Fenomen siyasetçi YouTube videosu ile Kıbrıs'ı nasıl böldü?
22 Ağustos 2024
Haziran ayında sürpriz bir şekilde Kıbrıs Cumhuriyeti'nden Avrupa Parlamentosu (AP) üyesi seçilen 24 yaşındaki YouTuber Fidias Panayiotou, kısa sürede ülkenin en çok konuşulan isimlerinden biri haline geldi.
Sosyal medyada ilk ismi olan Fidias'ı kullanan Panayiotou, oyların yüzde 19,3'ünü alarak Kıbrıs'a ayrılan 6 Avrupa Parlamentosu sandalyesinden birini kazanmayı başardı.
Zaferi onu sadece Kıbrıs'taki üçüncü büyük siyasi güç konumuna getirmekle kalmadı, aynı zamanda ülkedeki geleneksel siyasi partilerin geleceği ve sosyal medyanın siyaset üzerindeki etkisiyle ilgili önemli bir tartışma da başlattı.
14 Ağustos'ta Kıbrıs Türkü bir sosyal medya fenomeni ile Kıbrıs'ın bölünmesini konu alan bir video yayımlayan Fidias bir kez daha ülkenin gündemine oturdu.
Daha önce Kıbrıs'ın bölünmesi meselesini ele alan bir video paylaşacağının işaretlerini veren Panayiotou, konunun yeniden Avrupa'nın gündeminde öne çıkmasını amaçladığını söylemişti. Temmuz ayında verdiği bir röportajda, "Kıbrıs sorunu hakkında bir şeyler yapacağım, ancak bunun tek taraflı olmasını istemiyorum. Kıbrıslı Türklerin de bunu görmesini ve beğenmesini istiyorum" diye konuşmuştu. 14 Ağustos'ta yayımladığı video ile Panayiotou bu sözleriyle ne kastettiğini gözler önüne serdi.
Videoda, Fidias, Urban Cypriot olarak bilinen Kıbrıslı Türk influencer İbrahim Beycanlı ile Ada'nın başkenti Lefkoşa'da bulunan Ledra Palace sınır kapısındaki bölgede Kıbrıs'ın bölünmesi üzerine sohbet etti.
Beycanlı videoda, "Burası çok küçük bir ada ve buna rağmen karşı tarafa geçmek için pasaportlarımızı göstermemiz gerekiyor" diyerek mevcut durumu eleştirdi.
Ledra Palace sınır kapısı, adayı bölen ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından izlenen tampon bölge olan Yeşil Hat üzerinde açılan ilk geçiş noktası olma özelliğine sahip. Kıbrıslı Rumlar ve Türkler 29 yıl boyunca kapalı olan sınırın ardından ilk kez 2003 yılında buradan adanın diğer tarafına geçebilmeye başladı.
Karşılıklı güvensizlik ve gerilim
Videoda, iki toplum arasındaki karşılıklı güvensizliği anlatan Beycanlı, "Kuzey tarafında ben bu adamdan (Fidias) nefret etmem için manipüle edildim" diye konuşuyor. Fidias da "tarihin sadece yarısını öğrendiğini" ve Beycanlı'dan nefret etmesi için manüple edildiğini belirtiyor.
Ada'daki iki toplum arasındaki derin gerilime dikkat çeken Beycanlı, "Bir savaş çıksa belki de birbirimizi öldürmeye mecbur bırakılacağız" diyerek Kıbrıs'taki gerilime dikkat çekiyor.
Kıbrıs sorununu çözmek için on yıllardır yapılan başarısız müzakereleri de anımsatan Fidias da videoyu "Dünya çok hızlı hareket ediyor ancak Kıbrıs onlarca yıldır bu sorunla boğuşuyor" sözleriyle çözüm sağlanamamasını eleştiriyor.
Fidias'ın Kıbrıs sorununu Türk bakış açısını da kapsayacak şekilde ele alma çabası Kıbrıslı Rumlar arasında büyük tepkiye yol açtı. Video hızla viral olurken Fidias, Kıbrıs sorunu konusunda sert bir çizgiyi savunanların eleştiri oklarını üzerine çekti. Fidias'ı Türkiye propagandası yapmak, vatana ihanet etmek ve çatışmanın tarihini göz ardı etmekle suçladılar. Eleştirilerde Fidias'ın ülkeye olan sadakati, vatanseverliği ve hatta Kıbrıs'ın Özel Komando Birliği'nde yaptığı askerlik hizmeti bile tartışmaya açıldı.
