Dünün üreticisi, bugünün tüketicisi oldu

Çin’deki ücret artışını Almanya’da çalışanlar rüyalarında bile göremezler. Başkent Pekin bölgesindeki asgari ücret yıl başında yüzde 8,6 oranında arttırıldı. Çin’in güneyindeki özel ekonomik bölge Şenzen de Pekin örneğini izliyor. Acemi işçi ücreti bin 500 yuan, eşittir 185 euroya çıktı.

Ücretler yüzde 20 arttı

Ücretlerin baş döndürücü hızla arttığını duyuran Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre geçen yıl Çin genelinde ücretler yüzde yirmi oranında artmış. İstihdam piyasası uzmanı Liu Kaiming ücretlerin artmasına kalifiye işgücü sıkıntısının neden olduğunu söylüyor. Liu, “2004 yılından bu yana işgücü ordusunun çekirdeğini 1980 yılından sonra doğanlar oluşturuyor. Nüfus planlaması nedeniyle çalışma çağındaki nüfus azalıyor.” saptamasında bulunuyor.

İşgücü açığı özellikle düşük ücretli işlerde kendini hissettiriyor. Tekstil ve oyuncakçılık branşlarında ücretlerin hızla artması yüzünden birçok şirket, Vietnam, Kamboçya ve Bangladeş gibi ülkelere kaçıyor. Çin’in dünyanın en düşük ücretle çalışılan ülkesi olduğu günler artık geride kaldı. Çin yönetimi ücretlerin artmasını aktif bir şekilde destekliyor. Pekin’in amacı, huzursuzluk çıkmasını önlemek ve şirketleri, işgücü verimliliğini arttırıcı ileri teknolojilere geçmeye zorlamak.

ABD şirketlerinin ayağı kesiliyor

Yıllardır Çin’de üretim tesisleri kuran Amerikan şirketlerinin de artık ayağı kesildi. Boston’daki bir danışmanlık şirketi geçen aralık ayında, ‘Amerikan malına dönüş’ adlı bir araştırma yayınlamıştı. Araştırmaya göre Amerikan şirketleri Kuzey Amerika pazarına sunduğu malları yeniden ülkesinde üretmeye başladı. Bunun nedeni Çin’deki verimlilik artışının ücret zamlarını karşılamaya yetmemesi. ABD’de ise ücretler düşerken, verimlilik artıyor. Amerikan doları düşerken, Çin parasının değerlenmesi de önemli rol oynuyor.

Çin'in avantajı azalıyor

Raporu hazırlayan uzmanlardan Hal Sirkin, 2015 yılına kadar Çin mallarının ABD’deki üretim karşısındaki maliyet avantajının yüzde ona kadar gerileyeceğini söylüyor. Sirkin, “Nakliyat masrafı, ürün korsanlığı riski, malların en az üç ayı yolda geçirmesi ve üretimle tüketim yerleri arasındaki mesafenin 8 bin ila on bin kilometreyi bulması gibi faktörler de hesaba katıldığında, bu yüzde onluk maliyet avantajının hiçbir önemi kalmıyor. Bu durumda Çin’de de üretseniz, ABD’de de üretseniz fark etmiyor.” şeklinde konuşuyor.

Almanya ise yatırımları arttırıyor

Alman Sanayiciler Birliği Asya Pasifik Meclisi'nden Alexandra Waldmann aynı trendin Alman sanayi için söz konusu olmadığını söylüyor. Aksine yatırım harcamaları artıyor. Çin’de genellikle ileri teknoloji branşlarına yatırım yapan Alman şirketleri zaten yüksek ücret ödemek durumunda. Waldmann Alman şirketleri açısından, vasıflı işgücünün ücret düzeyinden çok daha önemli olduğunu söylüyor. Alexandra Waldmann Çin’de faaliyet gösteren Alman şirketlerinin çoğunlukla orta ölçekte olduğunu ve bu nedenle yatırım yeri seçimini uzun vadeli stratejilere göre belirlediğini belirtiyor. Kalifiye eleman yetiştirmenin uzun ve zahmet dolu bir çalışma gerektirdiğini kaydeden Sanayiciler Birliği uzmanı sözlerini “İleri teknoloji ürünleri çıkartabilen yüksek vasıflı elemanı yetiştirdikten sonra o ülkeyi terk edip başka bir ülkede tesis kurmak kolay olmuyor.” şeklinde sürdürüyor.

Çinli tüketicinin satın alma gücü artıyor

Mamafih Çin’deki ücret düzeyinin yükselmesi yabancı şirketlerin işine de yarayabilir. Ücretlerin artması demek, Çinli tüketicinin satın alma gücünün artması ve Çin pazarının daha cazip hale gelmesi demek.

Boston’lu araştırmacı Hal Sirkin,’bu bakımdan Amerikan şirketlerinin ülkesine dönmesi, Çin’deki fabrikasını kapatmasını gerektirmez. Oradaki fabrika ürünlerini Asya ülkelerinde pazarlayabilir, Kuzey Amerika piyasasında satılacak mallar da kendi ülkesinde üretilir', diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Christoph Ricking / Çeviren: Aydın Üstünel

Editör: Ahmet Günaltay