Domates ve vize dışında mutabakat sağlandı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye'de kurulması planlanan güvenli bölgelerin amacı konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüş birliğine vardıklarını duyurdu.

Soçi'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye'de kurulacak güvenli bölgelerin, bu ülkedeki kırılgan ateşkesi sağlamlaştırması gerektiği konusunda Türkiye ile fikir birliğine vardıklarını açıkladı.

Putin, "Ortak pozisyonumuz olan temelde ilerliyoruz. Bu temel de güvenli bölgelerin, daha fazla barış getirirken çatışmaların da sona ermesini sağlaması" diye konuştu.

Rus lider, güvenli alanlar kurulması halinde, bu bölgelerin üzerinde askeri uçuşların yasaklanmasının da muhtemel olduğunu sözlerine ekledi.

Putin buna karşın güvenli bölge planının nasıl hayata geçirileceğine dair ayrıntıların, daha sonraki görüşmelerin konusu olduğunu belirtti. Putin, güvenli bölge konusunu dün ABD Başkanı Donald Trump ile de görüştüklerini belirterek, "Anladığım kadarıyla, ABD yönetimi de bu fikirleri destekliyor" dedi.

"İdlib'de çatışmasızlık bölgesi"

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise güvenli bölgeler konusunu şimdiye kadar sürekli gündeme getirdiklerini belirterek, söz konusu bölgenin 'ağırlıklı olarak Rai, Cerablus arası ve güneye doğru olan yaklaşık 4 bin 5 bin metrekarelik bir alan' olduğunu kaydetti. Erdoğan, üzerinde görüşülen yeni bölgeyle ilgili olaraksa, "Ama şimdi bir çatışmasızlık bölgesi çıktı ki bu bölge de İdlib bölgesi. Bu İdlib bölgesinde şu anda ağırlıklı olarak Halep’ten kaçan insanların oradaki yaşam mücadelesi var. Bölgenin en büyük yerleşim merkezlerinden olan İdlib’de zaman zaman ciddi sıkıntılar oluyor. Şimdi oradaki bir yeşil hatla bir çatışmasızlık bölgesi ilan edildi. Temenni ederim ki bu çatışmasızlık bölgesi korunmaya devam eder. Başkanla onu yine harita üzerinde müzakere ettik" dedi.

Suriye'de ateşkesi bozmaya yönelik her saldırının, sahadaki durumu kötüleştirmenin yanı sıra "garantör ülkelerin emeklerini de baltaladığını" belirten Erdoğan, "Tüm bu konularda Rusya ile eş güdüm halinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Türkiye, Rusya, İran garantörlüğünde uygulanan ateşkes veya yeni adıyla çatışmasızlık, siyasi çözüm çalışmalarının başarıya ulaşması için önemli bir fırsat penceresi oluşturmuştur. Bu altın fırsatın heba edilmemesi gerekir" dedi.

Erdoğan, "Bu acılar sürdükçe, ülke olarak Suriye hakkında konuşmaya tabii ki devam edeceğiz, görüşmeye devam edeceğiz. Masumların çığlıklarına kulaklarımızı tıkamadan sorunu çözmeye yönelik arayışlarımızı sürdüreceğiz. Dostum Putin de bu drama son vermeyi samimi şekilde arzu ediyor. Ateşkes rejiminin hayata geçirilmesinde kendisinin büyük emeği ve çabası olacağına inandım, inanıyorum" diye konuştu.

Milli para birimi kullanılacak

Erdoğan-Putin görüşmesinde, başta Türk akımı projesi olmak üzere ekonomik konular da ele alındı. Bu konulara değinen Putin, "Karşılıklı yatırımın güçlendirilmesi ve ticaretimizde milli para biriminin kullanılması gibi kararları aldık. Karşılıklı ticaretimizde düşüşü durdurabildik ve bu senenin ilk aylarında artış kaydettik. Karşılıklı hizmet ticareti ve anlaşmanın hazırlanmasının tamamlanması konusunda anlaştık" dedi.

Rusya'nın, Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacının yüzde 55’ini, kömürün yüzde 33’ünü ve petrolün yüzde 18’ini karşıladığını belirten Putin, "Türk akımı projesini görüştük, bu proje kapsamında 15,75 milyar metreküp kapasiteli iki hat döşenecek. Biri Türkiye’den geçecek, diğeri Avrupa’ya gidecek. Akkuyu Nükleer Santrali projesi kapsamında, Rusya’nın yatırım hacmi 22 milyar olacaktır. 2019 yılında karşılıklı olarak kültür ve turizm yılları düzenleyeceğiz" diye konuştu.

İki ülke arasındaki turizm ilişkisiyle ilgili değerlendirmede de bulunan Putin, "Mayıs ayında yurt dışına çıkacak Rus turistlerin üçte biri Türkiye’yi tercih etmiştir. Rus turistlerin güvenliğinin sağlanması kritik önem taşımaktadır" ifadesini kullandı.

Domateste pürüz çıktı

Putin, tarım ürünleriyle ilgili ihracat kısıtlamalarının kaldırılıp kaldırılmayacağına dair soruya ise, "Türk dostlarımızdan şunu anlamalarını rica ettik. Malum trajik olaylardan sonra hayat yerinde durmadı. Mesela domates üretimi için bizim üreticilerimiz büyük miktarda kredi aldı. Hem teknik, hem altyapının oluşturulmasıyla ilgili süreç bu. Bununla ilgili kısıtlamalar devam edecek. Vizelerde de devam edecek. Fakat bu da bizim aramızdaki işbirliğinin ne derece koordineli olduğuna doğrudan bağlıdır" diye cevap verdi.

Erdoğan ise, "Domates dışında bütün konularda, gıdada, tekstilde, zaten mutabık kaldık. Biz Türk domatesinin Rus pazarında olmasını arzu ederiz. Özellikle tavsiyemizdir. Şu anda bir geçiş süreci var. Önümüzdeki günlerde ticari ve ekonomik ilişkilerin önündeki engellerin kaldırılmasına dair çalışmaların neticelerini görmeye başlayacağız " diye konuştu.

"Domates ve vize konusu dışındaki tüm kısıtlamalar kalktı"

Erdoğan-Putin görüşmesinin ardından açıklama yapan Rusya Başbakan Yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç de iki ülke arasındaki vize uygulaması ve ticari kısıtlamalar konusunda kamuoyunu bilgilendirdi.

Rusya'nın önümüzdeki birkaç gün içinde Türkiye'ye tahıl ihracatına başlayacağını belirten Dvorkoviç, domates ithalatına dair kısıtlamanın ise "belli oranda" 3-5 yıl daha süreceğini ifade etti.

© Deutsche Welle Türkçe

AP,rtr,dpa/CÖ,BK