Atina'da Lozan tartışması

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan ziyaretinin ilk gününde Yunanistan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos’un ardından Başbakan Aleksis Tsipras ile görüştü. Görüşmenin ardından Tsipras ve Erdoğan ortak bir basın toplantısı düzenledi.

Toplantıda Batı Trakya’daki baş müftülük konusu, Lozan Anlaşması’nın güncellenmesi, darbeci askerlerin iadesi ve Kıbrıs meselesi gündeme geldi. Ancak Erdoğan'ın her iki görüşmesine de Lozan Antlaşması damgasını vurdu.

Erdoğan, Yunanistan Cumhurbaşkanı Pavlopulos ile gerçekleştirdiği görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, "Lozan konusunda zannediyorum hâlâ anlaşılmayan bazı incelikler var" ifadesini kullandı. Bu anlaşmanın 94 yıl önce imzalandığını hatırlatan Erdoğan, aradan geçen süre içinde Türkiye ile Yunanistan arasında birçok şeyin değiştiğini söyledi.

1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması’nın güncellenebileceğine işaret eden Erdoğan, "Siyaset hukukunda da özellikle anlaşmaların güncellenmesi diye bir şart vardır ve bunu da biz yaparız. Yeter ki ülkeler bu konuda mutabık kalsınlar. Bunun dünyada çok örnekleri var" dedi.

Yunanistan Cumhurbaşkanı Pavlopulos ise Erdoğan’ın bu sözlerine karşılık Lozan Antlaşması’nın gözden geçirilmesine gerek olmadığını söyledi. Pavlopulos, "Yeniden gözden geçirmeye gerek yok. Reform edilecek bir sözleşme olduğuna inanmıyoruz" dedi.

Tsipras: Yunanistan’ın toprak bütünlüğüyle ilgili sorun yok

Lozan Anlaşması konusu, Erdoğan'ın Yunanistan Başbakanı Tsipras ile gerçekleştirdiği ortak basın toplantısında da gündeme geldi. Erdoğan, Batı Trakya’daki azınlıkların durumunun da Lozan Antlaşması çerçevesinde ele alınması gerektiğini kaydetti. Batı Trakya’daki baş müftünün seçilmiş mi atanmış mı olduğunun önemine vurgu yapan Erdoğan, "Bunu 15 yıldır hep söyledik ama bu güne dek bir netice alamadık. Bu da Lozan’ın bir parçasıdır. Lozan’ı Ege’ye hapsedip olayı bitirmeyelim… Bizim toprak bütünlüğü ile bir sorunumuz yok" diye konuştu.

Yunanistan Başbakanı Tsipras da Cumhurbaşkanı Erdoğan için, "Kendisi Lozan anlaşmasının yeniden düzenlenmesini istemiyor. Böyle bir şey yapmak için Japonya gibi 9 ülkeyi bulmak gerekir. Yunanistan’ın toprak bütünlüğüyle ilgili olarak herhangi bir durum söz konusu değil. Kendisi Lozan anlaşmasıyla ilgili güncellemeden bahsediyor, bunun hayata geçirilmesinden bahsediyor. Bu anlaşmanın doğru şekilde uygulanmasından bahsetti, yeniden yapılandırılmasından değil"  diye konuştu.

Tsipras ayrıca Batı Trakya konusunda, "Bizim ülkemiz Yunanistan vatandaşı Müslümanlarla ilgili hassas davranmakta. Azınlık konularıyla ilgili, yaşam standardıyla ilgili daha fazla adımlar atılması gerektiğine de katılıyorum. Fakat reformlar başka ülkeleri ilgilendiren bir konu değil. Biz reformları uygulayacağız ve bu bizim meselemiz" diye konuştu.

Tsipras'tan Ayasofya açıklaması
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’deki Sümele Manastırı’nın ve Hristiyanlara ait kiliselerin restorasyonunun yapıldığı ancak "Atina’da bir cami sorunu olduğu" yönündeki sözlerine ise Tsipras, "Yunanistan sınırlarında yer alan Sakız Adası’nda, Selanik’te, Rodos Adası’nda Fethiye Camii gibi birçok mabedin restorasyonunu gerçekleştirdik. Burada Ortodoksların dini tören düzenlemesini düşünmedik. Ancak üzüntüyle belirtmek isterim ki böyle bir durum Ayasofya’da söz konusu. Karşılıklı olarak her tarafın hassasiyetlerine saygı göstermek durumundayız" diye konuştu.

Askerlerin iadesi

Toplantıda bir gazetecinin "darbeci askerlerin iadesi konusunda ne gibi adımlar atılacak?" şeklindeki sorusuna Yunanistan Başbakanı Tsipras bunun Yunan yargısının işi olduğunu söyleyerek yanıt verdi. Yunanistan'ın bir hukuk devleti olduğunu kaydeden Tsipras, "Yunanistan bir AB devleti olarak erkler arasındaki ayrıma büyük önem atfetmektedir" dedi. "Yunanistan her zaman demokratik yollarla iktidara gelen hükümetleri destekler ve darbecilere kapımızı açmamız asla söz konusu olamaz" diyen Tsipras, "Yunan yargısı bu insanların adil yargılanması için gerekeni yapacaktır" diye konuştu.

Kıbrıs konusu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kıbrıs konusundaki fikir ayrılıklarını da dile getirdi. "Kıbrıs konusunda adil ve kalıcı bir çözüm bulmamız gerekiyor" diyen Erdoğan, ancak bu konuda yapılan görüşmelerde Güney Kıbrıs’ın son anda anlaşmaya yanaşmadığını belirti ve "minderden kimlerin kaçtığını biliyorum" diye konuştu.

Trispras 43 yaşında olduğunu ve yaşı süresince bu sorunun çözülmediğini belirterek, "çünkü yasa dışı bir işgal olmuştu" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "Bardağın dolu tarafı ile uğraşıp netice isteyelim. Asker bulundurma deniyor tamam da Yunanistan asker bulundurmuyor mu? Annan Planı uygulanmış olsaydı bu noktaya gelmemiş olacaktık. Asker sayısı belli düzene oturtulmuştu. Ama referandumda kim ters hareket etti? Güney Kıbrıs ters hareket etti ve bugünlere geldik" diye konuştu.

Trump'ın Kudüs kararı

Toplantıda mülteciler ve Trump’ın Kudüs kararı da gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kudüs kararı maalesef bölge ve dünyanın barışı adına çok talihsiz bir açıklamadır. Kudüs Müslümanların tarihi bir mekanıdır. Açıklama uluslararası hukukun açıkça ayaklar altına alınmasıdır" diye konuştu. 

Tsipras da Filistin ve Kudüs konularında Yunanistan’ın tutumunun net olduğunu belirterek, "Yunanistan BM kararları çerçevesinde iki devletli bir çözümü desteklemektedir. Hem İsrail hem de Arap ülkeleri ile dostane ilişkileri olan bir ülke olarak aynı çizgide ilerleyeme devam edeceğiz" dedi.

Erdoğan’ın iki günlük ziyareti kapsamında yarın Batı Trakya’ya geçmesi bekleniyor. Erdoğan, Celal Bayer'in 1952'de gerçekleştirdiği ziyaretten 65 yıl sonra Atina’yı ziyaret eden ilk Türk Cumhurbaşkanı oldu.

DW/dpa/AFP, BD/DÇ

© Deutsche Welle Türkçe