COP28'de fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısı
13 Aralık 2023
Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) ev sahipliğinde Duabi kentinde düzenlenen 28'inci Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda (COP28) uzun süren müzakerelerin ardından sonuç bildirgesi üzerinde uzlaşma sağlandı.
Bildirgenin fosil yakıtlarla ilgili tartışma yaratan bölümünde yapılan değişiklikle ilk kez küresel toplum "fosil yakıtlardan uzaklaşma" çağrısı yaptı. Konferansın sonuç bildirgesinde, "enerji sistemlerinde fosil yakıtlardan uzaklaşılması" gerektiği belirtildi.
100'den fazla ülkenin talep ettiği fosil yakıtların terk edilmesinin net şekilde taahhüt edilmesi önerisi ise bildirgede yer almadı. Fosil yakıtlardan çıkışa ilişkin bir taahhüdün sonuç bildirgesinde yer almasına özellikle Suudi Arabistan gibi petrol ihracatçısı ülkeler itiraz ediyordu.
"Tarihi bir önlem paketi"
BAE devletine ait petrol şirketi ADNOC'un da başkanı olan COP28 Başkanı Sultan Ahmet El Cebir, 200'den fazla ülkenin üzerinde anlaşma sağladığı sonuç bildirgesinin küresel ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandırılması hedefini tutturabilmek için "tarihi bir önlem paketi" olduğunu belirtti. "Bu genişletilmiş, dengeli ve iklim önlemlerini hızlandırma yönünde tarihi bir paket. Bu bir BAE uzlaşması" diyen Cabbar, ilk kez bir BM İklim Konferansı'nda fosil yakıtlara ilişkin karar alındığını söyledi.
BM Genel Sekreteri Antoio Guterres de BM ülkelerinin fosil yakıtlardan uzaklaşma kararını memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Guterres, "Bilim bize küresel ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandırılması hedefine fosil yakıtları terk etmeden ulaşamayacağımız söylüyor. Bu, COP28'de giderek büyüyen genişleyen bir koalisyon tarafından da kabul edildi " dedi.
21 sayfalık sonuç bildirgesi anlaşmazlıklar nedeniyle son iki hafta içinde üç kez güncellenmişti. "Petrol" sözcüğü bildirgenin hiçbir yerinde geçmezken, "fosil yakıtlar" ise iki kez kullanıldı. Kömür, petrol ve doğal gaz fosil yakıtlar olarak isimlendiriliyor.
2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısı yapılan bildirgede aynı dönemde enerji verimliliğinin de iki katına çıkarılması öngörülüyor.
AP, Reuters, dpa, AFP/BÖ,JD