'Dijital altına' hücum

Sanal para birimi bitcoin 2013 yılı içinde adeta patlama yaptı. Yılın başında değeri 10 euro civarında seyreden bitcoin, 10 Ocak 2014 tarihi itibariyle 600 euro sınırını aştı. Bitcoin'in artan kuru, bitcoin madenciliği adı verilen yeni bir iş dalını cazip kıldı. Bitcoin madenciliği, çok güçlü işlemcilere sahip özel bilgisayarlar gerektiriyor. Bitcoin madenciliğine özel bilgisayar üreten şirketlerden biri İsveç merkezli KnCMiner. Şirket yöneticilerinden Alexander Lawn, 2013 yılı sonunda çıkardıkları Neptune kod isimli modele gösterilen büyük ilgiyi, "3 gün içinde adedi 9 bin 995 dolar artı KDV, bütün bilgisayarları sattık" sözleriyle özetliyor.

'Matematik kurallar temelinde işliyor'

Bir başka hesapla, İsveçli bilgisayar şirketi toplam 2 bin 400 bilgisayarın satışıyla yaklaşık 24 milyon dolar ciro yaptı. Bu rakam, bundan 8 ay kadar önce kurulan ve 40 personeli bulunan bir şirket için hiç de fena sayılmaz. Alman bitcoin kullanıcılarının platformu bitcoin.de'den Oliver Flaskämper, sanal para birimi bitcoin'i şu ifadelerle anlatıyor: "Hedef, insanlar tarafından manipüle edilmesi imkânsız, özgür bir para birimi. Bu para, değerinin korunması ve dünya çapında işlem yapılabilmesi için matematik kurallar temelinde işliyor."

Bitcoin sanal parasının işleyişini, bu paraya sahip olan ya da alışveriş yapan herkesin kullandığı bir yazılım belirliyor. Yazılım, dolaşımdaki bitcoin miktarını da belirliyor. Böylece, enflasyon ihtimalinin ortadan kaldırılması hedefleniyor. Günümüzde 12 milyon adet bitcoin dolaşımda. 10 yıl içinde bu rakam 20 milyon adede çıkacak. Üst sınır olan 21 milyona adede 2140 yılında ulaşılması ve bu miktarda kalınması öngörülüyor.

Bitcoin madencileri devrede

Bitcoin kullanıcıları herhangi bir bankaya havale ücreti ödemeksizin işlem yapabiliyor. Ancak işlemler bir tür kontrol gerektiriyor. Burada da bitcoin madencileri devreye giriyor. İsveç merkezli bilgisayar şirketi KnCMiner'ın yöneticilerinden Alexander Lawn, kontrol edilmesi gereken işlem sayısının günde ortalama 100 bini bulduğuna dikkat çekiyor:

"Her bitcoin, o bitcoin'le şimdiye kadar yapılmış bütün işlemleri içeren bir blok zincirine sahip. Bitcoin madencileri, söz konusu blok zincirinin güncelliğini sağlıyor. Bir işleme dair bloğu çözen kullanıcıya 25 bitcoin ödül veriliyor. Başlangıçta bu ödül 50 bitcoin'du. Blok çözümü için verilen ödül, her 4 yılda bir yarılanacak şekilde bitcoin ağı tarafından ayarlanmıştır."

Bitcoin yazılımı, madencilerin hesaplaması gereken işlemlerin zorluk derecesini özel bir algoritma çerçevesinde belirli aralıklarla artırıyor. Ortalama olarak her 10 dakikada bir blok çözülürken, çözümü ilk sağlayana 25 yeni bitcoin ödül veriliyor. Bitcoin.de platformundan Oliver Flaskämper, böylece her gün 3 bin 600 yeni bitcoin'ın piyasaya sürüldüğüne dikkat çekiyor:

"Bu, oldukça kapitalistçe bir süreç. Bitcoin ağı tarafından günlük ödül olarak ayarlanan 3 bin 600 bitcoin'den en büyük payı daha fazla işlem gücüne sahip kullanıcıların alma şansı daha yüksek. Bu, kullanıcıların donanıma sürekli daha fazla maddi kaynak ayırmasına neden oluyor. Bitcoin madencileri arasına her gün yenileri katıldığından, ağın işlem kapasitesi de her 3 haftada bir iki katına çıkıyor."

Yüksek performans şart

Bitcoin ağı, sanal para biriminin başlangıcı olan 2009'da sıradan kişisel bilgisayarlar tarafından kontrol ediliyordu. Teorik olarak bu hâlâ mümkün... Ancak bitcoin madenciliğinden para kazanmak isteyenlerin çok güçlü bilgisayarlara sahip olması gerekiyor. İlk dönemlerde kullanıcılar bunun için ekran kartlarını birleştirme yöntemlerini kullanıyordu. Bir süre sonra piyasaya çıkan, kişisel bilgisayarlardan bin kat hızlı Asic bilgisayarlar, bitcoin madenciliğinin gerektirdiği yüksek performansa cevap verir oldu. Kullanıcılar, bitcoin madenciliği havuzları kurarak bilgisayarlarının güçlerini birleştirdi. Elde edilen gelir ise havuz üyeleri tarafından paylaşıldı.

Bitcoin uzmanı Oliver Flaskämper, veri madencilerinin son dönemde yöneldiği KnCMiner marka cihazların ödeme ve teslimat tarihleri arasında geçen zamanın önemli bir risk faktörü olduğuna işaret ediyor. Zira ödemeyi 2013 sonunda alan şirket, bilgisayarı ancak 2014'ün ikinci çeyreğinde teslim ediyor: "Bilgisayarın teslimatının gecikmesinin ciddi sonuçları var. Teslim tarihinde bitcoin ağı işlem gücü açısından çok daha ilerlemiş olacağından kazancınız bilgisayar yatırımınızı amorti etmeyebilir."

Bitcoin madenciliğini fazla riskli ya da meşakkatli bir iş olarak görenler sanal para birimini muhtelif platformlardan satın almakla yetinebiliyor. Alman bitcoin kullanıcılarının platformu bitcoin.de'de 2013'ün sonunda, işlem gören aylık bitcoin miktarı 90 bini aştı. Bu, yaklaşık 50 milyon euroya denk geliyor. Platform, her işlemden yüzde 1 komisyon alıyor. Komisyonun yarısını satıcı, diğer yarısını ise alışverişi yapan kişi sağlıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AB/NH/BW/BÖ