Tepkilerin önemli bir kısmı da videonun Türkiye'nin 1974'te Ada'nın bölünmesiyle sonuçlanan harekatının 50. yıldönümü olan 14 Ağustos'a denk getirilmesi nedeniyle oldu.
Fidias'a 14 Ağustos 1996'da "Türk işgali karşıtı protesto sırasında tampon bölgede Türk bayrağını indirmeye çalışırken Türk askerlerinin ateşiyle vurularak öldürülen Kıbrıslı Rum Solomos Solomou'nun anısına saygısızlık ettin" suçlamaları da yöneltildi.
Destekleyenler oldu
Fidias'a gelen yorumların hepsi olumsuz değildi. Kıbrıs sorununda çözümü savunanlardan yüzlerce destek mesajı alan Fidias'a övgü dolu sözler de sarf edildi. Videonun altına gelen yorumlar arasında Fidias'ın milliyetçiliğe ve bağnazlığa meydan okumasını öven, çabalarını sürdürmesini dileyen ve başkalarına yol gösterici olmasını destekleyen sözler de dikkat çekti.
Kıbrıs Üniversitesi'nde Sosyal ve Gelişim Psikolojisi profesörü olan Charis Psaltis, sosyal medya hesabı X'te Panayiotou'yu, "İyi iş çıkardın. Kıbrıs sorununu çözme çabasındaki iyi çalışmalara devam et" sözleriyle övdü.
Video, Fidias'ın Avrupa seçimlerindeki bazı siyasi rakipleri tarafından da paylaşıldı. Paylaşanlar arasında Volt Kıbrıs'ın adayı ve Kıbrıs'ın yeniden birleşmesi için faaliyet yürüten Andromachi Sofocleous da vardı.
Türk toplumunun tepkisi nasıl oldu?
DW'ye konuşan, Türk tarafında araştırma ve danışmanlık şirketi sahibi Statica'nın yöneticisi, siyaset bilimci Ahmet Aslım, Türk toplumunda videoyu hem destekleyen hem de eleştiren pek çok kişi olduğunu söyledi. Aslım Türk toplumundaki tepkileri şöyle anlattı: "Fidias'ın 'işgal' kelimesini kullanmasından hoşnut olmayan pek çok kişi oldu. 2004 referandumuna atıfta bulunarak birleşmeyi reddedenlerin Kıbrıslı Rumlar olduğunu hatırlattılar."
24 Nisan 2004 tarihinde dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlanan plan kapsamında referandum yapılmış her iki toplumdaki seçmenlere birleşmek isteyip istemedikleri sorulmuştu. Referandumda Türk seçmenlerin yüzde 65'i "evet" yanıtı vermiş, Kıbrıslı Rumlar ise yüzde 76 gibi ezici bir çoğunlukla adanın birleşmesini istemedikleri yönünde oy kullanmıştı.
Fidias: Doğru olduğuna inandığım şeyi yapmaya devam edeceğim
Gelen tepkileri DW'ye değerlendiren AP üyesi Fidias Panayiotou, yorumların Kıbrıs sorununun insanları ne kadar etkilediğini ve duygusal olarak da harekete geçirdiğini göstermesi açısından videosunun ilginç olduğunu söyledi.
Herkesin Kıbrıs sorununa dair kendi bakış açısını ve versiyonunu paylaştığını söyleyen Fidias, "Kişisel olarak, olumsuz yorumlar beni rahatsız etmedi çünkü söylediklerimin doğru olduğunu biliyorum. Bize söylenmeyen birçok şey var ve bize tarihin sadece bir kısmı öğretildi" dedi.
Acının hem Kıbrıslı Türkleri hem de Rumları etkilediğini belirten Fidias, "İsa'nın dediği gibi, affetmeli ve sevmeliyiz. Geçmişi geride bırakıp affetmeye ve sevgiyle nasıl ilerleyebileceğimize odaklanmalıyız. Doğru olduğuna inandığım şeyleri yapmaya devam edeceğim" diye konuştu.