Ekonomik riskler büyüyor

Bu yıl iyice gerileyen dünya ekonomisinin büyüme hızı önümüzdeki yıllarda da düşük kalacak. Birleşmiş Milletler'in (BM) ekonomik tahmin raporunda durgunluğun da ötesinde resesyon tehlikesinden söz ediliyor.

BM Kalkınma Politikası ve Tahliller bölümünün başkanı Rob Vos, Euro krizi, ABD'nin mali uçuruma dayanması ve Çin ekonomisindeki ani çöküş tehlikesinin küresel resesyona yol açabileceği görüşünde. Vos'a göre bu olumsuz faktörlerden her biri dünya ekonomisini yüzde bir ila üç oranında daraltmaya yetecek kadar etkili olabilir.

Amerikan Kongresi'nde yıl sonuna kadar uzlaşma sağlanamadığı takdirde vergiler otomatikman artacak ve devlet bütçesinden yapılan harcamalar azaltılacak. Çin'den de endişe verici sinyaller geliyor. Pekin yönetimi konjonktürü canlandırmayı başaramazsa, ülke ekonomisinin durgunluğa sürüklenmesi önlenemeyecek.

Hayal kırıcı oranlar

BM'nin tahminlerine göre dünya ekonomisi bu yıl yüzde 2,2 oranında büyüyecek. Büyüme hızının önümüzdeki yıl yüzde 2,4, 2014'te ise yüzde 3,2'yi bulması bekleniyor. Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu da yaz aylarından bu yana küresel ekonomik büyümeyle ilgili tahminlerini sürekli küçültmüştü. BM'den farklı olarak bu iki önemli uluslararası kuruluşun tahmini büyüme oranları yüzde 3'ün üzerinde seyrediyor.

BM küresel istihdam açısından da kötümser bir tablo çiziyor. Raporda durumun nispeten düzeldiği ancak düşük büyüme hızının istihdam piyasasındaki krizi önlemeye yetmeyeceği belirtiliyor. İsabetli siyasi kararlar alınmadığı ve büyüme hızı tahminlerin üzerine çıkmadığı takdirde Avrupa ve ABD'nin 2008/2009 ekonomik krizinin yaralarını en az beş yıl sonra sarmış olacağına da BM raporunda yer veriliyor.

BM uzmanları Avrupa hükümetlerine, tasarruf yerine büyüme politikası izlenmesini tavsiye ediyor. Raporda öncelikle Almanya'nın iç talebi arttırma potansiyeline sahip olduğu ve bu potansiyelin dünya ticaretini canlandırmada kullanılması gerektiğine yer veriliyor. Alman ekonomisi ihracata bağımlı olduğundan, daralan dünya ticareti Almanya'nın büyüme hızını da aşağı çekiyor. Yaz aylarında Alman ekonomisine %1,6'lık büyüme şansı tanıyan Almanya Merkez Bankası son tahmin raporunda bu oranı %0,4'e çekmiş, Avrupa Merkez Bankası ise Alman yurtiçi gayrı safi hâsılasının düşeceği tahmininde bulunmuştu.

Koordinasyon şart

Avrupa, ABD ve Japonya'daki sorunların kalkınma halindeki ülkeleri de geniş ölçüde etkilediğine dikkat çekilen BM raporunda gelişmekte olan ülkelerin sanayi ülkelerine yaptığı ihracatın gerilemekte olduğuna ve aynı zamanda bu ülkelerdeki doğrudan sermaye yatırımlarının azalıp işsizliğin arttığına dikkat çekiliyor.

BM raporunu hazırlayan uzmanlar koordineli küresel mali politikalar uygulayarak çevreyle uyumlu büyüme hızına kavuşulabileceği ve işsizliğin azaltılabileceği görüşündeler. Bu yıl yüzde 4,4'lük büyüme hızına ulaşan güney Asya ülkelerinin 2014'te büyüme hızını yüzde beşin üzerine çıkaracağına ve Hindistan'daki ‘hafif' toparlanmanın bunda rol oynayacağına da BM ekonomik tahmin raporunda yer veriliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Andreas Becker/A. Günaltay

Editör: Ayhan Şimşek