Erdoğan ile Sisi buluştu, 18 belge imzalandı
4 Eylül 2024
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Türkiye ziyareti kapsamında iki ülke arasında 18 belgeye imza atılırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Sisi ilişkilerde ileriye bakma ve iş birliğini güçlendirme mesajları verdi.
Sisi'ye üst düzey karşılama
Erdoğan'ın ilişkilerin bozuk olduğu dönemde zaman zaman ağır sözlerle hitap ettiği Sisi, öğle saatlerinde geldiği Esenboğa havaalanında bizzat Erdoğan tarafından karşılandı.
Sisi için daha sonra Cumhurbaşkanlığı'nda resmi karşılama töreni düzenlendi.
İki ülkeden çeşitli bakanların katıldığı Yüksek Düzeyli Stratejik İş birliği Konseyi (YDSİK) toplantısının ardından ekonomiden savunmaya farklı alanlarda birisi Konsey toplantısının ortak bildirisi olmak üzere 18 belgeye imza atıldı.
Belgeler çevre, sağlık, tarım, enerji, sivil havacılık, turizm, maliye, yüksek öğretim, iletişim ve bilgi teknolojileri, demiryolu ulaşımı, küçük ve orta ölçekli işletmeleri geliştirme, çalışma ve istihdam, şehircilik gibi alanlarda iş birliğini artırmayı hedefliyor.
Erdoğan: Mısır ile kazan-kazan anlayışındayız
Erdoğan görüşmelerin ve anlaşmaların imzasının ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Sisi'ye "Değerli kardeşim" diye hitap ederek, ilişkilerin güçlendirilmesinin önemine işaret etti. Pek çok meselede benzer tutuma sahip olunan Mısır ile istişareleri güçlendirme noktasında kararlı olduklarını söyleyen Erdoğan, "Kazan-kazan anlayışı ile çok boyutlu ilişkilerimizi ileriye taşıyacağız" diye konuştu.
Ticaret ve ekonominin iki ülke arasındaki iş birliğinin en güçlü boyutunu oluşturduğunu, son 10 yılda Mısır'ın ilk beş ticaret ortağı arasında Türkiye'nin olduğunu söyleyen Erdoğan, ticaret hacmini 5 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini kaydetti.
Erdoğan, enerji ve turizm gibi alanlarda da ilişkileri güçlendirmek istediklerini ifade ederek, bölgesel meseleler ve Gazze ile ilgili olarak ise şunları kaydetti:
"Türkiye ve Mısır'ın bölgesel barış ve istikrara katkıları hayati önemdedir. Gazze başta olmak üzere bölgesel meselelerin çözümüne yönelik düzenli istişareler tesis etme hususunda mutabık kaldık. Türkiye ve Mısır Filistin meselesinde ortak bir duruşa sahiptir. 11 aydır devam eden soykırımın sona ermesi, kalıcı ateşkesin tesisi ve insani yardımların engelsiz akışı önceliğimiz olmaya devam ediyor."
Erdoğan, bu süreçte Gazze'ye iletilen yardımın yüzde 32'sinin Türkiye'den gittiğini ve bu yardımların ulaştırılmasında Mısır makamlarının iş birliği içinde hareket ettiğini belirterek, İsrail'in ise insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını engelleyerek suçlarına yenisini eklediğini belirtti.
Mısır'ın Katar ve ABD ile birlikte arabuluculuk yaptığını ve kendilerinin de bu sürece destek verdiğini söyleyen Erdoğan, İsrail tarafının "uzlaşmaz ve engelleyici tutumunun" halen devam ettiğini, İsrail yönetiminin Mısır'a yönelik ithamlarını ise reddettiklerini kaydetti.
"41 bin masum insanın katillerinin yeri meclis kürsüleri değil mahkeme salonlarıdır" diyen Erdoğan, İsrail'in bölgeyi ve dünyayı daha fazla gerilime sürüklemesinin önüne geçmenin ancak "ikircikli politikaların tek edilmesi ile mümkün olacağını" belirtti.
Sisi'den Türk yatırımcılara çağrı
Türkiye'ye ilk kez gelen Sisi ise ortak basın toplantısının başında "Dost ülkeye yaptığım bu ilk ziyaret iki ülke arasındaki köklü ilişkilerin daha gelişeceğinin göstergesidir" ifadelerini kullandı.
"Bizi bir araya getiren ortak bir tarihimiz ve ortak pek çok paydamız bulunmaktadır" diyen Sisi, Erdoğan'ın Şubat ayındaki Kahire ziyareti ile ilişkilere ayrı bir ivme katıldığını kaydetti.
Sisi, iki ülke arasındaki ticaretin artırılması için serbest ticaret anlaşmasının geliştirilmesinin ortak hedefler arasında olduğunu söyleyerek, Türk yatırımcıları Mısır'a daha çok yatırım yapmaya çağırdı.
İki ülkenin bölgesel konularda ve insani krizlerin önlenmesinde koordinasyonunun çok önemli olduğunu da söyleyen Sisi, bölgesel insani krizlerin önüne geçmek için daha çok beraber çalışma kararı aldıklarını ifade etti.
Sisi Gazze ile ilgili ise şöyle konuştu:
"Filistin ve Gazze için daha yoğun çalışmalıyız. Bunun için bir an önce acil ateşkesin sağlanması, Batı Şeria'daki İsrail ihlallerinin son bulması ve Filistin'in 1967 sınırları içinde başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devleti kurma hakkının bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladık. Tüm engellere rağmen insani yardımların ulaşması için elden gelen çabayı harcıyoruz."
Sisi, Gazze'ye ek olarak Libya ve Suriye konularını da ele aldıklarını belirterek, Libya konusunda başkanlık ve parlamento seçimlerinin yapılması, silahlı güçlerin ülkeden ayrılmalarının Libya'nın geleceği için önemli olduğunu söyledi.
Erdoğan ile görüşmelerde Suriye meselesini de ele aldıklarını belirten Sisi, "Bu krizin de son bulmasını ele aldık. Türkiye ile Suriye arasındaki yakınlaşmayı memnuniyetle karşıladığımızı söylemek isterim. BM Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde toprak bütünlüğü ve siyasi birliği içinde bu sorunun çözümlenmesi gerektiğini söylüyoruz" dedi.
12 yıl aradan sonra bir ilk
Sisi'nin ziyareti 12 yıl aradan sonra Mısır'dan Türkiye'ye cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyaret niteliğinde.
Türkiye-Mısır ilişkileri Arap Baharı döneminde AKP iktidarının destek verdiği Müslüman Kardeşler'e yakın eski Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin Sisi tarafından Temmuz 2013'te askeri darbe ile devrilmesinin ardından kötü bir döneme girmişti.
Mursi'nin AKP 4. Olağan Kongresi'ne katılmak üzere 30 Eylül 2012 tarihinde Ankara'ya yaptığı ziyaret Mısır'dan Türkiye'ye cumhurbaşkanı düzeyindeki son ziyaret olmuştu.
2020'de Türkiye'nin bölgede arasının bozulduğu ülkelere yönelik açılımı kapsamında Mısır ile ilişkilerin düzeltilmesi hedeflenmiş ve çeşitli seviyelerdeki görüşmelerin ardından Erdoğan son olarak 14 Şubat'ta Mısır’a resmi ziyaret düzenlemişti.