruyor.

Altının yanı sıra İsviçre Frankı Avrupa'daki borç krizi ve ABD ekonomisindeki sıkıntılar nedeniyle yatırımcılar tarafından güvenli liman olarak görülüyor.

Ekonomiye ağır yük

İsviçre Frankı’nın son dönemde aşırı değer kazanması, ülke ekonomisini olumsuz etkilerken, birçok şirket kendi ürettiği çözümlerle soruna geçici çözüm bulmaya çalışıyor. Bazı şirketler, çalışanların mesai saatlerini azaltmak zorunda kalırken, diğer şirketler ise sendikaların da onay vermesiyle, çalışanların gönüllü olarak, aynı ücrete, daha fazla mesai yapmasıyla verimliliği artırmayı planlıyor. Kimya ürünleri üreten Lonza şirketinin çalışanları, 18 ay boyunca, haftada 41 yerine 43 saat çalışma önerisini kabul etti.

Gelişmeler, bazı şirketlerin ise istihdamda dış kaynak kullanımına gitmesine yol açtı. Danışmanlık şirketi Deloitte uzmanları, İsviçre Frankı’ndaki aşırı değerlenmenin sürmesi durumunda, özellikle büyük şirketlerin dış kaynak kullanımını öncelikli tercih olarak gördüklerini kaydediyor.

Frank yerine Euro

İsviçre Frankı’ndaki aşırı değerlenme nedeniyle önlerini göremeyen birçok İsviçreli şirketin, sözleşmelerinde ve alım satımlarda artık Frank yerine Euro’yu kullanmaya başlaması ise bir başka tartışma başlattı.

Euro’nun İsviçre’nin resmi para birimi olmamasına rağmen, neredeyse ekonomik yaşamda bu statüye sahip olmaya başladığını belirten uzmanlar, bunun ekonomik bağımsızlığı tehlikeye attığını kaydediyor.

Ekonomi Bakanı Johann Schneider-Ammann, ekonomide durumun alarm vermekte olduğunu belirtirken, İsviçre Frankı’nın kurunu Euro kuru ile sabitlemek önerilerine karşı çıktı. Bakan, İsviçre basınına yaptığı açıklamada, “Böyle bir adım, dolaylı olarak da olsa, yalnızca para birimi bağımsızlığımız değil, toptan bağımsızlığımızdan vazgeçmemiz anlamına gelir” dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/AA, ST/AŞ/BÖ