Dünyayı korkutan çatışma
23 Kasım 2010
Kore Yarımadası, 1950-53 yılları arasındaki savaşın ardından yaşanan en ağır çatışmalardan biriyle çalkalanıyor. İki ülke arasında Sarı Deniz'de bulunan sınır yakınlarında yaşanan çatışmada iki Güney Kore askeri öldü. Sınır hattının üç kilometre güneyinde ve Kuzey Kore kıyılarına 12 kilometre uzaklıkta bulunan Yeonpyeong adasına Kuzey Kore'nin açtığı topçu ateşinde çok sayıda ev ve ormanlık alanın da yandığı bildirildi.
İlk ateşi kim açtı?
İlk saldıranın kim olduğu konusunda ise çelişkili açıklamalar var. Güney Kore, ilk ateşi Kuzey Kore ordusunun açtığını açıklarken, Kuzey Kore bu suçlamayı reddetti. Kuzey Kore Genelkurmay Başkanlığı, sınırı yeniden ihlal etmesi durumunda Güney Kore'ye acımasızca saldırmakta tereddüt etmeyecekleri tehdidinde bulundu.
İki Kore arasındaki Sarı Deniz sınırı, 1950-1953 yılları arasındaki Kore savaşından bu yana tartışma konusu. Savaş sonrasında BM tarafından belirlenen sınırı tanımayan Kuzey Kore, sınırın adanın güneyinden geçtiğini savunuyor.
Güney Korenin başkenti Seul’deki Alman Friedrich-Naumann Vakfı Yöneticisi Walter Klitz, sınır sorunuyla ilgili şunları söylüyor:
“Kuzey Koreliler denizdeki askerden arındırılmış bu bölgeyi hiçbir zaman resmi olarak tanımadı ve sınırın daha güneyde olduğunu iddia ediyor. İki taraf da adanın kendi toprağı olduğunu savunuyor. Bin 300 nüfuslu adada kontrol ise Güney Kore'nin elinde.”
Sarı Deniz, 1999, 2002 ve 2009 yıllarında da çatışmalara sahne olmuş, bu yıl Mart ayında bir Güney Kore savaş gemisi sınır yakınında batmış, 46 denizci ölmüştü. Güney Kore yönetimi, gemiyi Kuzey Kore’nin batırdığını savunuyor. Kuzey Kore ise bu suçlamayı reddediyor.
Güney Kore'nin askerî tatbikatı
Son yaşanan çatışmanın Güney Kore'nin dün başlattığı askeri tatbikatla ilgisi üzerinde duruluyor. Kuzey Kore Güney’in askeri tatbikatlarına daha önce de topçu ateşiyle karşılık vermişti. Ancak daha öncesinde bombalar hiçbir hasara yol açmadan açık denize atılmıştı. Güney Kore'den yapılan açıklamada, tatbikat sırasında onlarca atış talimatı yapıldığı doğrulandı, ancak atışların kuzey değil, batı yönüne olduğu vurgulandı.
Dünyadan kınama ve itidal mesajları yağıyor
Kore Yarımadası'nda tırmanan gerilim dünyada da endişeyle izleniyor. BM Güvenlik Konseyi’nin bugün ya da yarın saldırıyla ilgili olağanüstü toplanmaya hazırlandığı bildirildi. NATO da, Kuzey Kore'nin saldırısını şiddetle kınayarak, gelişmelerin derin endişeyle dikkatli bir şekilde takip edildiğini açıkladı. Beyaz Saray’dan da sert bir açıklama geldi. Kuzey Kore’yi 1950 savaşı sonrasında imzalanan ateşkes antlaşmasına uymaya çağıran Beyaz Saray sözcüsü, ABD'nin, müttefiki Güney Kore Cumhuriyeti'ni savunma taahhüdünde kararlı olduğunu vurguladı. AB, Rusya ve Çin de Kuzey Kore’yi kınayan ve tarafları itidale çağıran açıklamalarda bulundu.
Çin: Olay açıklığa kavuşturulmalı
Kuzey Kore'nin en önemli müttefiki ve ekonomik destekçisi Çin Halk Cumhuriyeti'nin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hong Lei, olayın tam olarak ne tür koşullar içinde meydana geldiğinin açıklığa kavuşturulması gerektiğini söyledi. Hong Lei, “Tarafların, Kore Yarımadası’nda barış ve istikrara hizmet edecek bir şekilde hareket etmesini umuyoruz” diye konuştu.
Resmî olarak Kuzey ve Güney Kore hâlâ savaş halinde. 3 ila 4 milyon insanın hayatına mal olan savaşın ardından kırılgan bir ateşkes antlaşması imzalanmış, ancak barış antlaşmasına ulaşılamamıştı. Güney Kore’de 28 bin Amerikan askeri konuşlanmış durumda. Soğuk Savaşın ardından iki Kore arasında yakınlaşma çabaları özellikle 2000 yılının ardından hız kazanmış, ancak bu süreç 2006 yılında Kuzey Kore’nin ilk atom bombası denemesiyle birlikte sona ermişti.
© Deutsche Welle Türkçe
DW,AFP,dpa,Reuters / BK,MÇ